Μάιος - Ἰούνιος 2015

2015-10-27 13:31

·    Πεντηκοστή - Πῶς ἐνεργεῖ ἡ Θεία Χάρις;

     + Γέροντος Ἰωσήφ Βατοπαιδινοῦ

     Μέ τό γεγονός τῆς Πεντηκοστῆς, πού κατῆλθε τό Ἅγιο Πνεῦμα στά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, δέν ὑπάρχει καμιά μορφή ἀδυναμίας στήν ἀνθρώπινη φύση. Ὁ μέχρι τώρα ἀδύναμος ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος ἦταν παιχνίδι τοῦ διαβόλου καί τοῦ θανάτου, γίνεται ἰσχυρός ὥστε νά «πατεῖ ἐπάνω ὄφεων καί σκορπίων καί ἐπί πάσαν τήν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ». Ἡ Χάρις πού μένει πάντοτε μαζί μας εἶναι «ἡ ἐπαγγελία τοῦ Πατρός» τήν ὁποία ὁ Κύριος ὑποσχέθηκε. Δέν φοβόμαστε οὔτε τά πάθη, οὔτε τήν ἁμαρτία, οὔτε τίς κακές μας συνήθειες, οὔτε τό σατανᾶ, οὔτε καί αὐτόν τόν θάνατο, ἐφ' ὅσον μένει μαζί μας «εἰς τόν αἰώνα ὁ Παράκλητος, τό Πνεῦμα τῆς ἀληθείας».

     Αὐτό πού μᾶς ἀπασχολεῖ εἶναι, ἄν αὐτός ὁ Παράκλητος ἐνεργεῖ μέσα μας καί πραγματοποιεῖ τόν ἁγιασμό μας. Νά πῶ ἕνα παράδειγμα γιά νά γίνω πιό σαφής. Ὑποτίθεται ὅτι μᾶς ἔχουν δώσει ἕνα ὅπλο ἰσχυρό νά ἀμυνόμαστε καί νά πολεμᾶμε τούς ἐχθρούς μας. Ἄν δέν λειτουργεῖ αὐτό τό ὅπλο, τότε τί ὠφελεῖ ποῦ τό κρατοῦμε; Πιστεύομε ὅτι μαζί μας εἶναι ἡ θεία Χάρις, ὅπως μᾶς παραδίδει ἡ Ἐκκλησία; Θά μέ ρωτοῦσε ἴσως ἕνας καί θά μοῦ ἔλεγε. Ἀφοῦ λοιπόν εἶναι ἔτσι, γιατί ἔχομε τόσες ἀδυναμίες; Γιατί μᾶς κατανικᾶ ἡ ἁμαρτία; Γιατί μᾶς κατατροπώνει ὁ σατανᾶς; Γιατί φοβόμαστε; Γιατί δειλιάζουμε; Γιατί ὀπισθοχωροῦμε; Γιατί δέν προοδεύομε; Ἄς δοῦμε αὐτό τό θέμα μέ ἰδιαίτερη προσοχή.

     Ἐάν ἐμεῖς φυλάττουμε τήν πίστη μας, τηροῦμε τίς ἐντολές καί ἀποστρεφόμαστε τήν ἐνέργεια τῆς ἁμαρτίας μέχρι καί αὐτήν τήν προσβολή, τότε φυσικά, μόλις ἐπικαλεστοῦμε τή θεία Χάρη, ἀμέσως αὐτή ἐνεργεῖ· δέν μᾶς δίδει μόνο θάρρος καί δύναμη, ἀλλά καί στό σατανᾶ προκαλεῖ φόβο καί φρίκη. Αὐτός εἶναι ὁ τρόπος τοῦ θριάμβου καί τῆς νίκης.

     Ἐάν ὅμως ραθυμοῦμε καί ἀφήνουμε τά καθήκοντά μας καί δέν ἀμυνόμαστε ὅταν δίδεται ἀφορμή πάθους ἤ πολέμου τῆς ἁμαρτίας, τότε, ὅταν ἐπικαλούμαστε τή Χάρη, αὐτή δέν ἐνεργεῖ. Λέει ἡ Ἱστορία ὅτι κάποτε ὁ Ἰουλιανός ὁ παραβάτης μυήθηκε στή μαγεία. Ἀπό μικρός, παρ' ὅλο πού ἦταν χριστιανός, ἤθελε νά ἀπωθήσει τή χριστιανική του πίστη. Ἦταν ἀπό μικρός κακοήθης. Ἀσπάσθηκε, λοιπόν, τή μαγεία γιά νά ἐπαναφέρει πίσω τά εἰδωλολατρικά ἔθιμα, τά ὅποια εἶχαν καταργήσει οἱ προγενέστεροι.

