Ἡ Παναγία Μητέρα μας...
Γέροντας Ἰωσήφ Βατοπαιδινός
Ὅλα τά κτίσματα ἔχουν προσφέρει, τό κάθε ἕνα μέ τή σειρά του, τόν τρόπο τῆς ἐξυπηρετήσεώς τους στό -θέμα τῆς σαρκώσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου. Ἐκεῖνο δέ ποῦ προσφέραμε ἐμεῖς, ἡ ἀνθρώπινη φύση, ὡς ἀντιπροσφορά γιά τό μέγιστο δῶρο τῆς θείας κενώσεως τοῦ Ἰησοῦ μας, τό κατ' ἐξοχήν τελειότατον τῶν δώρων, εἶναι ἡ Παναγία μητέρα Του καί μητέρα ὅλων μας.
Ἔτσι ἐδῶ ἔγινε κάτι τό ἀπερίγραπτο. Πῶς εὑρέθη ἡ ἱκανότητα σέ αὐτήν τήν Κόρη, οὕτως ὥστε νά μπορέσει νά ἐξυπηρέτηση ἕναν τέτοιο σκοπό, ὅπου ὅλα τά ὑπόλοιπα κτίσματα δέν ἤσαν πλέον ἱκανά νά προσφέρουν αὐτό ποῦ ἔλειπε; Ἐάν ὁ ἄνθρωπος δέν εἶχε τήν δυνατότητα νά προσφέρη τήν Παναγία ὡς δῶρο, τότε θά μποροῦσε νά πῆ κανείς ὅτι ἐματαιώνετο τό θέμα τῆς θείας οἰκονομίας, ἔτσι ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ἐπιστροφή καί ἐπαναφορά τῶν κτισμάτων στήν θέση τους καί ἡ ἀποκατάσταση στήν ἰσορροπία τῆς διεφθαρμένης κτίσεως, δέν θά ἐγίνετο.Αὐτό τό ἐπίτευγμα ποῦ ἡ ἀνθρώπινη φύση κατόρθωσε, εἶναι τό μεγαλύτερο ποῦ ἔγινε καί δέν πρόκειται ποτέ νά ἐπαναληφθῆ. Διεθέσαμε αὐτό τό μεγάλο δῶρο στό νά κολακεύσωμε, τρόπον τινά, τήν θείαν ἀγάπη γιά νά μᾶς πλησίαση.
Ἅπαξ δοθεῖσα ἡ χαριτωμένη αὐτή Κόρη, ἡ ὁποία τώρα εἶναι Θεοτόκος, μένει πλέον στό διηνεκές νά ἔχη ἰδιαιτέραν θέση ἔναντι στόν Θεό καί σέ μας. Μέσω τῆς δικῆς της μεσολαβήσεως ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἀπέκτησε τήν ἀνθρωπινή φύση καί ἔγινε ταυτοχρόνως Θεάνθρωπος. Ὅτι εἶχε, αὐτή τοῦ τό ἔδωσε ὅλο, ἀφοῦ τοῦ πρόσφερε ὁλόκληρη τήν ἀνθρώπινη φύση της. Ἔτσι καί Αὐτός μέ τήν σειρά Τοῦ τῆς μετέδωσε τήν θέωση, ὅσο μπορεῖ βέβαια νά χωρέση ἡ ἀνθρώπινη φύση. Διότι νά τήν μεταβολή σέ κατά φύσιν Θεόν ἦταν ἀδύνατο. Κατά Χάριν ὅμως τήν ἐθέωσε στό σημεῖο ἐκεῖνο ποῦ, κατά τούς θεολόγους τῆς Ἐκκλησίας, νά μήν τῆς λείπη τίποτα.
Μέ τήν προσφορά μᾶς αὐτή κατορθώσαμε καί ἀνεβήκαμε καί ἐμεῖς καί πλησιάσαμε τόν Θεό. Διότι ἔχομε ἀπό τήν δική μας φύση πλέον, τέτοιας μορφῆς συγγένεια, μέσω αὐτῆς τῆς Κόρης, ποῦ ἀπεκτήσαμε τόν θεανθρωπισμό σέ τέτοιο ἀναφαίρετο καί πλούσιο σημεῖο, ὥστε νά εἴμεθα ὄντως «κληρονόμοι τοῦ Θεοῦ καί συγκληρονόμοι τοῦ Υἱοῦ Αὐτοῦ».
