Κυριακή Ι΄ Λουκᾶ
(κεφ. 13, 10-17)
Ἡ διήγηση τῆς σημερινῆς Εὐαγγελικῆς περικοπῆς μᾶς περιγράφει τή θεραπεία τῆς συγκύπτουσας, μίας γυναίκας πού λόγω τῆς ἀσθένειάς της ἦταν κυρτωμένη καί ταλαιπωροῦνταν ἐπί δεκαοκτώ ἔτη. Ὅταν τήν εἶδε ὁ Χριστός, ἕνα Σάββατο πού δίδασκε στή Συναγωγή, τήν σπλαγχνίστηκε, μᾶς λέει ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς, καί μέ ἕνα Του λόγο, χωρίς αὐτή νά τό ζητήσει, τή θεράπευσε. Ὡστόσο τό θαῦμα αὐτό ἀντί νά κάνει τούς σκληρόκαρδους φαρισαίους νά θαυμάσουν μαζί μέ ὅλο τό λαό τά μεγαλεία τοῦ Θεοῦ, κίνησε τήν ἀγανάκτηση τοῦ ἀρχισυνάγωγου, πού τούς κάλεσε νά προσέρχονται τίς ἄλλες μέρες γιά νά θεραπεύονται, καί νά μή "καταλύουν" τήν ἀργία τοῦ Σαββάτου. "Υποκριτές", ἀπαντᾶ ὁ Ἰησοῦς, "ὁ καθένας δέν λύνει τό Σάββατο τό βόδι του ἤ τό γαϊδουράκι του γιά νά πάει νά τό ποτίσει; καί αὐτή ἡ γυναίκα, ποῦ δέν εἶναι ζωντανό ἀλλά παιδί τοῦ Ἀβραάμ, δέν ἔπρεπε λοιπόν νά λυθεῖ ἀπό τά δεσμά ποῦ ἐπί δεκαοχτώ χρόνια τήν εἶχε δέσει ὁ διάβολος, ἐπειδή σήμερα εἶναι Σάββατο;"
Μέσα ἀπό τή σημερινή διήγηση ὁ Κύριος στηλιτεύει τήν ὑποκρισία καί τήν τυπολατρία ὄχι μόνον τῶν φαρισαίων, ἀλλά καί κάθε ἀνθρώπου, κάθε ἐποχῆς. Οἱ φαρισαῖοι τῆς ἐποχῆς Τοῦ εἶχαν μετατρέψει τίς ἐντολές τοῦ Δεκαλόγου καί τοῦ Νόμου σέ ἕνα στεῖρο σύστημα ὑποχρεώσεων καί περιορισμῶν, καί γί αὐτό συχνά ἀντιδροῦσαν μέ ἀγανάκτηση ὅταν ὁ Χριστός θεράπευε τά Σάββατα, σέ σημεῖο νά λένε ὅτι ἐφόσον δέν τηρεῖ τό Σάββατο, δέν προέρχεται ἀπό τόν Θεό (1). Ἡ τυπολατρία τούς ἔκανε νά θεωροῦν τούς ἑαυτούς τούς αὐτάρκεις ἔναντί του Θεοῦ, σάν τόν πλούσιό της περασμένης Κυριακῆς, πού θεωροῦσε τόν ἑαυτό τοῦ τέλειο, μίας πού δέν εἶχε κλέψει καί δέν εἶχε σκοτώσει. Ἀγανακτοῦν οἱ φαρισαῖοι πού ὁ Χριστός κάνει θαύματα τό Σάββατο, ἀγανακτοῦν πού συνομιλεῖ καί τρώει μαζί μέ ἁμαρτωλούς, ἀγανακτοῦν ὅταν βλέπουν τούς μαθητές Του νά τρῶνε χωρίς προηγουμένως νά ἔχουν πλύνει τά χέρια τους, ἤ νά μήν τηροῦν ἐπακριβῶς τίς νηστεῖες (2).
Ὁ Χριστός ὅμως τήν περασμένη Κυριακή δίδαξε τήν ἀνάγκη τῆς ἐξόδου ἀπό τήν ἐγωκεντρική αὐτάρκεια καί σήμερα μᾶς δείχνει ὅτι πάνω ἀπό τούς τύπους βρίσκεται ἡ οὐσία τῶν πραγμάτων καί ἡ ἀλήθεια. Γί αὐτό καί θά πεῖ χαρακτηριστικά ὅτι δέν εἶναι φτιαγμένος ὁ ἄνθρωπος γιά τό Σάββατο, ἀλλά τό Σάββατο γιά τόν ἄνθρωπο (3), ὅτι δηλαδή μεγαλύτερη σημασία ἔχει ὁ ἄνθρωπος ὡς ψυχοσωματική ὀντότητα, παρά ἡ ἐπακριβής τήρηση κάποιων κανόνων, ἰδίως ὅταν παραβλέπεται τό ἀνθρώπινο πρόσωπο.
