Θέλω νά εἶμαι ἁγνός
Ἡ σημασία τῆς ἁγνότητας
Ἁγνός δέ θεωρεῖται ἐκεῖνος πού φύλαξε ἀρρύπωτο τό πήλινο σῶμα του, ἀλλά ἐκεῖνος, πού ὑπέταξε τά σωματικά μέλη στήν ψυχή εἶναι ὁ τελείως ἁγνός.
Ὅσο ἄφθαρτος καί ἀσώματος εἶναι ὁ Κύριος, τόσο εὐφραίνεται μέ τήν ἁγνότητα καί ἀφθαρσία τοῦ σώματός μας. Ἀντίθετα οἱ δαίμονες μέ κανένα ἄλλο δέ χαίρονται τόσο, ὅσο μέ τή δυσωδία τῆς πορνείας, καί μέ κανένα ἄλλο πάθος, ὅσο μέ τό μολυσμό τοῦ σώματος.
Νομίζω πῶς κανείς δέν μπορεῖ νά λέγεται πραγματικά ἅγιος, ἄν δέν μεταποιήσει τό χῶμα αὐτό, δηλαδή τή σάρκα, σέ ἁγιασμένο χῶμα - ἐάν βέβαια εἶναι κατορθωτή αὐτή ἡ μεταβολή.
Τόσο ὑψηλός καί τόσο μεγάλος εἶναι ὁ ἔπαινος τῆς ἁγνείας, ὥστε μερικοί ἀπό τούς Πατέρες νά τολμήσουν νά τήν ὀνομάσουν ἀπάθεια.
Ἄν δεῖς τόν ἑαυτό σου νά ὑποσκελίζεται ἰδιαιτέρα ἀπό κάποιο πάθος, ὁπλίσου πρό πάντων ἐναντίον αὐτοῦ του πάθους μόνο, καί μάλιστα ἄν πρόκειται γιά τόν ἐμφύλιο ἐχθρό, δηλαδή τή σάρκα. Γιατί ἄν δέν ὑποταχτεῖ αὐτός ὁ ἐχθρός, καθόλου δέν ὠφελούμαστε ἀπό τίς ἄλλες νίκες μας.
Νά μήν ἔχουμε ἐμπιστοσύνη στόν ἑαυτό μας
Κανείς ἀπό ὅσους ἄσκησαν τήν ἁγνεία ἄς μή θεωρεῖ δικό του κατόρθωμα τήν ἀπόκτησή της. Διότι τό νά νικήσει κανείς τή φύση τοῦ εἶναι ἀπό τά ἀνέλπιστα. Ὅπου πραγματοποιήθηκε ἥττα τῆς φύσεως, ἐκεῖ φανερώθηκε ἡ παρουσία τοῦ ὑπερφυσικοῦ. Διότι χωρίς καμιά ἀντιλογία τό κατώτερο καταργεῖται ἀπό τό ἀνώτερο.
Ἡ ἀλεποῦ ὑποκρίνεται πώς κοιμᾶται. Ὁ δαίμονας δέ καί τό σῶμα ὑποκρίνονται σωφροσύνη. Καί ἡ μέν ἀλεποῦ, γιά νά ἐξαπατήσει τήν κότα. Ὁ δαίμονας, γιά νά καταστρέψει τήν ψυχή.
Μήν ἐμπιστευθεῖς στή ζωή σου τό πήλινο σῶμα, καί μήν ξεθαρρέψεις μαζί του, μέχρις ὅτου συναντήσεις τό Χριστό.
Μήν προσπαθεῖς μέ εὔλογα ἐπιχειρήματα καί ἀντιρρήσεις νά ἀποκρούσεις τό δαίμονα τῆς πορνείας, διότι ἐκεῖνος ἔχει μέ τό μέρος τοῦ τίς εὐλογοφανεῖς προφάσεις, ἀφοῦ μᾶς πολεμᾶ μέ σύμμαχο τή φύση μας.
Ἀνάθεσε στόν Κύριο τήν ἀσθένεια τῆς φύσης σου, ἀναγνωρίζοντας πλήρως τή δική σου ἀδυναμία, καί τότε θά λάβεις τό χάρισμα τῆς σωφροσύνης, χωρίς νά τό καταλάβεις.
