Καντήλι, Κερί, Θυμίαμα: Ποιά ἡ σημασία καί οἱ συμβολισμοί τους;
Τό Καντήλι
Ἡ λέξη καντήλι προέρχεται ἀπό τή λατινική candela=κερί.Στή χριστιανική Ἐκκλησία τό Καντήλι τοποθετεῖται μπροστά στίς ἅγιες εἰκόνες. Αὐτό πού τοποθετεῖται μπροστά στόν Ἐσταυρωμένο, μέσα στό Ἱερό Βῆμα, διατηρεῖται πάντοτε ἀναμμένο καί γι' αὐτό λέγεται «ἀκοίμητο» Καντήλι.Ἕνα Καντήλι τοποθετεῖται ἐπίσης στό εἰκονοστάσι τοῦ σπιτιοῦ καί ἀνάβεται κάθε μέρα, σύμφωνα μέ τήν ὀρθόδοξο παράδοση.
Μία συνήθεια πού διατηρεῖ τόν βαθύ χριστιανικό συμβολισμό της μέ τό Φῶς τοῦ Χριστοῦ πού φωτίζει κάθε ἄνθρωπο, πού θερμαίνει τήν ἐλπίδα καί πού παρηγορεῖ καί συντροφεύει στίς ἀτέλειωτες ὧρες τῆς μοναξιᾶς.
Τό ἄναμμα τοῦ καντηλιοῦ ἐνέχει τόν συμβολισμό ὅτι προσφέρεται ὡς θυσία σεβασμοῦ καί τιμῆς πρός τόν Θεό καί τούς Ἁγίους του. Συμβολίζει ἐπίσης, τό φῶς τοῦ Χριστοῦ πού φωτίζει κάθε ἄνθρωπο, καθώς ἐπίσης συμβολίζει καί τό γνωστό παράγγελμα τοῦ Κυρίου μας ὅτι πρέπει νά εἴμαστε, οἱ χριστιανοί, τά φῶτα τοῦ κόσμου.
Τό ἔλαιον, τό λάδι δήλ. ποῦ καίει στά καντήλια μας, "τόν τοῦ Θεοῦ ὑπεμφαίνει ἔλαιον" γράφει ὁ Ἄγ. Συμεών Θεσσαλονίκης, τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ πού φανερώθηκε ὅταν ἡ περιστερά τοῦ Νῶε ἐπέστρεψε στήν Κιβωτό γιά νά σημάνει τήν παύση τοῦ κατακλυσμοῦ, ἔχοντας στό ράμφος τῆς κλάδο ἐλαίας, ἤ ὅταν ὁ Ἰησοῦς, καθώς ἐπροσηύχετο ἐκτενῶς, ἐπότιζε μέ τούς θρόμβους τοῦ ἱδρῶτος τοῦ τήν ἐλιά, κάτω ἀπό τά κλαδιά τῆς ὁποίας γονάτισε τήν μαρτυρική ἐκείνη νύχτα, στό Ὅρος τῶν Ἐλαιῶν.Βέβαια, ὅλοι ξέρουμε πώς ἀπείρως ἀνώτερός του ὑλικοῦ φωτισμοῦ εἶναι ὁ ἐσωτερικός, ἁγιοπνευματικός φωτισμός. Ἔγραφε λοιπόν ὁ Θεοφόρος Πατήρ Γρηγόριος ὁ Ναζιανζηνός : "Φωτίσωμεν...γλώσσαν" καί συμπληρώνει ὁ σχολιαστής τοῦ : Ἐπετεύχθη τοῦτο;
Τό λάδι συμβολίζει τό ἄπειρο ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί τά κανδήλια συμβολίζουν τήν Ἐκκλησία πού εἶναι μεταδοτική Θείου ἐλέους καί φωτιστική. Συμβολίζουν βέβαιά τους ἴδιους τους ἁγίους πού τό Φῶς τούς ἔλαμψε, κατά τό λόγο τοῦ Κυρίου, «ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσι τά καλά ἔργα καί δοξάσωσι τόν Πατέρα τόν ἐν τοῖς οὐρανοῖς».