     Ὅταν πῆγε στό μέρος πού τόν δίδασκαν τά ἀνάλογα μαθήματα τῆς μαγείας, μόλις εἶδε τίς διάφορες μορφές τῶν δαιμόνων καί τήν ἀγριότητά τους, τρόμαξε καί ἔκανε τό σταυρό του. Κάνοντας τό σταυρό του, ἔφευγαν οἱ δαίμονες καί δέν μποροῦσε ὁ μάγος νά κάνει αὐτό πού ἤθελε. Ὅποτε τόν συμβούλευσε ὁ μάγος νά σταματήσει νά κάνει τό σταυρό του, ἀλλά αὐτός δέν μποροῦσε. Μπροστά στή φρίκη καί τό φόβο, σταυροκοπιόταν ἀπό τή συνήθεια πού εἶχε σάν χριστιανός· καί ἔτσι οἱ δαίμονες τρέπονταν σέ φυγή. Σκέφθηκε λοιπόν ὁ μάγος κάτι ἀνάλογο μέ τήν πονηρία του. Τόν ἔβαλε λοιπόν καί σκότωσε ἕνα παιδάκι καί κράτησε τήν καρδιά τοῦ παιδιοῦ στό χέρι του· λόγω δέ τῆς «κατ' ἐνέργειαν» ἁμαρτίας, δέν ἐπιδροῦσε ἡ δύναμη τοῦ σταυροῦ καί δέν ἔφευγαν οἱ δαίμονες πλέον.

     Ἡ θεία Χάρις σ' ἐμᾶς πού εἴμαστε χριστιανοί καί δέν ἀρνηθήκαμε τόν Χριστό, εἶναι μαζί μας, ἑνωμένη ὑποστατικά. Πῶς λοιπόν ἁμαρτάνουμε καί δέν μποροῦμε νά ἀντισταθοῦμε στά πάθη μας; Ἀκριβῶς γιατί παραχαράζουμε τό καθῆκον μας τό χριστιανικό πού ὑποσχεθήκαμε στό βάπτισμα. Πολλές φορές τήν μέν ἁμαρτία, σάν ἀποτέλεσμα, δέν τήν θέλομε, τά αἴτια ὅμως πού τήν προκαλοῦν τά ἐρεθίζομε καί τότε κατ' ἀνάγκην πέφτομε. Τό ὅτι τόσο εὔκολα ἁμαρτάνουμε, εἶναι σημεῖο ὅτι δέν φυλάττουμε τίς ἐντολές. Δέν εἴμαστε πραγματικά πιστοί.

     Ἡ θέση μας πρός τόν Θεό εἶναι καθαρά υἱική καί ἑπομένως πιστεύομε στό Θεό διότι τόν ἀγαποῦμε· καί ἐπειδή τόν ἀγαποῦμε, τόν πιστεύομε καί ἐφαρμόζουμε μέ λεπτομέρεια αὐτό πού θέλει. «Ἐκεῖνος ἔστιν ὁ ἀγαπῶν μέ, ὁ ἔχων τάς ἐντολᾶς μου καί τηρῶν αὐτᾶς». Προσφέρουμε ἔμπρακτα τήν ἀγάπη μας πρός τό Θεό, ὅπως καί Αὐτός τόσο πλούσια τήν πρόσφερε σέ μας, διότι «πρῶτος ἠμᾶς ἠγάπησεν». Τότε μόλις ἐπικαλεστοῦμε τή θεία Χάρη, πού εἶναι δική Του δωρεά, ἀμέσως ἐνεργεῖ καί ὁλοκληρώνει τήν προσωπικότητά μας. «Ἀγράμματους σοφίαν ἐδίδαξεν, ἱερέας τέλειοι, πάντα συγκροτεῖ τόν θεσμόν τῆς Ἐκκλησίας». «Πάντα ἰσχύομεν ἐν τῷ ἔνδυναμουντι ἠμᾶς Χριστῷ» κατά τόν Παῦλο. Ὁ Χριστός πού μᾶς δίνει δύναμη, εἶναι ἡ θεία Χάρις, πού τήν πήραμε στό βάπτισμα καί τή συντηροῦμε μέ τή συνεχῆ μετοχή μας στά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας.

     Ἐάν βιάσουμε τόν ἑαυτό μας καί γίνομε εἰλικρινεῖς στίς ὑποσχέσεις μας πρός τόν Θεό, τηρώντας μέ λεπτομέρεια τίς ἐντολές Του, μετανοοῦντες εἰλικρινά στά λάθη πού κάνομε, τότε ἡ θεία Χάρις, πού εἶναι μέσα μας, βλέποντας τή συνέπειά μας, δείχνει ἐνεργά τήν παρουσία της. Ὁ χαρακτήρας μας πού εἶναι ἀσθενής γίνεται ἰσχυρός καί ἡ ἁμαρτία γίνεται ἀνίσχυρη, διότι ἀποδυναμώνεται μέ τήν παρουσία τῆς Χάριτος. Ὁ διάβολος φεύγει μόνο μέ τήν ἐπίκληση τῆς Χάριτος, γιατί ξέρει τί ἔχει νά πάθει.

