Τὸ δράμα τῆς ἀποστασίας ἀπὸ τὸν Θεὸ
«Δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα ἐγένετο λιμὸς ἰσχυρός... καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι»
Φτώχεια, πείνα, ἀνεργία, ἐκμετάλλευση, στερήσεις... Δραματικὲς καταστάσεις ποὺ καθημερινὰ γίνονται ἁπτὴ πραγματικότητα καὶ στὴ δική μας χώρα. Αὐτὸ τὸ τραγικὸ κατάντημα τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ ἀπομακρύνεται ἀπὸ τὸν Θεό, ἀποτυπώνεται πολὺ ρεαλιστικὰ στὴν Παραβολὴ τοῦ Ἀσώτου Υἱοῦ, ποὺ μᾶς παρουσιάζει τὸ σημερινὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο.
Ἤθελε ἀνεξαρτησία ὁ νέος ἐκεῖνος. Γι' αὐτό, ἀφοῦ πῆρε τὸ μερίδιο τῆς περιουσίας του, ἔφυγε μακριὰ ἀπὸ τὸ σπίτι τοῦ πατέρα του. Ποῦ κατέληξε ὅμως; Ἂς προσέξουμε κάπως περισσότερο τὸ θλιβερό του κατάντημα, γιὰ νὰ ἐντοπίσουμε μερικὲς ἀπὸ τὶς τραγικὲς συνέπειες τῆς ἀποστασίας ἀπὸ τὸν Θεό.
1. Ὀδυνηρὲς στερήσεις
Μία πρώτη συνέπεια τῆς ἀποστασίας ἀπὸ τὸν Θεὸ εἶναι οἱ ὀδυνηρὲς στερήσεις. Ὁ νεότερος υἱὸς τῆς Παραβολῆς ξόδεψε ὅλη τὴν περιουσία του στὴν ἄσωτη ζωή. Ἔφτασε λοιπὸν κάποτε στὸ σημεῖο νὰ μὴν ἔχει χρήματα οὔτε γιὰ τὴν ἀναγκαία τροφή του. Συνέβη μάλιστα νὰ ἐπέλθει καὶ «λιμὸς ἰσχυρός», δηλαδὴ πείνα ποὺ ἐξαπλώθηκε σὲ ὅλη τὴν περιοχή, κι ἔτσι ἡ κατάστασή του ἐπιδεινώθηκε. Τόσο πολὺ ὑπέφερε ἀπὸ τὴν πείνα, ὥστε ζητοῦσε νὰ φάει ἀπὸ τὰ ξυλοκέρατα ποὺ ἔτρωγαν οἱ χοῖροι. Κι ὅμως οὔτε αὐτὰ δὲν τοῦ ἔδιναν... Τί ἐλεεινὸ κατάντημα!
Ἀκόμη πιὸ ἄθλιο ὅμως εἶναι τὸ κατάντημα τοῦ ἁμαρτωλοῦ. Ἐνῶ ἀρχικὰ ἀπολαμβάνει μία ζωὴ ἀνέσεων καὶ ἡδονῶν, σύντομα ἀρχίζει νὰ βιώνει τὶς τραγικὲς ἐπιπτώσεις τῆς ἁμαρτίας στὴ ζωή του. Οἱ καταχρήσεις, τὰ ξενύχτια καὶ γενικὰ ἡ ἀνήθικη ζωὴ καταστρέφουν τὴν ὑγεία του, κλονίζουν τὴ σχέση του μὲ τὰ πλέον φιλικά του πρόσωπα, δημιουργοῦν μέσα στὸ ἐσωτερικό του ἀηδία καὶ τύψεις. Αὐτὸς ποὺ νόμιζε ὅτι μακριὰ ἀπὸ τὸν Θεὸ θὰ εἶχε ὅ,τι ἤθελε, τελικὰ στερεῖται τὰ πάντα! Αἰσθάνεται ἕνα τεράστιο κενὸ μέσα στὴν ψυχή του. Γιατί; Διότι τοῦ λείπει ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός. Αὐτὸς ποὺ εἶναι ἡ πηγὴ τῆς ἀληθινῆς χαρᾶς καὶ εὐτυχίας. Γι' αὐτὸ καὶ ὁ Τωβίτ, ἐκεῖνος ὁ θεοσεβούμενος πατέρας, συμβούλευε τὸν γιό του: «Πρόσεχε σεαυτῷ, παιδίον... ἡ γὰρ ἀχρειότης μήτηρ ἐστὶ τοῦ λιμοῦ» (Τωβ. δ΄ 12-13). Δηλαδή: Πρόσεχε, παιδί μου, διότι ἡ κακία καὶ ἡ ἀνηθικότητα γεννᾶ τὴ φτώχεια καὶ τὴν πείνα. Πόσο ἐπαληθεύεται πράγματι ἡ ἀλήθεια αὐτὴ στοὺς καιροὺς ἀποστασίας ποὺ ζοῦμε!