Ὑπάρχουν πολλοί λόγοι γιά τούς ὁποίους πρέπει οἱ Ὀρθόδοξοι νά ἀνάβουμε τό καντήλι ὅπως γιά παραδειγμα για νά μᾶς θυμίζει τήν ἀνάγκη γιά προσευχή,γιά νά φωτίζει τό χῶρο καί νά διώκει τό σκότος ὅπου ἐπικρατοῦν οἱ δυνάμεις τοῦ κακοῦ,γιά νά μᾶς θυμίζει ὅτι ὁ Χριστός εἶναι τό μόνο ἀληθινό Φῶς καί ἡ πίστη σέ Αὐτόν εἶναι Φῶς,γιά νά μᾶς θυμίζει ὅτι ἡ ζωή μᾶς πρέπει νά εἶναι φωτεινή,γιά νά μᾶς θυμίζει ὅτι ὅπως τό καντήλι ἀπαιτεῖ τό δικό μας χέρι γιά νά ἀνάψει ἔτσι καί ἡ ψυχή ἀπαιτεῖ τό χέρι τοῦ Θεοῦ, τή Χάρη Τοῦ δηλαδή, γιά νά μᾶς θυμίζει ὅτι πρέπει τό θέλημά μας νά καεῖ καί νά θυσιαστεῖ για την αγάπη προς το Θεό κ.ά.Εννοείται, βέβαια, ότι το λάδι των καντηλιών πρέπει να είναι ελαιόλαδο και μάλιστα όσο το δυνατόν καλύτερης ποιότητος. Άλλωστε ο Κύριος προσευχήθηκε στον κήπο των Ελαιών και ο ναός με τα κανδήλια μετατρέπεται σε νέο κήπο και ελέους (λαδιού) και Ελέους Θεϊκού Το λάδι τους μας θυμίζει την ευσπλαχνία του Θεού και το φως τους στη ζωή μας, που πρέπει να είναι φωτεινή και άγια.
Ἡ φωτοχυσία τοῦ ναοῦ συμβολίζει τό θεῖο φῶς τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ πού φωτίζει τίς καρδιές ὄχι μόνο τῶν νεοφώτιστων ἀλλά καί ὅλων τῶν χριστιανῶν. Ὁ Κύριος φανέρωσε αὐτή τή μεγάλη ἀλήθεια γιά τόν ἑαυτό Του μέ τά ἀκόλουθα λόγια: "Ἐγώ εἰμι τό φῶς τοῦ κόσμου" (Ἰωάν.8/η: 12). Εἶναι φῶς ὄχι μόνο λόγω τῆς φωτεινῆς διδασκαλίας Του, ἀλλά κυρίως λόγω τῆς φωτεινῆς παρουσίας Του. Αὐτό ἐπιβεβαιώνεται κυρίως ἀπό τή θαυμαστή Μεταμόρφωσή Του, ὅπου "ἔλαμψε τό πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τά δέ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκά ὡς τό φῶς" (Μάτθ.17/ιζ: 2).
Στό Σύμβολο τῆς Πίστεως ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ παρουσιάζεται ὡς "φῶς ἐκ φωτός". Στήν ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ ἐπίσης ὁ ὑμνογράφος παρουσιάζει τόν Κύριο ὡς "φῶς ἱλαρόν". Καί οἱ χριστιανοί μέ τά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας καί τόν πνευματικό τους ἀγώνα μποροῦν νά δεχθοῦν τό φῶς τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί νά τό ἀκτινοβολοῦν μέ τή ζωή τους.
Στήν "ἐπί τοῦ ὅρους" ὁμιλία ὁ Κύριος συμβουλεύοντας τούς μαθητές Τοῦ εἶπε: "Ὑμεῖς ἐστε τό φῶς τοῦ κόσμου.... οὕτω λαμψάτω τό φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τά καλά ἔργα καί δοξάσωσι τόν πατέρα ὑμῶν τόν ἐν τοῖς οὐρανοῖς" (Μάτθ 5/ε: 14-16). (Δηλαδή: Ἐσεῖς εἶστε τό φῶς τοῦ κόσμου... ἔτσι νά λάμψει τό φῶς σᾶς μπροστά στούς ἀνθρώπους γιά νά δοῦν τά καλά σας ἔργα καί νά δοξάσουν τόν πατέρα σᾶς τόν ἐπουράνιο). Ἐδῶ φαίνεται καθαρά ὅτι τό φῶς τῶν μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ εἶναι τά καλά ἔργα τῆς ἁγιοπνευματικῆς ζωῆς τους. Οἱ ἅγιοι στήν ἄλλη ζωή θά ὁμοιάσουν μέ τόν Κύριο, θά γίνουν "θεοί κατά χάριν". Αὐτό τό ἐκφράζει ὁ Κύριος καθαρά μέ τά προφητικά λόγια Του: "Τότε οἱ δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος ἐν τή βασιλεία τοῦ πατρός αὐτῶν" (Μάτθ. 13/ιγ: 43).