Οἱ συνέπειες τῆς ἁμαρτίας
Σ' ἐκείνους πού εἶναι ἔκδοτοι στίς ἡδονές παρατηρεῖται, ὅπως μου διηγήθηκε κάποιος ἀπ' αὐτούς πού τά δοκίμασε, μία αἴσθηση ἔρωτος σωμάτων κᾶ ἕνα πνεῦμα γεμάτο ἀναίδεια καί ἀπανθρωπιά θρονιασμένο αἰσθητά στήν καρδιά. Αὐτό τό πνεῦμα προξενεῖ στόν πολεμούμενο ἄνθρωπο πόνο στήν καρδιά πού τόν καίει σάν φλογερό καμίνι. Τόν κάνει ἐπίσης νά μή φοβᾶται τό Θεό, νά μή λογαριάζει καθόλου τή μνήμη τῆς κολάσεως, νά σιχαίνεται τήν προσευχή. Τόν κάνει ἐκτός ἑαυτοῦ καί ἔξω φρενῶν, μεθυσμένο συνεχῶς ἀπό τήν ἐπιθυμία! Καί ἄν ὁ Θεός δέν συντόμευε τό χρόνο τῆς κυριαρχίας του, δέ θά σωζόταν καμιά ψυχή.
Ὅσοι δέν δοκίμασαν τόν πόλεμο πού προανέφερα εἶναι μακάριοι. Ἄς παρακαλοῦμε ὥστε νά σωθοῦμε γιά πάντα ἀπό τή δοκιμή του, διότι ἐκεῖνοι πού γλίστρησαν μέσα σ' αὐτό τό βόθρο, πέφτουν πολύ μακριά ἀπό ὅσους ἀνεβαίνουν καί κατεβαίνουν τήν οὐρανόδρομη κλίμακα καί γιά νά σηκωθοῦν ἔχουν ἀνάγκη ἀπό πολλούς ἱδρῶτες καί αὐστηρότατη νηστεία.
Ἐλεεινός ὅποιος πέφτει. Ἐλεεινότερος ὅμως ὅποιος παρασύρει καί ἄλλον στήν πτώση. Διότι καί τῶν δύο πτώσεων τήν ἐνοχή καί τήν ἐφάμαρτη ἡδονή, τά παίρνει ἐπάνω του.
Τό ψάρι φεύγει γρήγορα μακριά ἀπό τό ἀγκίστρι, καί ἡ φιλήδονη ψυχή ἀποστρέφεται ὑπερβολικά τήν ἡσυχία.
Ἡ πορνεία καυχιέται ὅτι ἔχει μητέρα τήν ἀγάπη. Τήν ἐξωτερική πύρωση τῆς σαρκός τήν γεννά μέ τήν περιποίηση καί τήν ἐν γένει καλοπέραση. Ἡ δέ ἐσωτερική φλόγα καί ἔξαψη τῶν λογισμῶν ἔχουν ὡς ἀφορμές τήν καλοπέραση πού προηγήθηκε καί τίς αἰσχρές πράξεις πού διεπράχθησαν. Ὅταν συλλάβει, γεννᾶ τίς ἁμαρτωλές πτώσεις. Καί ἐκεῖνες πάλι ὅταν γεννηθοῦν, γεννοῦν μέ τήν σειρά τούς τόν θάνατο διά τῆς ἀπογνώσεως.
Μεθοδεῖες τοῦ πονηροῦ γιά νά μᾶς ρίξει στήν πτώση
Πολύμορφος εἶναι ὁ ὄφις τοῦ σαρκικοῦ πολέμου. Αὐτούς ποῦ δέ γεύτηκαν τήν ἁμαρτία τούς σπρώχνει νά τήν δοκιμάσουν μία μόνο φορᾶ καί ἔπειτα νά σταματήσουν. Καί ὅσους τή δοκίμασαν, μέ τήν ἀνάμνηση τούς ἐρεθίζει ὁ ἄθλιος νά τή δοκιμάσουν πάλι. Πολλοί ἀπό τούς πρώτους δέν πολεμοῦν, διότι ἀγνοοῦν τό κακό. Οἱ δεύτεροι δέ, ἐπειδή δοκίμασαν τό σιχαμερό αὐτό κακό, ὑφίστανται ἐνοχλήσεις καί πολέμους.