Γί΄ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία μας μετά τά Χριστούγεννα, ποῦ ἑορτάζει τήν ἐξ αὐτῆς ἄσπορο Γέννηση τοῦ Θεοῦ Λόγου, ἑορτάζει τήν Σύναξή της. Τήν παρουσιάζει στήν θέση τῆς μητρότητας πλέον καί τιμᾶ τήν προσφορά της, ποῦ συνήργησε σάν κανένας ἄλλος στό ὑπέρτατον αὐτό μυστήριο.
Κοιτάξετε μέ ποιά σοφία ἡ Θεία Πρόνοια ἀναμόρφωσε τήν «παλαιωθείσαν» εἰκόνα! Ὁ διάβολος κατόρθωσε νά πλανέση τό ἕνα ἐκ τῶν δύο ὄντων ποῦ ἐδημιούργησε ὁ Θεός. Ἐπλάνεσε τήν γυναίκα καί τήν ἔκανε ὄργανο ἀπάτης καί ἀφορμή καταστροφῆς. Ἡ Θεία Πρόνοια οἰκονόμησε νά συγκεντρωθῆ σ' αὐτή τήν ἁγνή Κόρη ὁλόκληρη ἡ ἀρετή τῆς ἀνθρώπινης τελειότητας, οὕτως ὥστε τό ὄργανο τῆς ἀπώλειας καί τῆς ἀπάτης νά γίνη τώρα ὄργανο σωτηρίας καί ἐπιστροφῆς. Καί ὄχι μόνο νά γίνη, ἀλλά νά παραμείνη στόν αἰώνα.
Στήν θέση ποῦ εὑρίσκεται τώρα ἡ Δέσποινα μᾶς Θεοτόκος, θεωθεῖσα πλέον, ἀπέκτησε καί ὁλόκληρη τήν μητρότητα, διότι εἶναι ἡ πηγή τῆς πραγματικῆς καί ἀδιάφθορου μητρότητος. Ἡ πρώτη Εὕα, σάν πρώτη μητέρα, ἀπώλεσε τήν ἀξία τῆς μητρότητος, ἐφ' ὅσον μαζί μέ μᾶς γέννησε καί τόν θάνατο καί μαζί του τήν ἔχθρα, τό μίσος, τήν φθορά, τήν καταστροφή. Δέν εἶχε πλέον προσωπικότητα μητρότητος. Ἡ Δέσποινα μᾶς Θεοτόκος μέ
τό ἀδιάφθορόν της ἁγνότητάς της, ὁλοκλήρωσε τήν μητρότητα στήν ἐντέλεια. Ὅπως στόν Θεό Πατέρα εὑρίσκεται ὁλόκληρος ἡ πατρική στοργή, ὥστε «οὐδέ τοῦ ἰδίου Υἱοῦ νά φεισθῆ», ἀλλά «ὑπέρ πάντων ἠμῶν» νά παραδώση Αὐτόν, ἔτσι καί τώρα στά σπλάχνα τῆς Δέσποινας μᾶς Θεοτόκου, τῆς Θεωθείσης αὐτῆς Κόρης, εὑρίσκεται ὁλόκληρος ἡ προσωπικότης, ὁλόκληρος ἡ θέση τῆς τελείας μητρότητος.