Τό μήνυμα ὅμως τοῦ Εὐαγγελίου, τό κήρυγμα τοῦ Χριστοῦ ἀλλά καί ὁ τρόπος τῆς ἐνανθρώπησής Του καί τοῦ Πάθους Τοῦ δίνουν προτεραιότητα στήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου καί στοχεύουν στήν πνευματική του ἀποδέσμευση τόσο ἀπό τά δεσμά τῆς ἁμαρτίας ὅσο καί ἀπό τίς στεῖρες ὑποχρεώσεις πού φορτίζουν καί καταπιέζουν τόν ἄνθρωπο. Ἡ τυπική καί μηχανιστική τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ τελικά δέν μᾶς προσφέρει τίποτα, ἄν στήν καρδιά μας δέν πρυτανεύει ἡ ἀγάπη πρός τόν πλησίον, ἡ εὐσπλαχνία καί ἡ διάθεση τῆς προσφορᾶς καί τῆς αὐτοθυσίας. Τό μήνυμα ἑπομένως τῆς σημερινῆς περικοπῆς μᾶς ἀγγίζει καί μᾶς ἀφορᾶ ὅλους, μίας πού συχνά, ἴσως καί ἀσυναίσθητα, προτάσσουμε τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ καί βάζουμε σέ δεύτερη μοίρα τήν ἀγάπη πρός τόν πλησίον. Ἄλλες φορές πάλι, εἴτε θεωροῦμε τούς ἑαυτούς μας ἐντάξει ἔναντί του θεοῦ, καί ἄρα ὁ Θεός μᾶς ὀφείλει, εἴτε ἀγανακτοῦμε ὅταν κάποιοι ἀπό τούς ἀδελφούς μας δέν τηροῦν ὅλα ὅσα ἐμεῖς τηροῦμε, καί προσπαθοῦμε νά τούς πειθαναγκάσουμε νά ἀκολουθήσουν τό δικό μας μοτίβο πίστεως καί ἀσκήσεως.
Διανύουμε τήν περίοδο τῆς νηστείας τῶν Χριστουγέννων καί πολλοί ἀπό ἐμᾶς νηστεύουμε καί προετοιμαζόμαστε γιά τήν μεγάλη ἑορτή πού ἔρχεται. Ἄν κάποιοι ἀνάμεσά μας δέν τηροῦν τή νηστεία, ἄς μή τούς κατακρίνουμε. Ἄς θυμηθοῦμε ὅτι πάνω ἀπό τή νηστεία, πάνω ἀπό κάθε ἐξωτερικό τύπο, σημασία ἔχει νά μή καταλύεται ὁ σύνδεσμος τῆς ἀγάπης. Καί τό ἕνα εἶναι ὠφέλιμο, καί τό ἄλλο οὐσιῶδες. Ἀλίμονο ἄν παραθεωρήσουμε εἴτε τό ἕνα εἴτε τό ἄλλο, ἤ ἄν προσπαθήσουμε νά ἐπιβάλλουμε στούς ἀνθρώπους γύρω μας τή στάση μας καί τίς ἐπιλογές μας. Ἀλίμονο ἄν γίνουμε τυπικοί τηρητές τῶν ὑποχρεώσεών μας ἀπέναντι στό Θεό, καί λησμονήσουμε τή μεγαλύτερη τῶν ἐντολῶν Του, αὐτή τῆς ἀγάπης πρός τόν πλησίον.
Χαρακτηριστική εἶναι ἄλλωστε καί ἡ διήγηση ἀπό τό βίο ἑνός σύγχρονου γέροντα, τοῦ π. Ἰακώβου Τσαλίκη, πού ἦταν ἡγούμενος στό μοναστήρι τοῦ Ὁσίου Δαβίδ στήν Εὔβοια: ὅταν κάποτε εἶχαν ψήσει κρέας καί ὅλοι μαζί οἱ μοναχοί γευμάτιζαν, χάρηκε πού εἶδε τά πνευματικά του τέκνα νά ἔχουν ἀγάπη καί ὁμόνοια καί τούς εἶπε : "κρέας παιδιά μου νά τρῶτε, τίς σάρκες τῶν ἀδελφῶν σας νά μήν τρῶτε".
1. Ἰω. 9, 16: " ἔλεγον οὖν ἐκ τῶν Φαρισαίων τινές͵ Οὐκ ἔστιν οὗτος παρὰ θεοῦ ὁ ἄνθρωπος͵ ὅτι τὸ σάββατον οὐ τηρεῖ. ἄλλοι δὲ ἔλεγον͵ Πῶς δύναται ἄνθρωπος ἁμαρτωλὸς τοιαῦτα σημεῖα ποιεῖν; καὶ σχίσμα ἦν ἐν αὐτοῖς".
2. Βλ. Μαρ. 2, 14 - 3, 6.
3. Μαρ. 2, 27 : "καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς͵ Τὸ σάββατον διὰ τὸν ἄνθρωπον ἐγένετο καὶ οὐχ ὁ ἄνθρωπος διὰ τὸ σάββατον".
--- Πηγή: Ἁπλά καί Ὀρθόδοξα: https://xerouveim.blogspot.gr/2009/11/6-12-09.html