Φιλάνθρωπο ὀνομάζει τό Θεό ὁ ἀπάνθρωπος ἐχθρός, ὁ ἐπικεφαλῆς τῆς πορνείας, καί ὅτι συγχωρεῖ εὔκολα τό πάθος αὐτό, σάν κάτι τό φυσικό. Ἄς παρατηρήσουμε τή δολιότητα τῶν δαιμόνων καί θά δοῦμε ὅτι μετά τή διάπραξη Τόν ὀνομάζουν δικαιοκρίτη καί αὐστηρό. Προηγουμένως ἐνήργησαν ἔτσι, γιά νά μᾶς σπρώξουν στήν ἁμαρτία. Τώρα διαφορετικά, γιά νά μᾶς καταποντίσουν στήν ἀπελπισία.
Ὅταν ὁ διάβολος θελήσει νά συνδέσει δύο πρόσωπα μεταξύ τους μέ αἰσχρό δεσμό, ἐξετάζει καλά καί τά δύο μέρη καί ἀρχίζει νά ἀνάβει τή φωτιά ἀπό τά ἀδύνατα σημεῖα πού ἀνακαλύπτει.
Μήν ξεγελασθεῖς, νέε μου! Μοῦ ἔτυχε νά δῶ μερικούς νά προσεύχονται ὁλόψυχα γιά πρόσωπα ποῦ τά ἀγαποῦσαν πολύ. Καί ἐνῶ τούς κινοῦσε τό πνεῦμα τῆς πορνείας, νόμιζαν ὅτι ἐκπληρώνουν τόν νόμο τῆς ἀγάπης!
Εἶδα μερικούς νά τρῶνε ἀπολαυστικά, καί νά μήν πολεμοῦνται ἀμέσως. Καί εἶδα ἄλλους νά συντρώγουν καί νά συναναστρέφονται μέ γυναῖκες, καί νά μήν ἔχουν ἐκείνη τήν ὥρα κανένα πονηρό λογισμό. Ἔτσι ἀπατώμενοι πῆραν θάρρος καί φάνηκαν ἀμέριμνοι. Τήν ὥρα ὅμως ποῦ νόμισαν ὅτι βρίσκονται σέ εἰρήνη καί ἀσφάλεια, μέσα στό κελί τούς ἔπαθαν ξαφνικό ὄλεθρο.
Ὄπλα γιά τόν ἀγώνα τῆς ἁγνότητας
Προσοχή στίς αἰσθήσεις
Μεγάλος εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος στήν ἁφή παρέμεινε ἀπαθής. Ἀνώτερος ὅμως εἶναι ἐκεῖνος πού ἔμεινε ἄτρωτος ἀπό τήν θέα, καί νίκησε τή θέα τοῦ σαρκικοῦ πυρός μέ τή σκέψη τοῦ οὐρανίου κάλλους.
Νά ἀποφεύγουμε μέ ὅλη μας τήν δύναμη νά παρατηροῦμε ἤ νά ἀκοῦμε γιά καρπό, ποῦ ὑποσχεθήκαμε νά μή τόν γευθοῦμε ποτέ. Θαυμάζω δέ ἐάν θεωρήσαμε τούς ἑαυτούς μας πιό ἰσχυρούς ἀπό τόν Προφήτη Δαβίδ, πράγμα ἀπαράδεκτο.
Προσοχή στόν ὕπνο
Ὅταν πέφτουμε στό στρῶμα, ἄς ἔχουμε ἄγρυπνη τήν προσοχή, διότι τότε ὁ νοῦς παλεύει μόνος του μέ τούς δαίμονες χωρίς τήν συνεργασία τοῦ σώματος. Καί ἄν φανεῖ φιλήδονος, γίνεται εὔκολα προδότης. Ἡ μνήμη τοῦ θανάτου ἄς κοιμηθεῖ καί ἄς ξυπνήσει μαζί σου, καθώς ἡ μονολόγιστη εὐχή τοῦ Ἰησοῦ. Καμιά βοήθεια δέ θά βρεῖς στόν ὕπνο ἀνώτερη ἀπό αὐτά.