     Ἀκριβῶς γιά νά κατεργαστοῦμε τή σωτηρία μας μέ τόση λεπτομέρεια ἐμεῖς οἱ μοναχοί, ἐγκαταλείψαμε τόν κόσμο καί φύγαμε μακριά ἀπό τά αἴτια. Βρισκόμαστε σ' ἕναν ἀπερίσπαστο χῶρο μέ ἐλάχιστες μέριμνες, γιά νά εἴμαστε ἀφυπνισμένοι καί προσεκτικοί, ὄχι μόνο στό νά μήν ἁμαρτάνουμε - αὐτό εἶναι εἰσαγωγικό - ἀλλά, μετά ἀπό αὐτό, νά φθάσουμε στό σημεῖο πού νά θέλουμε μόνο νά κάνουμε τό καλό. Ζοῦμε μόνο γιά νά τηροῦμε τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Αὐτός εἶναι ὁ κεντρικός στόχος καί προορισμός μας ἀπό τήν ἀρχή τῆς δημιουργίας μας, ἰδιαίτερα τώρα, μετά τήν πτώση, πού ξεγελαστήκαμε καί κατρακυλήσαμε στά δόντια τοῦ θανάτου. Τώρα μέ περισσότερη φροντίδα ἀγωνιζόμαστε, ὥστε καί ἀπό τό μύλο τοῦ θανάτου νά ἀπαλλαγοῦμε, καί νά κληρονομήσουμε τίς ἐπαγγελίες πού μᾶς χάρισε ὁ Θεός μέ τήν παρουσία Του. Οὔτε τά σπίτια θά μᾶς ὠφελήσουν, οὔτε τά ἐργόχειρα μᾶς χρειάζονται, οὔτε τά συστήματα καί τά προγράμματα καί τά τυπικά. Αὐτά κατ' ἀνάγκην τά κάνομε γιά νά καλύψουμε τίς ὑλικές ἀνάγκες τῆς ζωῆς μας, ἀφοῦ ἔχομε καί σῶμα. Ἀλλά ποτέ δέν μᾶς ἀπασχολοῦν αὐτά, οὔτε σέ αὐτά ἀποβλέπομε, οὔτε τά μετροῦμε, οὔτε τά ὑπολογίζουμε. Γι' αὐτό καί μέ τήν παραμικρή ἀφορμή, ἄν δοῦμε ὅτι κινδυνεύει ἡ σωτηρία μας, τά πετᾶμε καί φεύγομε ἀμέσως, γιά νά κερδίσουμε τό σκοπό μας.

     Καί ὅλη ἡ προσπάθεια θά εἶναι αὐτή. Κάθε τί πού κινεῖται μέσα μας, τό ἐξετάζομε· κάθε σκέψη, κάθε ἐρεθισμός πού προκαλεῖται μέσα μας, τόν ἁρπάζουμε καί τόν ρωτοῦμε: Εἶσαι δικός μας ἤ ἐχθρός, «ἡμέτερος εἰ ἤ τῶν ὑπεναντίων;». Ἐξετάζουμε τί σκοπό ἔχει αὐτή ἡ σκέψη, τί σκοπό ἔχει αὐτός ὁ λογισμός. Καί ἐάν πραγματικά καί εἰλικρινά τό ἐρευνοῦμε, ἀμέσως βρίσκομε τήν ἀφορμή καί τότε μέ κατάλληλη μέθοδο πολεμοῦμε καί ἀποβάλλουμε τίς σκέψεις τίς ἐμπαθεῖς ἀπό τή σύλληψή τους. Ἔτσι ἀποφεύγομε νά συγκρουστοῦμε μέ τά πάθη καί τίς ἁμαρτίες.

     Ἐάν, -εὔχομαι νά μή γίνει αὐτό-, μᾶς παρασύρουν, καί οἱ σκέψεις γίνουν πραγματικότητες καί μᾶς νικήσουν, δέν θά παραδώσουμε τή σκυτάλη, ἀλλά μέ τούς τρόπους τῆς εἰλικρινοῦς μετανοίας θά πενθήσουμε. Ἔτσι θά πείσουμε τή θεία Χάρη πού εἶναι μέσα μας νά μήν προσβληθεῖ καί φύγει, ἀλλά νά μᾶς συμπαθήσει καί ταυτόχρονα νά μᾶς δυναμώσει, οὕτως ὥστε νά ἀπωθήσουμε τόν πονηρό, ὁ ὁποῖος μᾶς παρέσυρε, καί στό ἑξῆς, ἔχοντας σάν λάφυρο τήν πείρα, νά γίνουμε προσεκτικότεροι. Αὐτή εἶναι ἡ ὁλοκληρωμένη μετάνοια, πού εἶναι καί τό νόημα τῆς ἐδῶ ζωῆς μας.