Τό Κερί
Καί τό κερί ἐπίσης συμβολίζει τό Φῶς τοῦ Χριστοῦ , τή φλόγα τῆς πίστεως. Πίσω ἀπό τό ἄναμμα τοῦ κεριοῦ κρύβεται βαθύτατος συμβολισμός. Ὁ Συμεών Θεσσαλονίκης μᾶς λέγει ὅτι τό κερί πού ἀνάβουμε ἔχει ἔξι συμβολισμούς:
Συμβολίζει τήν καθαρότητα τῆς ψυχῆς μας, γιατί εἶναι κατασκευασμένο ἀπό καθαρό κερί μέλισσας.
Ἐπίσης τήν πλαστικότητα τῆς ψυχῆς μας, μία καί εὔκολα πάνω του μποροῦμε νά χαράξουμε ὀ,τιδήποτε. Ἀκόμη τήν Θεία Χάρη, ἐπειδή τό κερί προέρχεται ἀπό τά ἄνθη πού εὐωδιάζουν.Ἐπιπλέον συμβολίζει τήν θέωση, στήν ὁποία πρέπει νά φθάσουμε, ἐπειδή τό κερί ἀνακατεύεται μέ τή φωτιά καί τῆς δίνει τροφή.Καί τό φῶς τοῦ Χριστοῦ ἐπίσης δείχνει, καθώς καίει καί φωτίζει στό σκοτάδι.Καί τέλος συμβολίζει τήν ἀγάπη καί τήν εἰρήνη πού πρέπει νά χαρακτηρίζουν κάθε χριστιανό, ἐπειδή τό κερί καίγεται ὅταν φωτίζει, ἀλλά καί παρηγορεῖ τόν ἄνθρωπο μέ τό φῶς τοῦ μέσα στό σκοτάδι.Ἀνάβοντας κερί πρέπει νά θυμόμαστε ὅτι πρέπει νά ζοῦμε μέσα στό φῶς πού πήραμε μέ τήν βάπτισή μας. Γί αὐτό τή βάπτιση τήν ὀνομάζουμε καί Φώτισμα. Γί αὐτό καί στή διάρκεια τῆς βαπτίσεως κρατᾶμε ἀναμμένες λαμπάδες. Τό φῶς αὐτό εἶναι τό πῦρ τῆς Πεντηκοστῆς, τό φῶς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καί τό φῶς αὐτό ἀνανεώνεται μέσα μας στήν ψυχή μας, κάθε φορᾶ πού συμμετέχουμε στή Θεία Λειτουργία καί κάθε φορᾶ πού κοινωνοῦμε καί προσευχόμαστε. Γί αὐτό στό τέλος κάθε Θείας Λειτουργίας ψάλλουμε: «Εἴδομεν τό φῶς τό ἀληθινόν, ἐλάβομεν Πνεῦμα ἐπουράνιον, εὔρομεν πίστιν ἀληθῆ ἀδιαίρετον Τριάδα προσκυνοῦντες».
Τό φῶς τοῦ Ναοῦ ὅμως, πρέπει νά ποῦμε, σώζει καλύτερά τους συμβολισμούς του καί βοηθεῖ καί τήν ψυχή νά κατανυχθεῖ ὅταν εἶναι φυσικό, ὅπως στά περισσότερα ἀπό τά μοναστήρια μας, δηλαδή ἀποτελούμενο ἀπό κεριά καί κανδήλια πού καῖνε καί ὄχι τεχνητό πού προέρχεται δήλ. ἀπό ἠλεκτρικό ρεῦμα.