Ταπείνωση, ἡσυχία, ὑπακοή
Ἐκεῖνος πού προσπάθησε νά σταματήσει αὐτό τόν πόλεμο μόνο μέ τήν ἐγκράτεια, εἶναι ὅμοιος μ' ἐκεῖνον πού κολυμπώντας μέ τό ἕνα χέρι ἀγωνίζεται νά βγεῖ ἀπό τό πέλαγος. Νά συζεύξεις μέ τήν ἐγκράτεια τήν ταπείνωση, διότι χωρίς τήν δεύτερη, ἡ πρώτη ἀποδεικνύεται ἀνωφελής.
Ὅποιος πολεμᾶ αὐτό τόν ἀντίδικο μέ ἱδρῶτες καί μόχθους, εἶναι σάν νά ἔδεσε τόν ἐχθρό του μέ ἕνα βοῦρλο. Ὅποιος τόν πολεμᾶ μέ τήν ἐγκράτεια καί τήν ἀγρυπνία, εἶναι σάν νά τοῦ πέρασε ἁλυσίδες. Καί ὅποιος τόν πολεμᾶ μέ τήν ταπεινοφροσύνη καί τήν ἀοργησία καί τή δίψα, εἶναι σάν νά τόν φόνευσε καί τόν ἔκρυψε στήν ἄμμο. Ἄμμο νά θεωρήσεις τήν ταπείνωση, διότι ἡ ἄμμος δέν παρέχει βοσκή στά πάθη, ἀλλά εἶναι χῶμα καί στάχτη.
Ποιός νίκησε τό σῶμα; Αὐτός ποῦ σύντριψε τήν καρδιά. Καί ποιός σύντριψε τήν καρδιά; Αὐτός πού ἀρνήθηκε τόν ἑαυτό του. Γιατί πῶς νά μή συντριβεῖ ἐκεῖνος ποῦ πέθανε ὡς πρός τό θέλημα τῆς σαρκός;
Μητέρα τῆς γλυκύτητας τῶν καρπῶν εἶναι ἡ καλή γῆ καί ἡ δροσιά τῆς βροχῆς, καί μητέρα τῆς ἁγνείας ἡ ἡσυχία μαζί μέ τήν ὑπακοή. Ἡ ἀπάθεια τοῦ σώματος πού ἐπιτυγχάνεται μέ τήν ἡσυχία, πολλές φορές πού πλησίασε στόν κόσμο, δέν ἔμεινε ἀσάλευτη. Ἡ ἀπάθεια ὅμως πού ἀποκτήθηκε μέ τήν ὑπακοή, παρουσιάζεται παντοῦ δόκιμη καί ἀκράδαντη.
Μέ σωματικούς κόπους
Ἔρχεται ὡς βοηθός σέ ὅσους δέν ἀπέκτησαν ἀκόμη ἀληθινή καρδιακή προσευχή ὁ κόπος καί ἡ ταλαιπωρία τῆς σωματικῆς προσευχῆς. Δηλαδή ἡ ἔκταση τῶν χειρῶν, τό χτύπημα τοῦ στήθους, ἡ καθαρή ἐνατένιση πρός τόν οὐρανό, οἱ δυνατοί ἀναστεναγμοί, ἡ συνεχής γονυκλισία.
Κατά τόν καιρό αὐτοῦ του πειρασμοῦ κατάλληλη βοήθεια γιά μᾶς εἶναι ὁ σάκκος, ἡ σποδός, ἡ ὁλονύχτια ὀρθοστασία, ἡ στέρηση τοῦ ἄρτου, ἡ φλόγωση τῆς γλώσσας ἀπό τήν δίψα, ἡ ἐλάχιστη πόση ὕδατος, ἡ διαμονή στούς τάφους, καί πρό πάντων ἡ ταπείνωση τῆς καρδιᾶς.
Καί ἀκόμη, ἐάν εἶναι εὔκολο, ἡ βοήθεια ἀπό ἕνα πατέρα ἤ ἀδελφό ἱκανό καί μέ γηραιό φρόνημα. Διότι ἀπορῶ, ἐάν μπορεῖ κάποιος μόνος του νά σώσει πλοῖο ἀπό τό πέλαγος.