     Ἡ κύρια προσπάθεια εἶναι νά μή σταματήσουμε στήν εἰσαγωγική μετάνοια, ἀλλά νά φθάσουμε στό τελευταῖο σκαλοπάτι τῆς ἀπαθείας. Ἐκεῖ πού γίνονται τά λάθη, οἱ ἀπροσεξίες, τά πάθη, οἱ ἧττες, τώρα νά μποῦν οἱ ἀρετές· σιγά-σιγά, μέ τή βοήθεια τῆς θείας Χάριτος μετά τίς ἀρετές θά ἔρθουν τά χαρίσματα, ὅποτε θά φανεῖ ὁλοκάθαρα ὅτι μετέχομε στίς ὑποσχέσεις τοῦ Ἰησοῦ μας καί γινόμαστε κληρονόμοι τοῦ Θεοῦ καί «συγκληρονόμοι τοῦ Υἱοῦ Αὐτοῦ», ὁ ὁποῖος τόσο πολύ «ἠγάπησεν ἠμᾶς». Ἀμήν.

·    Ὁ προφήτης Ἰωήλ καί ἡ Πεντηκοστή

     τοῦ Ἀθανασίου Μουστάκη
     Μία ἀπό τίς πλέον ἀθόρυβες μορφές τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι ὁ προφήτης Ἰωήλ (+ 19 Ὀκτωβρίου). Πολύ λίγες πληροφορίες ἔχουμε γιά τό ἔργο καί τό βίο του. Ἔζησε τόν 9ο αἰώνα πρίν ἀπό τή γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἦταν γιός τοῦ Βαθουήλ. Κατατάσσεται ἀνάμεσα στούς «μικρούς προφῆτες». Τό βιβλίο του ἀποτελεῖται ἀπό 4 κεφάλαια.

     Τό κείμενό του, παρά τήν περιορισμένη ἔκτασή του, χρησιμοποιεῖται σέ μεγάλο βαθμό ἀπό τήν Καινή Διαθήκη, καθώς σέ αὐτή ἐντοπίζονται περίπου 20 χωρία πού προέρχονται ἀπό αὐτό. Ξεχωριστό ἐνδιαφέρον ἔχει ἡ ἀναφορά τοῦ χωρίου τοῦ Ἰωήλ 3:1-5 στό δεύτερο κεφάλαιο τῶν Πράξεων.

     Τό γεγονός τοῦ φωτισμοῦ τῶν ἀποστόλων ἀπό τή χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἔχει συντελεστεῖ καί ὁ ἄπ. Πέτρος μαζί μέ τούς ἄλλους ἕνδεκα ἀποστόλους ἀρχίζει νά μιλᾶ στό συγκεντρωμένο πλῆθος, τό ὁποῖο εἶχε ἀντιληφθεῖ τό γεγονός τοῦ φωτισμοῦ, ἀλλά δέν μποροῦσε νά τό κατανοήσει, μέ ἀποτέλεσμα κάποιοι νά ἀποροῦν καί ἄλλοι νά γελοῦν λέγοντας ὅτι οἱ ἀπόστολοι εἶναι μεθυσμένοι.

     Ὁ ἄπ. Πέτρος, τά λόγια του ὁποίου καταγράφονται ἀπό τόν εὐαγγ. Λουκᾶ στίς Πράξεις, ξεκινᾶ σέ ἀναφορά σέ αὐτό τό χωρίο τοῦ προφήτη Ἰωήλ.

     Τί λέει ὅμως αὐτό τό χωρίο καί εἶναι τόσο σημαντικό ὥστε ὁ ἄπ. Πέτρος νά τό συνδέσει μέ τήν Πεντηκοστή;

     «Καί ἔσται ἐν ταῖς ἐσχάταις ἡμέραις, λέγει ὁ Θεός, ἐκχεῶ ἀπό τοῦ πνεύματός μου ἐπί πάσαν σάρκα, καί προφητεύσουσιν οἱ υἱοί ὑμῶν καί αἵ θυγατέρες ὑμῶν, καί οἱ νεανίσκοι ὑμῶν ὁράσεις ὄψονται, καί οἱ πρεσβύτεροι ὑμῶν ἐνύπνια ἐνυπνιασθήσονται· . . .».

     Ὁ ἄπ. Πέτρος ζεῖ τό γεγονός τῆς Πεντηκοστῆς καί γνωρίζει ὅτι σέ αὐτό ἀναφέρεται ὁ προφητικός λόγος. Οἱ ἔσχατες ἡμέρες συνδέονται μέ τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου καί δέν ἀποτελοῦν ἕνα, ἀποκλειστικά, ἱστορικό γεγονός. Ὁ ἄπ. Πέτρος διακρίνει στό φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τή δύναμη πού θά μεταμορφώσει καί θά ἀνακαινίσει τόν κόσμο.

