Ἡ ὀρθόδοξη χριστιανικὴ πίστις καὶ τὰ διάφορα πιστεύματα
«Χαῖρε στερρὸν τῆς πίστεως ἔρεισμα».
Μὲ τὸν χαιρετισμὸν αὐτὸν ἀδελφοί μου, ἡ Παναγία μᾶς ὑμνεῖται σὰν τὸ πλέον ἀσάλευτο στήριγμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς πίστεως διότι ἐγέννησε τὸν Κύριον ἠμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν θεμελιωτὴν αὐτῆς τῆς πίστεως. Αὐτὸ σημαίνει δύο πράγματα:
-Πρῶτον ὅτι πρέπει μὲ ὅλη μας τὴν καρδιὰ νὰ τιμοῦμε καὶ νὰ πιστεύουμε ὅτι ἡ παιδούλα τῆς Ναζαρέτ, ἡ Μαριάμ, ποὺ γέννησε τὸν Χριστὸν ἐκ Πνεύματος Ἁγίου εἶναι ὄντως Θεοτόκος, Θεομήτωρ καὶ Μητροπάρθενος. Καὶ
-Δεύτερον ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ὁ Θεάνθρωπος Κύριος, ὁ Σωτήρας τοῦ κόσμου, ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ποὺ ἔγινε Υἱὸς ἀνθρώπου.
Ὅσοι λοιπόν, ἀπὸ τοὺς εὐσεβεῖς χριστιανοὺς ἔχουν αὐτὴ τὴ διπλὴ ἀκλόνητη πίστη καὶ αὐτὴν λατρεύουν καὶ τιμοῦν εἶναι ἀκλόνητοι ἀφοῦ ἡ βάσις πάνω στὴν ὁποίαν στηρίζονται εἶναι ἀπολύτως σταθερή. Γι' αὐτὸ καὶ εἴπαμε «στερρὸν τὸ ἔρεισμα». Καὶ δὲν διατρέχουν κανέναν κίνδυνο δογματικῆς καὶ θεολογικῆς πλάνης γύρω ἀπὸ τὴν πίστη μας. Καὶ εἶναι αὐτοὶ ποὺ θριαμβεύουν στοὺς ἀγῶνες τῆς ζωῆς ἀφοῦ ζοῦν ἐν Χριστῷ καὶ εἶναι οἱ μόνοι ποὺ μποροῦν νὰ ἐλπίζουν στὸ ἔλεος τοῦ Ἁγίου Θεοῦ καὶ στὴν ἀπόλαυση τῶν μελλόντων αἰωνίων ἀγαθῶν.
Τί εἶναι ὅμως πίστις; Καὶ μάλιστα, τί εἶναι ὀρθόδοξος πίστις καὶ τί ἀπαιτεῖ ἀπό μας; Ἕνας γενικὸς ὅρος τῆς πίστεως ἐκφράζεται ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο ὅταν μᾶς λέγει «ἐστι δὲ πίστις ἐλπιζομένων ὑπόστασις, ἔλεγχος πραγμάτων οὐ βλεπομένων». Ἑρμηνεύοντας αὐτὸ τὸ χωρίο, ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομός μας λέγει περίπου τὰ ἑξῆς: τὸ ἀληθινὸ γνώρισμα τῆς εὐσεβὴς πίστεως βρίσκεται στὴν ὑπόσχεση τοῦ Θεοῦ ἢ στὴν ἀποκάλυψή Του καὶ ποὺ δὲν εἶναι ποτὲ σύμφωνη μὲ τὴν ἀνθρώπινη λογική, εἶναι κάτι ποὺ δὲν τὸ πιάνει τὸ μυαλό μας. Ἔτσι, ἀπὸ τὴ μία μεριὰ ἡ πίστις μᾶς σπρώχνει στὸ νὰ ἐλπίζουμε σὲ πράγματα ποὺ θεωροῦνται ἀνυπόστατα ἢ ἀπρόσιτα καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ ἡ πίστις μας πρὸς τὴν παντοδυναμία καὶ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ δίνει σ' αὐτὰ ὕπαρξη, ὀντότητα, ζωή, οὐσία. Αὐτὰ κατὰ τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τὸ Χρυσόστομο. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ πίστις μᾶς εἶναι συγκεκριμένη, εἶναι μία ζωντανὴ πραγματικότητα, εἶναι ἡ ὀρθὴ πίστις, εἶναι ἡ ὀρθόδοξη πίστις.