Ἡ μετάνοια μπορεῖ νά μᾶς ξανακάνει ἁγνούς
Ἰσχυρίζονται ὁρισμένοι πώς εἶναι ἀδύνατον νά ὀνομάζεται κανείς ἁγνός μετά τήν γεύση τῆς ἁμαρτίας. Ἐγώ ὅμως ἀντικρούοντάς τους ἀποφαίνομαι: «Εἶναι δυνατό καί εὔκολο σέ ὅποιον θέλει, νά μετακεντρίσει τήν ἄγρια ἐλιά σέ καλλίκαρπη». Ἐάν τά κλειδιά τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν εἶχαν δοθεῖ σ' ἕναν παρθένο, ἴσως νά εἶχαν οἱ προαναφερθέντες δίκιο στήν γνώμη τους. Ἐφ' ὅσον ὅμως δέν συμβαίνει αὐτό, ἄς τούς ἀποστομώσει ἐκεῖνος, ποῦ καί πεθερά ἀπέκτησε καί ἁγνός ἔγινε καί τά κλειδιά τῆς βασιλείας κρατεῖ στά χέρια του.
Ἡ πτώση εἶναι λάκκος καί γέννημα τῆς ὑπερηφανείας. Ἡ πτώση ὅμως ὑπῆρξε πολλές φορές σ' ὅσους τό θέλησαν αἰτία ταπεινοφροσύνης.
Ἀποδοκίμαζε τόν ἐχθρό, ὁ ὁποῖος μετά τήν διάπραξη τῆς ἁμαρτίας σέ ἐμποδίζει ἀπό τήν προσευχή ἤ τή θεοσέβεια ἤ τήν ἀγρυπνία. Καί νά θυμᾶσαι ἐκεῖνον πού εἶπε: «Διά δέ τό κόπους μοί παρέχειν τήν ὑπό τῶν προλήψεων τυραννουμένην ψυχήν, ποιήσω τήν ἐκδίκησιν αὐτῆς ἐκ τῶν ἐχθρῶν αὐτῆς».
Ἡ χαρά τῆς νίκης
Ὅποιος νίκησε τό σῶμα, αὐτός νίκησε τή φύση. Αὐτός δέ πού νίκησε τή φύση, ὁπωσδήποτε ἀνέβηκε σέ ὑπερφυσική κατάσταση. «Ἠλάττωται βραχύ τί παρ' Ἀγγέλους», γιά νά μήν πῶ ὅτι καθόλου δέν εἶναι ἐλαττωμένος ἀπό αὐτούς.
Ἄν γνωρίσεις καλά τή μεγάλη σου ἀδυναμία, θά δέσεις τά χέρια τῆς σαρκικῆς φύσεως. Ἄν ταλαιπωρήσεις τόν λαιμό σου, θά τῆς δέσεις τά πόδια, ὥστε νά μήν μπορεῖ νά προχωρεῖ. Ἄν συζευχθεῖς τήν ὑπακοή, θά διαζευχθεῖς μαζί της. Ἄν ἀποκτήσεις ταπείνωση, θά τήν ἀποκεφαλίσεις.
Ἄλλος ἔδεσε τόν τύραννο μέ τούς ἀγῶνες, ἄλλος μέ τήν ταπείνωση καί ἄλλος μέ τήν παρέμβαση καί ἐμφάνεια τοῦ Θεοῦ. Ὁ πρῶτος μοιάζει μέ τόν αὐγερινό, ὁ δεύτερος μέ τήν πανσέληνο καί ὁ τρίτος μέ τόν ὁλόλαμπρο ἥλιο. Ὡστόσο καί οἱ τρεῖς ἔχουν τό πολίτευμά τους στούς οὐρανούς. Ἀπό τήν αὐγή γεννιέται τό φῶς, καί ἀπό τό φῶς προβάλλει ὁ ἥλιος. Ἔτσι ἀνάλογα πρέπει νά σκεφθοῦμε καί νά βροῦμε τό ἀντίστοιχο νόημα σ' αὐτά πού εἴπαμε.
Χριστιανική φοιτητική δράση