     Ἡ ἔκχυση τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος δέν ἀπευθύνεται σέ κάποιους ἀνθρώπους συγκεκριμένα οὔτε περιορίζεται ἀπό τίς δικές μας σωστές ἤ ἐσφαλμένες ἐπιλογές, ἀλλά συνδέεται, κυρίως, μέ τήν ἐπιθυμία τοῦ Θεοῦ νά σώσει τόν κόσμο. Νά τόν μετατρέψει καί πάλι σέ Παράδεισο. Κύριο χαρακτηριστικό του καινοῦ κόσμου εἶναι ὅτι τό χάρισμα τῆς προφητείας δέν θά περιορίζεται μόνο σέ ἐπιλεγμένα ἄτομα, ἀλλά θά ἀποτελεῖ δυνατότητα πολλῶν.

     Ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ στήν καινή κτίση θά εἶναι ἔντονη καί θά ἐκφράζεται μέ σημάδια πού θά φανερώνουν τήν πρόνοια καί τή διαρκῆ φροντίδα Του γιά τόν κόσμο. Τά σημάδια θά ἀποτελέσουν τόν προάγγελο τῆς ἡμέρας τοῦ Κυρίου τῆς μεγάλης καί ἐπιφανοῦς, ἡ ὁποία θά ἐγκαινιάσει τήν ἔλευση τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν σέ ὅλη της τή δόξα.

     Ποιό εἶναι τό ἀποτέλεσμα ὅλων αὐτῶν ποῦ περιγράφονται στό ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο τοῦ προφήτη Ἰωήλ;

     «Καί ἔσται πᾶς ὅς ἄν ἐπικαλέσηται τό ὄνομα Κυρίου σωθήσεται». Ἡ σωτηρία. Συνεπῶς ἔκχυση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στόν κόσμο καί ἡ μεταμόρφωσή του συνδέονται ἄμεσα μέ τή σωτηρία. Αὐτό εἶναι τό ἔργο πού ἡ πίστη μᾶς προσφέρει στόν ἄνθρωπο. Τόν παίρνει κουρασμένο, ταλαιπωρημένο καί βασανισμένο ἀπό τήν ἁμαρτία καί τόν ἀνορθώνει, τόν μεταμορφώνει κάνοντας τόν κληρονόμο τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

     Τό χωρίο τοῦ προφήτη Ἰωήλ, πέρα ἀπό τή θεολογική του σημασία, ἔχει καί μία ἔντονη, σαγηνευτική περιγραφή, ἰδιαίτερα ἰσχυρή, ἡ ὁποία ἀποδίδει τήν αἴσθηση τῆς διαχύσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στόν κόσμο καί τήν συνεπακόλουθη μεταμόρφωσή του.

     «Ἐκχεῶ ἀπό τοῦ Πνεύματός μου ἐπί πάσαν σάρκα». Ἄν κλείσει κάποιος τά μάτια καί προσπαθήσει νά συλλάβει τήν εἰκόνα θά ἔχει πρό τῶν ὀφθαλμῶν σέ συνεπτυγμένη μορφή τήν πορεία τῆς Ἐκκλησίας στόν κόσμο. Ξεκίνησε ἀπό ἕνα σημεῖο στήν ρωμαϊκή περιφέρεια καί, παρά τά μύρια προβλήματα, κατόρθωσε νά ἐξαπλωθεῖ σέ ὁλόκληρο τόν κόσμο καί νά τόν μεταμορφώσει. Μάλιστα, ἕνα μέρος αὐτῆς τῆς πορείας παρουσιάζεται ἀπό τόν εὐαγγ. Λουκᾶ στό βιβλίο τῶν Πράξεων, γι' αὐτό δέν εἶναι τυχαῖο ὅτι αὐτή ἡ παλαιοδιαθηκική ἀναφορά εἶναι ἡ πρώτη μετά τήν Πεντηκοστή.

     Ἄν καί κάποιος ἴσως θά περίμενε ἀπό τόν κήρυκα μίας νέας πίστεως νά μιλήσει γιά τίς ἀρχές καί τίς ἰδέες της, ὁ ἄπ. Πέτρος κάνει κάτι ἐντελῶς διαφορετικό: καταργεῖ τό χρόνο καί συνδέει παρόν (Πεντηκοστή), παρελθόν (ἐσχατολογική προφητεία Ἰωήλ) καί μέλλον (σωτηρία) δείχνοντας στούς ἀκροατές του ὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ μεταμορφώνει κτιστή πραγματικότητα καταργώντας κάθε διάσπαση, κάθε χωρισμό, κάθε ἀπομόνωση ἐξαγιάζοντας τήν ἱστορία καί σώζοντας τόν ἄνθρωπο.

·    Ἡ ἑορτή τοῦ Ἁγίου Πνεύματος 

     Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου

     «....Καὶ εἰς τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον, τὸ κύριον καὶ ζωοποιόν, τὸ ἐκ τοῦ πατρὸς ἐκπορευόμενον, τὸ σὺν πατρὶ καὶ υἱῷ συμπροσκυνούμενον καὶ συνδοξαζόμενον, τὸ λαλῆσαν διὰ τῶν προφητῶν....»