Τά κ ἐ ρ ἰ ἅ ὅπως καί τό λ ἅ δ ἰ εἶναι μία προσφορά πρός τόν Θεό ἀπό αὐτά τά ὑλικά ἀγαθά πού ὁ ἴδιος μας δίνει ( τά Σά ἐκ τῶν Σῶν) καί συμβολίζουν τά μέν κεριά τό εὔπλαστο καί μαλακό της ψυχῆς ἀλλά καί τήν ἑνωτική δύναμη τοῦ ἁγίου Πνεύματος διότι τά κεριά κατασκευάζονται, ἔτσι τουλάχιστον θά ἔπρεπε, ἀπό τό ἁγνό κερί πού φτιάχνει ἡ μέλισσα, ἡ ὁποία γιά νά παρασκευάσει τό κερί μαζεύει τή γύρη ἀπό διάφορα λουλούδια. Γιά τό λόγο αὐτό τό κερί μᾶς θυμίζει καί τήν ἐργατικότητα τῆς μέλισσας ἀλλά καί τό γεγονός ὅτι μαζεύει ὅ,τι καλό καί ἀπορρίπτει ὅ,τι ρυπαρό. Θυμίζει ἐπίσης τό κερί τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο τό Πῦρ, ἡ Θεότητα δηλαδή, ἑνώνεται μέ τήν εὔπλαστη ψυχή καί τή μαλακώνει ἀλλά καί τή φωτίζει καί τήν ἴδια καί ὅλους ὅσοι ἔρχονται σέ κοινωνία μαζί της.
Τό κερί, καθώς καίγεται, φωτίζει τό περιβάλλον του. Ἔτσι καί ὁ συνειδητός χριστιανός, ὅταν θυσιάζεται γιά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, φωτίζει τούς συνανθρώπους του καί τούς δείχνει τόν δρόμο τῆς σωτηρίας.
Ὅταν ὁ πιστός εἰσέρχεται στόν ναό, πρέπει νά ἀνάβει στό μανουάλι ἕνα κερί γιά τούς ζῶντες κι ἕνα κερί γιά τούς τεθνεῶτες συγγενεῖς καί γνωστούς του. Ἐάν ὅμως κάποιοι ἀπό τούς ζῶντες ἔχουν ἰδιαίτερα προβλήματα, τότε καλό εἶναι νά ἀνάβουμε κερί γιά τόν καθένα ξεχωριστά. Τό ἄναμμα τοῦ κεριοῦ πρέπει πάντοτε νά συνοδεύεται μέ λόγια προσευχῆς. Γιά τούς ζῶντες θά ζητᾶμε τό ἔλεος καί τήν προστασία τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ γιά τούς τεθνεῶτες τή θεία εὐσπλαχνία καί αἰώνια σωτηρία τους. Τό ἁγνό κερί πού παράγεται ἀπό παρθένες μέλισσες συμβολίζει τήν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ ἡ ὁποία προῆλθε ἀπό τήν παναγνή καί παρθένο Μαριάμ. Τό τρικέρι τοῦ ἐπισκόπου συμβολίζει τήν Ἁγία Τριάδα, ἐνῶ τό δικέρι τίς δύο φύσεις τοῦ Χριστοῦ. Τά κεριά ἤ οἱ λαμπάδες πού ἀνάβουμε στή Βάπτιση συμβολίζουν τό πνευματικό φῶς πού λαμβάνει ὁ νεοφώτιστος. Τά κεριά τῆς κηδείας, τοῦ τάφου καί τῶν μνημοσύνων συμβολίζουν τό φῶς τοῦ Χριστοῦ, στό ὁποῖο εὐχόμεθα νά εἰσέλθει ὁ ἀποθανῶν. Ὁ Πολυέλαιος συμβολίζει τήν θριαμβεύουσα Ἐκκλησία τῶν Οὐρανῶν. Τά κεριά ἤ τά κανδήλια τοῦ συμβολίζουν τούς ἁγίους. Στίς μεγάλες γιορτές στίς Ἱερές Μονές σείουν τόν Πολυέλαιο, γιά νά φανερώσουν ὅτι καί οἱ ἅγιοι στά ἐπουράνια συνεορτάζουν καί συγχορεύουν μέ τήν ἐπίγεια Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.