Ἔτσι, ἄλλο πράγμα ἡ ὀρθόδοξος πίστις καὶ ἄλλο πράγμα τὰ διάφορα πιστεύματα καὶ ποὺ εἶναι πάρα πολλά. Πίστευμα ἔχουν οἱ ἄθεοι καὶ οἱ ὑλισταί, ποὺ στὴ θέση τοῦ Θεοῦ ἔχουν τοποθετήσει τὴν δύναμιν τοῦ χρήματος καὶ τοῦ πλούτου ἢ τὴν ἄνεση τῶν πολλῶν ἀγαθῶν ἢ τὶς ἀπολαύσεις πάσης μορφῆς φιληδονίας ἢ τὴν δύναμιν τῆς ἐξουσίας καὶ τῶν ὅπλων, - πράγμα ποὺ τὸ βλέπουμε καὶ σήμερα στὶς εἰδήσεις - καὶ ἄλλα πολλά.
Πίστευμα ἔχει καὶ ὁ μωαμεθανισμός, ἀλλὰ ἡ διδασκαλία τοῦ κορανίου, ἀφενὸς μὲν βασίζεται στὸ κισμέτ, δηλαδὴ στὸ πεπρωμένον - εἶναι ἐκεῖνο ποὺ ἔλεγαν καὶ οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες φιλόσοφοι «τὸ πεπρωμένον φυγεῖν ἀδύνατον» - καὶ ἀφ'ἑτέρου καὶ τὸ κυριότερον στὴν ἀπόρριψη τῆς Θεανθρωπότητος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Τριαδικότητος τοῦ Ἑνὸς Θεοῦ. Ἀλλὰ γιὰ τὸν μωαμεθανισμὸ ἀναφερθήκαμε καὶ ἄλλη φορᾶ.
Πιστεύματα ἔχουν ἐπίσης οἱ νεοειδωλολάτρες...ἐμφανίστηκαν κι αὐτοὶ στὴν ἐποχή μας. Οἱ μασόνοι, οἱ χιλιαστές, οἱ πεντηκοστιανοί, οἱ παγανιστές, οἱ προτεστάντες μὲ τὶς πλάνες τους, οἱ παπικοὶ μὲ τὶς κακοδοξίες καὶ τὶς θεολογικές τους διαστροφές, ὁ διεθνὴς σιωνισμὸς καὶ λοιπά. Ἀλλὰ καὶ ἡ ἐξάπλωσις ὅμως τῶν πολλῶν παραθρησκευτικῶν ὀργανώσεων μέσα στὴν πατρίδα μας. Δυστυχῶς. Καὶ ποὺ τὴν καταγωγὴ τοὺς τὴν ἔχουν στὸν ἰνδουισμό, στὴν σατανολατρεία, στὴν εἰδωλολατρεία, στὸν πανθεϊσμὸ καὶ στὶς μεθόδους διαλογισμοῦ καὶ σίλβα, ὅλες μαζὶ καὶ ἡ κάθε μία χωριστὰ ἔχουν τὸ δικό τους, τὰ δικά τους πιστεύματα.
Ἡ ἀληθινὴ ὅμως εἶναι μία καὶ τὴν ἔχει ἡ ὀρθόδοξος Ἐκκλησία. Καμιὰ ἀξία δὲν ἔχει πὼς βλέπει ὁ καθένας, ὁ καθένας μας, τὴν πίστη του. Καὶ καμιὰ ἀξία δὲν ἔχει τί θεωρεῖ καὶ τί νομίζει ὁ καθένας γιὰ πίστη ὀρθή. Πολλοὶ ἀμελέτητοι καὶ ἡμιμαθεῖς συνήθως μᾶς λένε «ξέρεις πάτερ ...» καὶ μᾶς τὸ λένε καὶ στὴν ἱερὰ ἐξομολόγηση, «...ἐγὼ γιὰ τὸν Θεό, πιστεύω αὐτό, γιὰ τὴν Ἐκκλησία πιστεύω ἐκεῖνο, γιὰ τὶς σχέσεις καὶ τὸ γάμο πιστεύω τὸ ἄλλο, ἐγὼ πιστεύω ὅτι αὐτὸ δὲν εἶναι γιά μας καὶ δὲν εἶναι γιὰ τὴν ἐποχή μας» καὶ ἄλλα πολλά, τὰ ὁποῖα εἶναι νούφαρα καὶ μηδενικά, χωρὶς ἀξία, ἀπόψεις χωρὶς νόημα καὶ πιστεύματα χωρὶς ἐλπίδα σωτηρίας.