     Τήν Δευτέρα μετά τήν Πεντηκοστή, ἡ Ἐκκλησία μᾶς ἑορτάζει τό Ἅγιο Πνεῦμα. Τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι τό τρίτο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδας, τό ὁποῖο ἐκπορεύεται ἐκ τοῦ Πατρός. Εἶναι ὁμοούσιο μέ τά πρόσωπα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί κατά τό Σύμβολο τῆς Πίστεως «συνπροσκυνεῖται καί συνδοξάζεται» μέ τόν Πατέρα καί μέ τόν Υἱό, ἴσο κατά τή λατρεία καί τήν τιμή.

Τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος

     Μεγάλα εἶναι καί ξεπερνοῦν τήν ἀνθρώπινη λογική τά χαρίσματα πού μᾶς δώρισε σήμερα ὁ φιλάνθρωπος Θεός. Γι' αὐτό ἄς χαροῦμε ὅλοι μαζί καί σκιρτώντας ἀπό ἀγαλλίαση ἄς ἀνυμνήσουμε τόν Κύριό μας.

     Γιατί ἡ σημερινή ἡμέρα εἶναι γιά μᾶς ἑορτή καί πανηγύρι.Ὅπως δηλαδή διαδέχονται ἡ μία τήν ἄλλη οἱ ἐποχές καί οἱ κινήσεις τοῦ ἥλιου, ἔτσι ἀκριβῶς καί στήν Ἐκκλησία ἡ μία ἑορτή διαδέχεται τήν ἄλλη καί μέ τόν τρόπο αὐτό ἀπ' τή μία πηγαίνουμε στήν ἄλλη. Πρίν ἀπό λίγο καιρό ἑορτάσαμε τόν σταυρό, τό πάθος καί τήν Ἀνάσταση, καί ὕστερα ἀπό αὐτά τήν Ἀνάληψη τοῦ Κυρίου μᾶς Ἰησοῦ Χριστοῦ στούς οὐρανούς. Σήμερα φθάσαμε στήν κορυφή τῶν ἀγαθῶν, σ' αὐτήν τήν κορωνίδα τῶν ἑορτῶν, βρισκόμαστε πιά στήν πραγματοποίηση τῶν ἐπαγγελιῶν τοῦ Κυρίου. «Γιατί ἄν φύγω -λέει- θά σᾶς στείλω ἄλλον Παράκλητο, καί δέν θά σᾶς ἀφήσω ὀρφανούς». (Ἰωάν. 16,6). Βλέπετε τό πατρικό Του ἐνδιαφέρον; Βλέπετε τήν ἀνέκφραστη φιλανθρωπία Του; Πρίν λίγες ἡμέρες ἀνελήφθη στόν οὐρανό, κάθισε στόν βασιλικό θρόνο, στά δεξιά τοῦ Πατρός, καί σήμερα μᾶς στέλνει ὡς δῶρο τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί μ' αὐτόν τόν τρόπο μᾶς χορηγεῖ ἄπειρα οὐράνια ἀγαθά. Γιατί, πές μου, ποιό ἀπό τά ἀγαθά ποῦ συμβάλλουν στή σωτηρία μας δέν μᾶς δόθηκε ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα;

     Μέ τή χάρη Τοῦ ἀπαλλασσόμαστε ἀπ' τή δουλεία τοῦ διαβόλου, καλούμαστε στήν ἐλευθερία τοῦ Χριστοῦ, ὁδηγούμαστε στήν οὐράνια υἱοθεσία, ἀναγεννιόμαστε ἀπ' τήν ἀρχή καί ξεφορτωνόμαστε τό βαρύ καί δυσβάστακτο φορτίο τῶν ἁμαρτιῶν μας. Μέ τή χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος βλέπουμε νά ὑπάρχουν τόσοι ἱερεῖς κι ἔχουμε τάγματα διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας. Ἀπ' τήν πηγή αὐτή πήγασαν πλούτη προφητειῶν καί χαρίσματα ἰάσεων καί ὅλα τά ἄλλα πού συνήθως στολίζουν τήν Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα προέρχονται. Καί φωνάζει ὁ Παῦλος καί λέει: «Γιά ὅλα αὐτά τά χαρίσματα ἐνεργεῖ τό ἕνα καί μοναδικό Πνεῦμα, πού τά μοιράζει ὅπως θέλει στόν καθένα χωριστά» (Α' Κόρ. 12,11).