Τό Θυμίαμα
Θυμίαμα καλεῖται ἀπό τά ἀρχαία χρόνια τό ἀρωματικό ρετσίνι ἤ τό κόμμι πού βγαίνει ἀπό τίς τομές στόν κορμό τοῦ δέντρου λίβανος ἐξ οὐ καί λιβάνι. Στό σπίτι καλό εἶναι νά προσφέρεται θυμίαμα τακτικά καί νά συνοδεύεται πάντοτε μέ κάποια προσευχή. Οἱ πνευματικοί συμβολισμοί τοῦ θυμιάματος εἶναι:
1. Τό θυμίαμα ἐν πρώτοις συμβολίζει τήν προσευχή, πού ἀνεβαίνει πρός τόν θρόνον τοῦ Θεοῦ. " Κατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου ὡς θυμίαμα ἐνώπιόν Σου. . . " Εἶναι ἡ ὁρμή τῆς ψυχῆς πρός τά ἄνω. Καί ταυτόχρονα συμβολίζει καί τήν ζέουσαν ἐπιθυμία μας νά γίνει ἡ προσευχή μᾶς δεκτή " εἰς ὄσμην εὐωδίας πνευματικῆς ". Γράφει ὁ ἱερός Χρυσόστομος " Ὥσπερ τό θυμίαμα καί καθ' ἑαυτό καλόν καί εὐῶδες, τότε δέ μάλιστα ἐπιδείκνυται τήν εὐωδίαν, ὅταν ὁμιλήση τῷ πυρί. Οὕτω δέ καί ἡ εὐχή καλή μέν καθ' ἑαυτήν, καλλίων δέ καί εὐωδεστέρα γίνεται ὅταν μετά καί ζεούσης ψυχῆς ἀναφέρηται, ὅταν θυμιατήριον ἡ ψυχή γένηται καί πῦρ ἀνάπτη σφοδρόν ". Γί ' αὐτό καί πρέπει, ὅταν προσεύχεται κανείς, καλόν εἶναι νά καίει θυμίαμα στό σπίτι.
2. Συμβολίζει ἀκόμη τίς γλῶσσες πυρός της Ἄγ. Πεντηκοστῆς, ὅταν ὁ Κύριος ἐξαπέστειλε στούς Μαθητές Τοῦ τό Πανάγιό Του Πνεῦμα " ἕν εἴδει πυρίνων γλωσσῶν ". Στήν εὐχή πού λέγει ὁ ἱερεύς, ὅταν εὐλογεῖ τό θυμίαμα στήν Πρόθεση, ἀναφέρει " Θυμίαμα Σοί προσφέρομεν Χριστέ ὁ Θεός εἰς ὀσμήν εὐωδίας πνευματικῆς, ὁ προσδεξάμενος εἰς τό ὑπερουράνιόν Σου θυσιαστήριον, ἀντικατάπεμψον ἠμίν τήν χάριν τοῦ Παναγίου Σου Πνεύματος ". Μέ τό θυμίαμα δήλ. ζητοῦμε ἀπό τόν Κύριο νά μᾶς στείλει τήν ἁγιοπνευματικήν Τοῦ χάρι. Γι' αὐτό καί οἱ πιστοί, ὅταν τούς θυμιάζει ὁ Ἱερεύς, κλίνουν ἐλαφρῶς τήν κεφαλή σέ δεῖγμα ἀποδοχῆς τῆς χάριτος αὐτῆς. Ὁ Ἄγ. Συμεών Θεσσαλονίκης ἑρμηνεύει ὡς ἑξῆς τήν σημασίαν τοῦ θυμιάματος : " Δηλοί τήν ἀπ' οὐρανοῦ χάριν καί δωρεάν ἐκχυθείσαν τῷ κόσμω διά Ἰησοῦ Χριστοῦ καί εὐωδίαν τοῦ Πνεύματος καί πάλιν εἰς τόν οὐρανόν δί' αὐτοῦ ἀναχθεῖσαν".
3. Τό εὐῶδες θυμίαμα συμβολίζει ἐξ ἄλλου καί τόν αἶνον, πού ἀπευθύνεται πρός τόν Θεό. Ἡ καύση τοῦ θυμιάματος σημαίνει τή λατρεία καί τόν ἐξιλασμό. Τό δέ εὐχάριστο συναίσθημα, πού δημιουργεῖται ἀπό τό ἄρωμα τοῦ θυμιάματος σέ ὅλο τό χῶρο τοῦ Ι. Ναοῦ, σημαίνει τήν πλήρωση τῆς καρδιᾶς μας ἀπό τή θεία εὐαρέστηση, πού εἶναι ὁ καρπός τῆς ἀγάπης μας πρός τό Θεό. Στήν περίπτωση αὐτή κάθε πιστός
μετατρέπεται σέ " εὐωδίαν Χριστοῦ ".