Καί τώρα μετά παρρησίας προσερχόμεθα σ' αὐτόν τόν θρόνον τῆς Χάριτος τῆς μητρότητος καί σάν υἱοί πρός τήν μανούλα μας τήν ἱκετεύαμε καί εἶναι ἀδύνατο νά μήν μᾶς ἀκούση. Εἶναι ἀδύνατον διότι πῶς γίνεται στήν τελειότητα τῆς μητρότητος νά κλείσουν τά σπλάχνα, ὅταν φωνάζουν καί ζητοῦν τά παιδιά;
Δέν εἶναι δύσκολο νά δανεισθοῦμε ἀπό τήν οἰκογενειακή μας πείρα, ζωντανά παραδείγματα τῆς μητρικῆς ἰδιότητος. Ἀντικρίσαμε κάποτε νά μεταβάλλεται ἡ στοργή καί ἡ ἀγάπη τῆς μητέρας ἐξ αἰτίας τῆς ἀταξίας καί σκληρότητας τοῦ παιδιοῦ, ὥστε νά πάρη τήν θέση τῆς ἀγάπης ἡ ἀπειλή. Ὅταν ὅμως τό παιδί πόνεσε, ταπεινώθηκε καί ἔκλαψε, μεταβλήθη ἀμέσως ἡ ὀργή τῆς μητέρας σέ συμπάθεια καί φίλτρο καί ὅλο τό δυσάρεστο τό ἀντικατέστησε ἡ μητρική ἀγκάλη. Ἐάν αὐτά ὑπάρχουν μέσα στήν εὐτελῆ, τήν ἀτελῆ, τήν διαβεβλημένη, τήν ἀσθενῆ ἀνθρώπινη φύση, σέ πόση ἔκταση εὑρίσκονται αὐτά μέσα στήν τελειότητα τῆς πνευματικῆς, τῆς θεοπρεπούς μητρότητος;
Ἔχοντες αὐτήν τήν μητέρα σάν ἐχέγγυο καί ἱσταμένην μεταξύ ἠμῶν καί τοῦ Θεοῦ, ἔχομε τήν τελεία ἐλπίδα ὅτι καμμιά προσδοκία μας, καμμιά ἐπιθυμία μας ἐν Θεῶ, κανένα αἴτημά μας, ἀλλά καί καμμιά ἀνάγκη τωρινή καί μέλλουσα εἶναι δυνατόν νά μήν ἱκανοποιηθοῦν. Διότι, ὅταν τρέχωμε στήν μητρικήν της ἀγάπη, δέν μπορεῖ νά ἀρνηθῆ, δέν θέλει νά τό κάνη. Ἀρκεῖ φυσικά ἀπό μέρους μας νά γίνεται ἤ ἐλαχίστη προσπάθεια, νά στεκώμεθα σάν λογικά ὄντα πάνω στήν βάση τοῦ προορισμοῦ μας. Καί ἔτσι, ἔχοντας τήν Δέσποινα μᾶς Θεοτόκο σάν ἐγγύηση, καθ' ὅτι ἔγινε ἀφορμή τῆς σωτηρίας μας, λύνομε κάθε πρόβλημά μας καί στό παρόν καί στό μέλλον.
Ἄρα λοιπόν τί ἀποκεῖται σέ μας; Νά ἐρευνήσωμε βαθύτερα τήν υἵική μας πλέον κατάσταση ἀπέναντί της, νά τήν ἀγαπήσωμε εἰλικρινέστερα, πιστότερα, ὑπολογίζοντες τήν πραγματική της θέση καί νά εἴμεθα βέβαιοι ὅτι τό θέμα ὅλων μας τῶν προβλημάτων εἶναι ἤδη λελυμένο διότι, εἶναι μεσίτης μεταξύ ἠμῶν καί τοῦ Υἱοῦ της, διότι, πλέον γί΄ αὐτήν ὁ Θεός, ὁ Σωτήρ τοῦ κόσμου, ὁ Χριστός, δέν εἶναι Κύριος καί Θεός μόνον, ἀλλά εἶναι καί ὁ κατά φύσιν Υἱός της. Καί δέν εἶναι δυνατόν, ὅπως ἔχομε πείρα, νά πλησίαση ἡ ἰδανική μητέρα τόν ἰδανικόν υἱόν ζητώντας τοῦ κάποια χάρη καί αὐτός νά τῆς ἀρνηθῆ. Αὐτό δέν γίνεται.