Βολεύουν ὅμως τὰ πάθη μας, ναρκώνουν ἢ παραπλανοῦν τὴ συνείδησή μας, σκοτίζουν τὸ νοῦ μας, τὸ μυαλό μας καὶ μᾶς σκοτώνουν ψυχικὰ καὶ αἰώνια. Καμιὰ σημασία δὲν ἔχουν οἱ σκέψεις μας περὶ Θεοῦ ἀφοῦ εἶναι μεμειγμένες μὲ τὰ πάθη μας καὶ τὶς προκαταλήψεις, ἐκτὸς ἂν ἐκφράζουμε ἀπόψεις, κανόνες καὶ δόγματα τῶν Πατέρων καὶ τῶν οἰκουμενικῶν συνόδων. Οὔτε οἱ γνώσεις μᾶς ἔχουν καμιὰ σημασία, οὔτε οἱ πιθανολογίες μας, οὔτε πολὺ περισσότερο οἱ φαντασιώσεις γιὰ τὶς ἱκανότητες ποὺ δῆθεν ἔχουμε γιὰ τὸν ἑαυτόν μας. Οὔτε τὰ διάφορα πιστεύματά μας ἔχουν καμιὰ σημασία καὶ ἀξία. Σημασία ἔχει μόνον ἡ ἀλήθεια.
Καὶ πιθανὸν νὰ ρωτήσετε: «καὶ ποῦ θὰ βροῦμε τὴν ἀλήθεια; Καὶ πῶς θὰ πειστοῦμε ὅτι τὴν βρήκαμε ὅτι αὐτὴ εἶναι καὶ καμιὰ ἄλλη;». Μόνον ἡ παρουσία μᾶς μέσα στὸ ναὸ δείχνει ὅτι ψάχνουμε καὶ βρίσκουμε τὴν ἀλήθεια. Ἡ ἀλήθεια ἀδελφοί μου εἶναι ὁ Χριστός! «Ἐγὼ εἶμαι ἡ ἀλήθεια, ἡ ζωὴ καὶ τὸ φῶς». Ὁ Χριστὸς εἶναι ἡ ἀποκεκαλυμμένη ἀλήθεια, διότι Αὐτὸς μας ἀπεκάλυψε, Αὐτὸς μας ἐφανέρωσε ὅτι εἶναι Θεὸς ἀληθινὸς ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ. Θεὸς καὶ ἄνθρωπος. Ὁ Θεάνθρωπος Κύριος. Υἱὸς Θεοῦ καὶ Θεὸς Λόγος. Καὶ Υἱὸς ἀνθρώπου, τῆς Παρθένου Μαριάμ. Αὐτὸς μας ἀπεκάλυψε τὴν Τριαδικότητα τοῦ Ἑνὸς Θεοῦ. Καὶ μᾶς λέγει μέσα ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο: «Ὅλος Θεὸς ὁ Πατήρ, ὅλος Θεὸς ὁ Υἱός, ὅλος Θεὸς τὸ Ἅγιον Πνεῦμα». Ἕνας Θεός: Τριαδικός. Μία οὐσία. Μία φύσις. Μία θέλησις. Μία ἐνέργεια. Μία προσκύνησις. Ἕνας Θεὸς ἐν τρισὶ προσώποις προσκυνούμενος.
