Ὁ πλησίον – Ἡ ἐλεημοσύνη στή ψυχή μᾶς
Ἁγίου Ἀνθίμου τῆς Χίου
Ὅταν ἐλεήσεις τόν πτωχό, ὅταν βοηθήσεις τόν πλησίον σου, τό δίδεις στόν Θεό. Ἀλλά γιά πεῖτε μου, ποιός εἶναι σέ μᾶς ὁ πιό πλησίον πού ἔχει τήν ἀνάγκη μας καί ζητεῖ νά τόν ἐλεήσουμε; Ἡ ψυχή μας. Ἡ ψυχή μᾶς εἶναι ὁ πλησίον μας· τήν ψυχή μας νά βοηθήσουμε καί νά τήν ἐλεήσουμε. Νά ἐλεήσουμε αὐτή τήν πτωχή ψυχή μέ ἀρετές. Ἄν θέλεις νά ἐλεήσεις τήν ψυχή σου, νά κάνεις ἀρετές: θά πρέπει νά εἶσαι ὑπάκουος, ταπεινός, ὑπομονετικός, φιλαλήθης, φιλάδελφος, σιωπηλός, πράος, ἐγκρατής, μακρόθυμος, θά πρέπει νά κόβεις τό δικό σου θέλημα, θά δέχεσαι καί ὕβρεις, τίς ἀπειλές, τίς ἐξουθενώσεις...
Μέ αὐτά θά ἐλεεῖς τήν ψυχή σου καί θά δανείζεις τόν Θεό.
Γιά φανταστεῖτε! Τήν δική μας ψυχή θά ἐλεήσουμε καί θά τό χρεωθεῖ ὁ Θεός. Καί τί θά χρεωθεῖ νά μᾶς δώσει; Τήν ἀπέραντη βασιλεία του! Τά αἰώνιά του ἀγαθά! Καί ἐμεῖς οἱ ἀνόητοι δέν θέλουμε· ἀντί νά τήν ἐλεήσουμε πού πτωχεύει, τήν κάνουμε περισσότερο δυστυχισμένη. Ὁ Χριστός μας τήν χάρισε νά τήν φυλάξουμε μέ τά καλά μας ἔργα καί πάλι θά μᾶς τήν ζητήσει νά τήν παραλάβει στήν βασιλεία Του. Μᾶς ἔδωσε τό σῶμα καί τήν ψυχή καί τά ἔνωσε αὐτά τά δύο, γιά νά εἶναι συνδεδεμένα ὡς δύο σύντροφοι καί νά βοηθάει τό ἕνα τό ἄλλο.
Ὅταν βοηθήσουμε καί ἀναπαύσουμε τό ἕνα, ἀδικοῦμε τό ἄλλο. Τό σῶμα θά περιθάλψει καί θά φυλάξει τήν ψυχή καί τό ἀντίθετο· τό σῶμα θά τήν τιμωρήσει, θά τήν λυπήσει καί θά τήν ἀδικήσει. Ὅσο περιποιεῖσαι καί ἀναπαύεις τό σῶμα, τόσο ἀδικεῖς καί ζημιώνεις τόν πλησίον σου, τήν ψυχή σου· καί ὅσο ἀδικεῖς τήν ψυχή σου, ἑτοιμάζεις αἰώνιο κόλαση εἰς τόν ἑαυτό σου. Καί πῶς ἀδικεῖς τήν ψυχή σου; Μέ τήν παρακοή, μέ τήν κατηγορία, μέ τά θελήματα, μέ τίς κλοπές μέ τά ψέματα καί μέ ὅ,τι κακό κάνει ὁ ἄνθρωπος.
Ἐπιτρόπους μᾶς ἔβαλε ὁ Θεός, γιά νά ἐλεήσουμε τήν ταλαίπωρό μας ψυχή καί νά τήν σώσουμε· καί τό πρῶτο μέσο νά τήν βοηθήσουμε εἶναι ἡ καθαρή ἐξομολόγηση· ἡ μόνη καί καθαρή ἀλήθεια. Τό μέσο τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ εἰλικρινής ἐξομολόγηση. Κάθε δικαστήριο χρειάζεται μάρτυρες· ἄνευ μαρτύρων δίκη δέν γίνεται· ἐνῶ αὐτό τό δικαστήριο τῆς ἐξομολογήσεως δέν θέλει μάρτυρες· ὅ,τι ὁμολογήσει ὁ κατηγορούμενος, ἐκεῖνο εἶναι. Ἐάν πεῖς τήν ἀλήθεια, θά δικαιωθεῖς· ἄν ψεύδεσαι εἰς τόν πνευματικό, τόν ἀντιπρόσωπο τοῦ Θεοῦ, τόν ἐπίτροπό σου, πέρα ἀπό ὅσα ἔχεις θά πάρεις καί ἄλλη μία ἁμαρτία, τοῦ ψεύδους, καί θά φύγεις.