Ἐκεῖνο τό ὅποιο ἀπομένει σέ μᾶς εἶναι νά ἐρεθίσωμε μέσα μᾶς ὀ,τιδήποτε ὑπάρχει ἔναντί της μητρικῆς της ἀγάπης καί ὀ,τιδήποτε ἄφορα αὐτό, στήν ὑμνολογία της, στήν εὐχαριστία της, στήν δοξολογία της, στήν παράκλησή της, στήν ἐπίκλησή της, ἀκόμα καί σέ κάθε ἄλλο τό ὅποιον εὑρίσκεται καί ἁρμόζει στόν θεοπρεπῆ χαρακτήρα της.
Αὐτή εἶναι κατάφορτη μέ ὅλες τίς ἀρετές. Ἰδιαίτερα ὅμως περισσεύει ἡ ταπεινοφροσύνη καί ἡ ἁγνότης, γι' αὐτό λέγεται Ἀειπάρθενος. Δέν εἶναι μόνο Ἀειπάρθενος στό ὅτι πράγματι ἦταν Παρθένος καί δέν ἐγνώρισε οὔτε καν τήν ἔννοια τοῦ ἀνδρός, ἀλλά καί μέσα στήν ἁγνότατη τῆς ὕπαρξη δέν συνελήφθη ἡ ἁμαρτία οὔτε κατά διάνοιαν. Οὔτε στόν ἁγνό ψυχικό της κόσμο εἰσῆλθε ἡ φθορά καί ἡ ἁμαρτία. Καί ἔτσι ἀκριβῶς εἶναι καί μένει Παναγία καί Ἀειπάρθενος.
Στούς νέους, στούς ἀγάμους, στούς μοναχούς, ποῦ τό κέντρο τῆς ἰδιότητος τούς εἶναι ἡ παρθενία ἀπευθύνομαι. Ὅποιος θέλει νά τήν τίμηση, ἄς κάνη περισσότερη προσφορά κρατώντας τήν ἁγνότητά του. Νά πῶς δοξάζεται αὐτή.
Τό δεύτερο στοιχεῖο ποῦ τήν χαρακτηρίζει - ἄν καί εἶναι πλήρης ἀπό ἀρετές - εἶναι εἰδικά ἡ ταπεινοφροσύνη. Ὅταν ἦλθε ὁ Ἀρχάγγελος καί τῆς εἶπε καθαρά: «Χαῖρε, Μαρία, εὐρῆκες χάριν ἀπό τόν Θεό καί σύ θά γίνης μητέρα τοῦ Θεοῦ», δέν ὑπερηφανεύθη καί νά σκεφθῆ, «ὥστε λοιπόν, ἐγώ θά εἶμαι πλέον μητέρα τοῦ Θεοῦ;» Ἄλλα ἀπάντησε ταπεινά. «Ἰδού ἡ δούλη Κυρίου, γένοιτο μοί κατά τό ρῆμα σου». Ἁρπάζει τήν πρακτική ταπείνωση, ὀνομάζοντας τόν ἑαυτό τῆς «δούλην Κυρίου» καί προσφέρει τήν ἀπόλυτη ὑποταγή, «γένοιτο μοί κατά τό ρῆμα σου». «Ἀμέσως τώρα, τί προστάζεις, Κύριέ μου; Ἕτοιμη εἶμαι».
Βλέπετε μέ ποιό χειρισμό; Μέ δύο ἅπλες λέξεις, μέ δύο ἅπλες κινήσεις αὐτό τό τρυφερό κοριτσάκι, ὅπως ἦτο τότε, προσέφερε ὅλη τήν δύναμη τῆς τελειότητας τῆς ἀρετῆς. Ταπείνωση καί ὑποταγή. Αὐτές οἱ ἀρετές εἶναι καί γιά μᾶς οἱ βάσεις. Διότι αὐτές συγκροτοῦν τό κεφάλαιο τῆς ἰδιότητός μας τῆς πρακτικῆς - γιά μᾶς τουλάχιστον τούς μοναχούς - μέσω τοῦ ὁποίου καί προσωπικά θά κρατήσωμε τήν μοναχική μας ἰδιότητα, ἀλλά καί στούς συνανθρώπους μας καί στήν Ἐκκλησία θά φανοῦμε ποῖοι εἴμεθα καί θά δώσωμε τό παράδειγμα καί τήν γραμμή πλεύσεως στό ὑπόλοιπο χριστεπώνυμο πλήρωμα.