4. Τό δέ θυμιατήριον, ὅπου καίγονται τά κάρβουνα καί τοποθετεῖται τό θυμίαμα, συμβολίζει τήν κοιλίαν τῆς Θεοτόκου, ἡ ὁποία δέχθηκε στά σπλάχνα τῆς σωματικῶς τήν Θεότητα, πού εἶναι " πῦρ καταναλίσκον ", χωρίς νά ὑποστῆ φθοράν ἤ ἀλλοίωση. Κατά τόν ἅγιο Γερμανό, Πατριάρχη Κῶν/λεως " Ὁ θυμιατήρ ὑποδεικνύει τήν ἀνθρωπότητα τοῦ Χριστοῦ, τό πῦρ τήν θεότητα καί ὁ εὐώδης καπνός μηνύει τήν εὐωδία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος προπορευομένην ". Καί ἀλλοῦ " Ἡ γαστήρ τοῦ θυμιατηρίου νοηθείη ἄν ἠμίν ἡ ἠγιασμένη μήτρα τῆς Θεοτόκου φέρουσα τόν θεῖον ἄνθρακα Χριστόν ἐν ὤ κατοικεῖ πᾶν τό πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς. Διό καί τήν ὀσμήν τῆς εὐωδίας ἀναδίδωσιν εὐωδιάζον τά σύμπαντα ". Μέ ἁπλά λόγια καί ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός περιγράφει αὐτόν τόν συμβολισμόν, λέγοντας " Τό θυμιατό σημαίνει τήν Δέσποινα, τήν Θεοτόκο. Ὅπως τά κάρβουνα εἶναι μέσα στό θυμιατό καί δέν καίεται, ἔτσι καί ἡ Δέσποινα ἡ Θεοτόκος ἐδέχθηκε τόν Χριστόν καί δέν ἐκάηκε, ἀλλά μάλιστα ἐφωτίσθηκε.
Μέ τό θυμίαμα πού προσφέρουμε τήν ὥρα τῆς προσευχῆς ὑποβοηθεῖται ἡ ἀνάταση τῆς ψυχῆς πρός τά ὑψηλά «ἄνω σχῶμεν τάς καρδίας». Ὅπως τό θυμίαμα θερμαινόμενο στόν ἄνθρακα ἀνέρχεται πρός τά ἄνω εὐωδιάζοντας τό περιβάλλον, ἔτσι καί ἡ ψυχή τοῦ πιστοῦ μέ θερμή πίστη πρέπει νά πτερουγίζει πρός τά ἄνω μυροβλύζουσα, ἀπαγγιστρωμένη ἀπό τίς ὑλικές μέριμνες. Ἡ βάση τοῦ θυμιατηρίου ὑποδεικνύει τήν ἀνθρωπότητα τοῦ Χριστοῦ, ἡ φωτιά τήν θεότητά Του καί ὁ εὐώδης καπνός μᾶς «πληροφορεῖ» τήν προπορευόμενη εὐωδία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Ὁ Μωυσῆς ὑπακούοντας στόν Θεό κατασκεύασε καί τοποθέτησε στή Σκηνή τοῦ Μαρτυρίου Θυσιαστήριο τοῦ Θυμιάματος (Ἔξοδ. 30: 1-10). Ὁ τρόπος παρασκευῆς τοῦ Θυμιάματος διδάχθηκε ἀπό τόν ἴδιο τόν Κύριο (Ἔξοδ. 30: 34-36). Ἡ προσφορά Θυμιάματος στήν Παλαιά Διαθήκη ἀποτελοῦσε ἐντολή τοῦ Θεοῦ. Ἔπρεπε νά προσφερθεῖ Θυμίαμα στήν ἀρχή τῆς ἡμέρας τό πρωί καί τό βράδυ μέ τό ἄναμμα τῶν Λύχνων (Ἔξοδ. 30: 7-8).