Καί ποιά ἡ ἀνάγκη νά γίνεται αὐτό; Μέ τήν καθαρή ἐξομολόγηση θά πάρεις ἔλεος, θά ἑλκύσεις τήν συμπάθεια τοῦ Θεοῦ. Ἡ καθαρή ἐξομολόγηση εἶναι ἡ μεγαλύτερη ἐξομολόγηση, πού θά προσφέρουμε στήν πτωχή ψυχή μας. Γιά νά ἐλευθερώσει αὐτή τήν ψυχή ὁ Χριστός, ἔχυσε τό πανάγιό του αἷμα ἐπάνω στό σταυρό καί ἐμεῖς τήν παραδίδουμε στά χέρια τῶν δαιμόνων. Ὅταν θά πᾶς ὅμως στόν πνευματικό, πρέπει νά πεῖς τήν μόνη καί καθαρά ἀλήθεια. Καί ἄν πᾶς στόν πνευματικό καί τοῦ πεῖς ψέματα, τί ὠφέλεια ἔλαβες; Καί τί χαρά θά λάβει ὁ πνευματικός ἀπό αὐτή τήν ἐξομολόγηση. Ὅταν ὅμως τοῦ πεῖς τήν καθαρά ἀλήθεια καί πᾶς μέ ἀπόφαση καί ταπείνωση, τότε θά ἀνοίξει τίς ἀγκάλες τοῦ ὁ πνευματικός νά σέ δεχθεῖ, θά σού συγχωρέσει, θά σέ συμφιλιώσει μέ τόν Θεό, θά σέ ὑπερασπιστεῖ, θά σέ προστατεύσει καί θά σέ ἀπαλλάξει ἀπό τό βαρύ φορτίο τῶν ἁμαρτιῶν σου, ὅταν πᾶς ὅμως μέ ταπείνωση καί ἔχεις πάρει τήν ἀπόφαση νά ἐφαρμόσεις αὐτά πού θά σέ συμβουλέψει.
Τί ὠφέλεια ἔχουμε, ὅταν πάρουμε τόν ἰατρό καί δέν ἀκολουθήσουμε ἔπειτα τίς ὁδηγίες του; Τί τό ὄφελος ὅτι ἐπῆγες στόν ἰατρό καί αὐτά ποῦ σου λέγει δέν θέλεις νά τά φυλάξεις;
Θά τήν ἐλεήσουμε λοιπόν μέ τήν καθαρή ἐξομολόγηση, μέ τήν μόνη καί καθαρή ἀλήθεια, μέ τήν φρόνηση, μέ τήν σωφροσύνη, τήν δικαιοσύνη, τήν γνώση, τήν διάκριση, τήν ὑπομονή, τήν ὑπακοή, τήν ταπείνωση, καί μέ ἄλλες ἀρετές. Αὐτά θά τήν ἐλεήσουν, αὐτά θά τήν βοηθήσουν, αὐτά θά τῆς δώσουν φτερά νά πετάξει. Ὅταν θά ἐξέλθει ἡ ψυχή ἀπό τό βρομισμένο αὐτό σῶμα, μέ τί χαρά θά πορευθεῖ ὁ ἄνθρωπος στούς οὐρανούς, γιά νά ἀπολαύσει ἐκεῖνα, πού θά πάρει ὡς ἀντάλλαγμα γιά ὅσα ἐλέησε τόν πλησίον του! Ὁ ἐλεῶν πτωχό, δανείζει στό Θεό.
Ὅσοι δέν ἔχουμε ὑπάρχοντα, γιά νά δώσουμε στούς πτωχούς ἐλεημοσύνη· εἶναι ἀνάγκη νά ἐλεοῦμε καθημερινῶς τήν ψυχή μας, πού τήν ἔχουμε πιό πλησίον μας· νά τήν ἔχουμε ἐν εἰρήνη, ἐν χαρά, ἐν πραότητα, ἐν ὑπομονή, ἐν μακροθυμία, ἐν κατάνυξη καί μέ ὅλες τίς ἀρετές. Πόσα μέσα μᾶς χάρισε ὁ Χριστός, γιά νά μᾶς σώσει! Μᾶς ἔχει ἀγγέλους πού μᾶς διαφυλάττουν, μᾶς ἄφησε τό ἱερό Εὐαγγέλιο, τίς διδασκαλίες τῶν θεοφόρων πατέρων· καί τελευταία μας ἔδωσε τούς πνευματικούς πατέρες, γιά νά μᾶς ποιμαίνουν καί νά μᾶς ὁδηγοῦν. Λοιπόν ἄν δέν σωθοῦμε, ἡ τιμωρία μας θά εἶναι μεγάλη.
Ἀπό τό https://www.oodegr.com/oode/pateres1/an8imou_xiou/elehmosynh_psyxh.htm