Ἄρα ὁ Χριστὸς εἶναι τέλειος Θεὸς καὶ τέλειος ἄνθρωπος ἐκτὸς ἁμαρτίας: ὁ Θεάνθρωπος Κύριος καὶ Σωτήρας τοῦ κόσμου. Ἡ δὲ κατ' ἄνθρωπον μητέρα Του, εἶναι Θεοτόκος καὶ Θεομήτωρ. Εἶναι ἐπίσης Μητροπάρθενος καὶ Νύμφη Ἀνύμφευτος. Καὶ ὅλα αὐτά μας τὰ ἀποκαλύπτει ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ἡ μόνη ἀλήθεια, μέσα ἀπὸ τὸν αἰώνιον Εὐαγγελικό Του λόγο. Μέσα ἀπὸ τὴν Καινὴ Διαθήκη, μέσα ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή. Καὶ ποιὸς ἐπικυρώνει αὐτὲς τὶς ἀλήθειες; Ἡ πίστις. Ἡ ζωντανὴ πίστις. Ἡ πίστις ποὺ βουνά,...καὶ ποὺ βουνὰ μετακινεῖ.
Γιὰ τὸν χριστιανὸ λοιπὸν ἀδελφοί μου ποὺ ἀληθινὰ πιστεύει, τὰ μὴ βλεπόμενα εἶναι τόσο βέβαια γι' αὐτόν, σὰν νὰ τὰ βλέπει μπροστά του. Τὰ ἐλπιζόμενα τὰ βιώνει ὡς παρόντα. Τὰ ἀόρατα, τὰ ἀόρατα τὰ ψηλαφεῖ πνευματικὰ ὡς ὁρατά. Τὰ ἀδύνατα τὰ κάνει δυνατὰ διότι «οὐκ ἀδυνατήσει παρὰ τῷ Θεῶ πᾶν ρῆμα» καὶ «πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι». Ἡ πίστις εἶναι Θεῖος φωτισμὸς ἀδελφοί μου, Θεῖος φωτισμὸς τοῦ νοῦ καὶ τῆς καρδιᾶς, ποὺ καθιστὰ τὸ ἀπρόσιτο...προσιτό, τὸ ἄγνωστο... γνωστό, τὸ ἀνερμήνευτο... οἰκεῖο, πολὺ οἰκεῖο, ἕνα μὲ τὸν ἑαυτό μας. Ναί, ἀδελφοί μου, ἡ πίστις τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ ποὺ τηρεῖ μὲ ἀκρίβεια τὶς εὐαγγελικὲς ἐντολὲς καὶ ποὺ κάνει πράξη τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, γίνεται βίωμα Θείας ἑνώσεως, γίνεται ἐμπειρία πνευματικῆς μεταμορφώσεως ἀπὸ πρῶτο χέρι, δηλαδὴ ἀπὸ τὴ Θεία Χάρη. Ἰδοὺ λοιπόν, πὼς ἀποκαλύπτεται στὴν πιστεύουσα καὶ συντετριμμένη καρδία, ἡ Τριαδικότητα τοῦ Θεοῦ, Θεανθρωπότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ Θεομητρότητα τῆς Παναγίας καὶ ὄχι μόνον.
Χριστιανοί μου,
πίστις μᾶς χρειάζεται. Πίστις καὶ ἔργα μετανοίας. Πίστις καὶ τήρησις τῶν ἐντολῶν. Πίστις καὶ καλλιέργεια τῶν ἀρετῶν. Πίστις ἐνεργουμένη καὶ ἀγάπη πρὸς τὸν ἐν Τριάδι Θεὸν ἐξ' ὅλης ψυχῆς καὶ ἐξ' ὅλης καρδίας καὶ ἐξ' ὅλης διανοίας καὶ ἐξ' ὅλης ἰσχύος. Ὀρθὴ πίστις μᾶς χρειάζεται καὶ μετάνοια ἀληθινή. Ὀρθὴ πίστις καὶ ταπείνωσις. Ὀρθὴ πίστις καὶ ὑπομονή. Ὀρθὴ πίστις καὶ προσευχὴ καὶ τέλος ὀρθὴ πίστις καὶ ἀπάρνηση τοῦ ἑαυτοῦ μας, τοῦ ἐγώ μας... νὰ τὴν δώσει ὁ Θεός, Ἀμήν.
π. Στέφανος Ἀναγνωστόπουλος