     «Ὅπως θέλει», λέει, ὄχι ὅπως ἔχει διαταχθεῖ. «Μοιράζει», καί δέν μοιράζεται. Ἔχει ἐξουσία, καί δέν ἐξουσιάζεται. Γιατί ὁ Παῦλος λέει πώς ἔχει καί τό Ἅγιο Πνεῦμα τήν ἴδια ἐξουσία, πού ἔχει καί ὁ Πατήρ. Κι ὅπως εἶπε γιά τόν Πατέρα «ὁ Θεός εἶναι ἐκεῖνος πού ἐνεργεῖ παντοῦ καί πάντα» (Α' Κόρ. 12,6), ἔτσι λέει καί γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα «γιά ὅλα αὐτά τά χαρίσματα ἐνεργεῖ τό ἕνα καί μοναδικό Πνεῦμα, πού τά μοιράζει ὅπως θέλει στόν καθένα χωριστά». Εἶδες τέλεια ἐξουσία ποῦ ἔχει; Γιατί ὅσα πρόσωπα ἔχουν τήν ἴδια φύση καί οὐσία εἶναι φανερό ὅτι ἔχουν καί τήν ἴδια ἐξουσία, καί ὅσα ἔχουν τήν ἴδια ἀξία, σ' αὐτά μία εἶναι ἡ δύναμη καί ἡ ἐξουσία.

     Χάρη στή δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀπαλλαχτήκαμε ἀπό τίς ἁμαρτίες, μ' αὐτήν ξεπλύναμε τήν ψυχή μας ἀπό κάθε ρύπο. Μέ τή δωρεά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἐνῶ ἤμασταν ἄνθρωποι, γίναμε ἄγγελοι, ὅσοι βέβαια θελήσαμε νά μᾶς βοηθήσει ἡ χάρη Του, χωρίς νά ἀλλάξει ἡ φύση μας, ἀλλά, κι αὐτό εἶναι τό πιό ἀξιοθαύμαστο, διατηρήσαμε τήν ἀνθρώπινη φύση μας καί μ' αὐτή ἐπιδείξαμε ἀγγελική συμπεριφορά. Τόσο μεγάλη εἶναι λοιπόν ἡ δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος! Καί ὅπως ἡ πραγματική φωτιά ὅταν δεχτεῖ τόν μαλακό πηλό τόν καθιστά σκληρό κεραμίδι, ἔτσι ἀκριβῶς καί ἡ φωτιά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὅταν δεχτεῖ μία ψυχή συνετή, ἀκόμη κι ἄν τή βρεῖ πιό μαλακή κι ἀπ' τόν πηλό, τήν κάνει πιό γερή κι ἀπ' τό σίδερο. Καί κάνει ξαφνικά πιό καθαρό ἀπ' τόν ἥλιο ἐκεῖνον πού ἕως τώρα ἦταν μολυσμένος ἀπ' τήν ἀκαθαρσία τῶν ἁμαρτιῶν.

     «Μέ τή δύναμη τοῦ ὀνόματος τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ», λέει, «καί μέ τή χάρη τοῦ Πνεύματος τοῦ Θεοῦ μας». Εἶδες, ἀγαπητέ, τή δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος; Εἶδες ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἐξαφάνισε ὅλες αὐτές τίς κακίες, καί ὅτι ἐκείνους ποῦ ἦταν προηγουμένως ὑποδουλωμένοι στίς ἁμαρτίες τους, τούς ἀνέβασε ξαφνικά σέ τόσο ὑψηλές τιμές;

·    Πατερικὴ Σοφία

Ἀνάληψις

     Ἁγίου Ἐπιφανίου Κύπρου

     Κανεὶς δὲν ἀνέβηκε στὸν οὐρανὸ παρὰ μόνον Ἐκεῖνος ποὺ κατέβηκε ἀπ᾿ τὸν οὐρανό, ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου, ὁ ὁποῖος βρίσκεται πάντοτε στὸν οὐρανό. Ὁ καλὸς ποιμένας, ποὺ ἄφησε τὰ ἐνενήντα ἐννέα πρόβατα - τοὺς ἀγγέλους - στὰ οὐράνια ὄρη καὶ ἀφοῦ τὸ σήκωσε στοὺς φιλάνθρωπους ὤμους του τὸ ἔφερε στὸ οὐράνιο λιμάνι καὶ προσφέροντάς το σὰν δῶρο στὸν οὐράνιο Πατέρα τοῦ λέγει: «Βρῆκα, Πάτερ, τὸ πλανεμένο πρόβατο, ἐκεῖνο ποὺ ὁ ἀπατεώνας ὄφις μὲ δόλιους τρόπους καὶ τεχνάσματα ἐξαπάτησε καὶ στοὺς δρόμους τῆς κακίας τὸ παρέσυρε καὶ μὲ τὴ λάσπη τῆς πολυθεΐας μόλυνε τὴν καθαρότητα τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ. Βλέποντάς το, λοιπόν, νὰ πνίγεται μέσα στὸ βοῦρκο τῆς μαλθακῆς ζωῆς μὲ τὸ θεϊκό μου χέρι τὸ ἅρπαξα γρήγορα καὶ εὐσπλαχνικὰ τὸ ἔπλυνα στὰ νερὰ τοῦ Ἰορδάνη καὶ ἀφοῦ τὸ ἄλειψα μὲ τὸ μύρο τῆς εὐωδίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος - μὲ τὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως - τώρα ἔρχομαι φέρνοντας ὡς δῶρο ἀντάξιο τῆς θεότητός σου τὸ λογικὸ πρόβατο».