Ὅποιος λοιπόν θέλει νά τίμηση τήν Πανάχραντο μᾶς Δέσποινα καί νά τήν προκαλέση νά σκορπίση πάνω του τήν μητρική της στοργή, θά καλλιεργήση αὐτές τίς ἀρετές, τήν ταπείνωση καί τήν ὑποταγή. Ὅσο γιά τήν ἁγνότητα, δέν θά μιλήσω, διότι ἀλοίμονο ἄν δέν ὑπάρχη στόν μοναχό ἁγνότης! Τότε χάθηκαν ὅλα τά κεφάλαια!
Καί σεῖς λοιπόν, ἐκεῖ ποῦ εὐρίσκεσθε, μπορεῖτε νά πῆτε ἕναν δικό της ὕμνο. Ψάλλετε ἕνα τροπάριο δικό της. Φέρτε στά χείλη σᾶς τήν εὐωδιά τοῦ ὀνόματός της.
Εἴδατε τί εἶπε μόνη της; Μόλις ἐπλήσθη Πνεύματος Ἁγίου, ἄρχισε νά προφητεύη γιά τόν ἑαυτό της, ὅτι: «Ἰδού γάρ ἀπό τοῦ νῦν μακαριούσι μέ πᾶσαι αἵ γενεαί».
Αὐτό τῆς τό φανέρωσε ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ποῦ κατοίκησε μέσα τῆς μόνιμα. Τήν ἀνάγκασε νά τό πῆ. Ἐδανείσθη τά χείλη της ἡ ἐνοικοῦσα σέ αὐτήν Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, σάν ἕνας μουσουργός ποῦ κινεῖ τίς χορδές γιά νά παραγάγη μέλος. Καί ἄρχισε νά λέη μέσα τῆς ταπεινά: «Ἰδού γάρ ἀπό τοῦ νῦν μακαριούσι μέ πᾶσαι αἵ γενεαί, ὅτι ἐποίησε μοί μεγαλεία ὁ δυνατός».
Βέβαια μεγαλεία! Ἐφ' ὅσον κατοίκησε μέσα τῆς ὁλόκληρο τό πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς, τί ἄλλο μποροῦσε νά γίνη; Μία ἀκτίνα Χάριτος, μία μόνον ἀκτίνα ἐάν ἐπιλάμψη σέ ὁλόκληρη τήν κτίση, εἶναι ἱκανή αὐτή καί μόνη νά τήν μεταφέρη σέ θέση θεότητος, κατά Χάριν. Ἐδῶ ὅμως, σ' αὐτήν δέν πῆγε ἁπλῶς ἀκτίνα Χάριτος. Κατοίκησε μέσα τῆς ὁλόκληρο τό πλήρωμα τῆς Θεότητος σωματικῶς.
Αὐτά ἤθελα νά ἐνθυμίσω σήμερα στήν ἀγάπη σας καί νά σᾶς κάνω θερμούς καί φλογερούς ἀπέναντί της δικῆς της ἀγάπης. Διότι ἔχομε καί ἕνα ζωντανό παράδειγμα, τοῦ ἀειμνήστου μας Γέροντα, ποῦ τόσο πολύ τόν ἀγαποῦσε, γιατί καί αὐτός τήν ἀγάπησε. Ἦταν ἀδύνατον, ἄν ἦταν ἐδῶ ὁ ἀείμνηστος καί ἄκουγε αὐτά, νά μήν χύση ἄφθονα δάκρυα. Μόνο ποῦ ἄκουγε τό ὄνομά της, σκιρτοῦσε σάν μωρό! Ἄλλα τοῦ ἔδειξε τόσες φορές τήν ἀγάπη τῆς αἰσθητά καί τόν ἀξίωσε νά φυγή τήν ἥμερα ποῦ καί αὐτή ἔφυγε ὀπό τόν κόσμον αὐτόν.
Ἡ Χάρις της καί οἱ πρεσβεῖες της καί πάντων τῶν ἁγίων νά ἐνισχύουν καί μας. Ἀμήν.
https://agiameteora.net/inex.php/koimiseos-tis-theotokou/2429-panagia-mitera-mas.html