2. Ἐξευτελιστικὴ δουλεία
Ἄλλη συνέπεια τῆς ἁμαρτωλῆς ζωῆς εἶναι ἡ ὑποδούλωση στὰ πάθη. Ὁ ἄσω-τος υἱός, ποὺ ἀναζητοῦσε τὴν ἐλευθερία του μακριὰ ἀπὸ τὸ σπίτι τοῦ πατέρα, τελικὰ κατέληξε νὰ γίνει δοῦλος σὲ κάποιον ἀπὸ τοὺς πολίτες τῆς χώρας ἐκείνης γιὰ νὰ βόσκει χοίρους!
Αὐτὸ παθαίνει καὶ ὁ ἄνθρωπος ποὺ φεύγει μακριὰ ἀπὸ τὸν Θεό, γιὰ νὰ ζήσει δῆθεν ἀπελευθερωμένος ἀπὸ τὰ «μὴ» καὶ τὰ «ὄχι» τῶν θείων ἐντολῶν: σταδιακὰ ὁδηγεῖται στὴ χειρότερη καὶ πιὸ ἐξευτελιστικὴ δουλεία. Ὁ ἀπόστολος Πέτρος γράφει ὅτι πολλοὶ μιλοῦν γιὰ ἐλευθερία, ἐνῶ οἱ ἴδιοι ἔχουν γίνει σκλάβοι τῆς διαφθορᾶς καὶ τῆς ἁμαρτίας: «Ἐλευθερίαν αὐτοῖς ἐπαγγελλόμενοι, αὐτοὶ δοῦλοι ὑπάρχοντες τῆς φθορᾶς». Διότι στὸ πάθος στὸ ὁποῖο ἔχουν νικηθεῖ, σ' αὐτὸ ἀκριβῶς ἔχουν ὑποδουλωθεῖ (Β΄ Πέτρ. β΄ 19). Καὶ ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μᾶς βεβαιώνει ὅτι «πᾶς ὁ ποιῶν τὴν ἁμαρτίαν δοῦλός ἐστι τῆς ἁμαρτίας» (Ἰω. η΄ 34). Αὐτὸ μαρτυρεῖ καὶ ἡ πείρα τῆς καθημερινῆς ζωῆς: Πόσοι ἄνθρωποι βρίσκονται ἁλυσοδεμένοι μὲ ἰσχυρὲς ἐξαρτήσεις ὅπως τὸ ἀλκοόλ, τὸ τσιγάρο, τὰ τυχερὰ παιχνίδια... Πόσοι εἶναι αἰχμάλωτοι στὸ πάθος τοῦ θυμοῦ, τοῦ ψεύδους ἢ κάθε ἄλλης ἁμαρτωλῆς συνήθειας...
Μόνο ὅσοι ἀκολουθοῦν μὲ συνέπεια τὴν ὁδὸ τοῦ Κυρίου μποροῦν νὰ ζήσουν ἐλεύθεροι κι ἀδέσμευτοι ἀπὸ τὴ δουλεία τῶν παθῶν, τὴν ἐπιρροὴ τοῦ κόσμου καὶ τὴν κυριαρχία τοῦ διαβόλου. Αὐτὸν τὸν δρόμο τῆς ἀληθινῆς ἐλευθερίας μᾶς ἔδειξε ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Ὁποῖος εἶπε: «Γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς» (Ἰω. η΄ 32-36).
Καθὼς μελετοῦμε τὴν Παραβολὴ τοῦ Ἀσώτου, τὸν ἀνεκτίμητο αὐτὸ πνευματικὸ θησαυρὸ ποὺ μᾶς παρέδωσε ὁ θεῖος Διδάσκαλος, εἶναι εὐκαιρία νὰ κάνουμε μία εἰλικρινὴ αὐτοκριτική: Μήπως κι ἐμεῖς μοιάζουμε μὲ τὸν Ἄσωτο, γιὰ τὸν ὁποῖο ὁμιλεῖ ὁ Χριστός; Πράγματι· πολλοὶ ἀπὸ ἐμᾶς, σὰν τὸν Ἄσωτο, ἀπομακρυνθήκαμε ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ ἀκολουθώντας τὰ ἐγωιστικὰ θελήματα καὶ τὰ ἁμαρτωλὰ πάθη μας, ὁδηγηθήκαμε σὲ αὐτὸ τὸ τραγικὸ ἀδιέξοδο. Ἂν τὸ συνειδητοποιήσουμε αὐτό, τότε θὰ ἀνακαλύψουμε καὶ τὴ μόνη διέξοδο στὴ σημερινὴ κρίση: τὴ μετάνοια καὶ τὴν ἐπιστροφὴ στὸ σπίτι τοῦ Θεοῦ Πατέρα. Ἐκεῖ ποὺ μποροῦμε νὰ ἀπολαμβάνουμε τὴν ἀναφαίρετη χαρά, τὴν πραγματικὴ ἐλευθερία, τὴν ἀδιατάρακτη ψυχικὴ ἰσορροπία καὶ εἰρήνη.