     Σήμερα ὁ Διάβολος θρηνεῖ γιὰ τὴν ἥττα του βλέποντας τὸ δικό μας -ἀνθρώπινο- σῶμα νὰ ἀνεβαίνει στοὺς οὐρανούς. Σήμερα ἡ ἁμαρτία σὰν καπνὸς διαλύεται μὲ τὴν Ἀνάληψη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.

(ἐκ τοῦ λόγου εἰς τὴν Ἀνάληψιν τοῦ Κυρίου) 

·    Διδάγματα ἀπὸ τὸ Γεροντικὸ 

     Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δέν παρακολουθεῖ τόν ἑαυτό του καί δέν ξεσκονίζει τήν συνείδησή του, ἡ συνείδησή του πιάνει πουρί καί γίνεται ἀναίσθητος. Ἁμαρτάνει καί εἶναι σάν νά μήν συμβαίνει τίποτα.                                                          

Γέροντας Παΐσιος

·    Ἀπὸ τὴν ὑμνολογία τῆς περιόδου

     "Παράδοξα σήμερον, εἶδον τά ἔθνη πάντα ἐν πόλει Δαβίδ, ὅτε τό Πνεῦμα κατῆλθε τό ἅγιον ἐν πυρίναις γλώσσαις, καθώς ὁ θεηγόρος Λουκᾶς ἀπεφθέγξατο. Φησί γάρ. Συνηγμένων τῶν Μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ, ἐγένετο ἦχος, καθάπερ φερομένης βιαίας πνοῆς, καί ἐπλήρωσε τόν οἶκον, οὗ ἦσαν καθήμενοι.καί πάντες ἤρξαντο φθέγγεσθαι, ξένοις ρήμασι, ξένοις δόγμασι, ξένοις διδάγμασι, τῆς ἁγίας Τριάδος".

     Εἰς τήν πόλιν τοῦ Δαβίδ (τά ᾿Ιεροσόλυμα) σήμερον (κατά τήν ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς), συνέβησαν παράδοξα πράγματα, τά ὁποῖα εἶδον τά εἰς τήν πόλιν συνηθροισμένα ἔθνη, ὅταν τό Πνεῦμα τό ἅγιον κατῆλθεν ἐν εἴδη πυρίνων γλωσσῶν (ἡ ἐν πυρί θεοφάνεια ἐσήμαινε τήν ζωογόνον, φωτιστικήν καί καθαρτικήν δύναμιν τοῦ παναγίου Πνεύματος, ἰδιότητας τάς ὁποίας ἔχει καί τό φυσικόν πῦρ), συμφώνως πρός ὅσα ἔγραψεν ὁ θεηγόρος Λουκᾶς (Πράξ. 2,1ἑξ.), ὁ ὁποῖος λέγει.᾿Ενῷ οἱ Μαθηταί τοῦ Χριστοῦ ἦσαν συνηγμένοι (εἰς τήν οἰκίαν ἐν ᾿Ιερουσαλήμ), αἰφνιδίως ἠκούσθη ἦχος, ὅμοιος μέ ἐκεῖνον, τόν ὁποῖον δημιουργεῖ ὁ ἄνεμος ὅταν πνέῃ βιαίως, καί ὁ ὁποῖος ἐγέμισε τόν οἶκον ὅπου οἱ Μαθηταί ἔμενον, περιμένοντες τήν ἐκπλήρωσιν τῆς ὑποσχέσεως τοῦ Διδασκάλου, περί ἀποστολῆς εἰς αὐτούς τοῦ θείου Παρακλήτου. Τότε δέ ὅλοι (οἱ Μαθηταί) ἤρχισαν νά λέγουν λόγια παράδοξα καί νά κηρύσσουν δόγματα παράξενα καί διδασκαλίας τῆς ἁγίας Τριάδος.

·    Ἕνας ἄγνωστος Ἅγιος

Ὁ Ἅγιος Μοντανὸς ὁ Μάρτυρας ἐξ Ἰταλίας

     Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Μοντανὸς ἦταν Ρωμαῖος στρατιώτης καὶ ἐμαρτύρησε περὶ τὸ 300 μ.Χ., στὴν περιοχὴ τῆς Καμπανίας (Ταρρακίνα), ἀφοῦ τοῦ ἔδεσαν στὸ λαιμὸ βαριὰ πέτρα καὶ τὸν ἔριξαν στὴ θάλασσα. Τὸ ἱερὸ λείψανο περισυνελέγη ἀπὸ εὐλαβεῖς Χριστιανοὺς τῆς νήσου Πόνζα καὶ φυλάχθηκε σὲ ἱερὸ χῶρο στὴν πόλη Γκαέτα τῆς κεντρικῆς Ἰταλίας. 
      Ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου τιμᾶται στίς 17 Ἰουνίου.