Αὐτή ἡ καλή συνήθεια μεταφέρθηκε καί στή χριστιανική λατρεία. Ἰδιαίτερα προσφέρεται Θυμίαμα στόν Ἑσπερινό μέ τό ἱλαρό φῶς τῆς δύσεως τοῦ Ἡλίου καί στό ψάλσιμο τοῦ δεύτερου στίχου τοῦ 140 Ψαλμοῦ, ὅπου ψάλλεται τό "κατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου ὡς θυμίαμα ἐνώπιόν σου". Παρακαλοῦμε τόν Κύριο νά ἀνεβεῖ ἡ προσευχή μας πρός τόν θρόνο Του, ὅπως ἀνεβαίνει τό εὐωδιαστό Θυμίαμα πρός τόν οὐρανό.
Τό λατρευτικό αὐτό μέσο δημιουργεῖ κατανυκτικό κλίμα προσευχῆς καί ἑλκύει τήν ἁγιαστική χάρη τοῦ Θεοῦ. Ἡ εὐλογία τοῦ Θυμιάματος κατά τήν τελετή τῆς Προσκομιδῆς δείχνει καθαρά τή μεγάλη ὠφέλεια, πού προξενεῖται στούς ἐκκλησιαζόμενους ἀπό τήν προσφορά τοῦ Θυμιάματος. Λέει χαρακτηριστικά ἐκεῖ ὁ εὐλογῶν λειτουργός: "Θυμίαμα σοί προσφέρομεν, Χριστέ ὁ Θεός ἠμῶν, εἰς ὀσμήν εὐωδίας πνευματικῆς· ὅ προσδεξάμενος εἰς τό ὑπερουράνιόν σου θυσιαστήριον, ἀντικατάπεμψον ἠμίν τήν χάριν τοῦ παναγίου σου Πνεύματος". (Δηλαδή: Θυμίαμα σ' Ἐσένα προσφέρουμε, Χριστέ Ὕψιστε Θεέ, ὡς ὀσμή εὐωδίας πνευματικῆς· αὐτό, ἀφοῦ δέχθηκες στό ὑπερουράνιό Σου Θυσιαστήριο, στεῖλε πίσω σέ μᾶς τή χάρη τοῦ παναγίου Σου Πνεύματος). Ἔκπληξη προκαλεῖ τό ὅτι τά ἴδια λόγια περίπου χρησιμοποιεῖ ὁ λειτουργός καί γιά τήν προσφορά τῶν Τιμίων Δώρων στή Θεία Λειτουργία: " Ὅπως ὁ φιλάνθρωπος Θεός ἠμῶν, ὁ προσδεξάμενος αὐτά εἰς τό ἅγιον καί ὑπερουράνιον καί νοερόν αὐτοῦ θυσιαστήριον εἰς ὀσμήν εὐωδίας πνευματικῆς, ἀντικαταπέμψη ἠμίν τήν θείαν χάριν καί τήν δωρεάν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, δεηθῶμεν". (Δηλαδή: Μέ σκοπό ὁ φιλάνθρωπος Θεός μας, πού δέχθηκε αὐτά στό ἅγιο καί ὑπερουράνιο καί πνευματικό Του Θυσιαστήριο ὡς ὀσμή εὐωδίας πνευματικῆς, νά στείλει πίσω σέ μᾶς τή θεία χάρη καί τή δωρεά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἄς παρακαλέσουμε).
Ὅταν ὁ λειτουργός θυμιάζει τούς πιστούς, αὐτοί πρέπει νά προσκυνοῦν εὐλαβικά προσδοκώντας τήν εὐλογία καί τή χάρη τοῦ Θεοῦ. Ὅταν ὁ λειτουργός θυμιάζει τίς εἰκόνες τῶν ἁγίων, ἐπιζητεῖ τίς μεσιτικές προσευχές τους πρός τόν Κύριο γιά βοήθεια τῶν μελῶν τῆς στρατευομένης Ἐκκλησίας. Δυστυχῶς Πολλοί χριστιανοί, ὅταν τούς θυμιά ὁ Ἱερεύς, παραμένουν ἀκίνητοι (σάν κολῶνες). Καί τοῦτο, ἀσφαλῶς, λόγω ἄγνοιας! Ἡ μικρή ὑπόκλιση εἶναι δεῖγμα ὅτι συμμετέχουμε στά τελούμενα καί μία ἀνταπόκριση στοιχειώδους εὐγένειας πρός τόν λειτουργό πού προσεύχεται γιά μας!
Πηγή: https://www.monastiriaka.gr/index.php?newsid=30190#sthash.ANcIFoFd.dpuf