Ἄν στραφοῦμε στόν ἑαυτό μας, δέ θά κατακρίνουμε
Γέροντος Παΐσιου Ἁγιορείτου
- Γέροντα, ὅταν βλέπω κάποια ἀταξία στό διακόνημα, κατακρίνω μέσα μου.
- Ἐσύ, νά κοιτᾶς τήν εὐταξία τή δική σου καί ὄχι τίς ἀταξίες τῶν ἄλλων. Νά εἶσαι αὐστηρή μέ τόν ἑαυτό σου καί ὄχι μέ τούς ἄλλους. Τί δουλειά ἔκανες σήμερα;
- Ξεσκόνιζα.
- Ξεσκόνιζες τούς ἄλλους ἤ τόν ἑαυτό σου;
- Δυστυχῶς τούς ἄλλους.
- Κοίταξε, θά ἀρχίσεις νά κάνεις δουλειά στόν ἑαυτό σου, ὅταν πάψεις νά ἀσχολεῖσαι μέ τό τί κάνουν οἱ ἄλλοι γύρω σου. Ἄν ἀσχολεῖσαι μέ τόν ἑαυτό σου καί πάψεις νά ἀσχολεῖσαι μέ τούς ἄλλους, θά βλέπεις μόνο ἅ δικά σου σφάλματα καί στούς ἄλλους δέ θά βρίσκεις κανένα σφάλμα. Τότε θά ἀπελπισθεῖς μέ τήν καλή ἔννοια ἀπό τόν ἑαυτό σου καί θά κατακρίνεις μόνο τόν ἑαυτό σου. Θά αἰσθάνεσαι τήν ἁμαρτωλότητά σου καί θά ἀγωνίζεσαι νά ἀπαλλαγεῖς ἀπό τίς ἀδυναμίες σου. Ὕστερα, ὅταν θά βλέπεις στούς ἄλλους κάποια ἀδυναμία, θά λές: «Μήπως ἐγώ ξεπέρασα τίς ἀδυναμίες μου; Πῶς λοιπόν ἔχω τέτοια ἀπαίτηση ἀπό τούς ἄλλους;». Γι' αὐτό νά μελετᾶς καί νά παρακολουθεῖς συνέχεια τόν ἑαυτό σου, γιά νά ἀποφεύγεις τήν κρυφή ὑπερηφάνεια, καί νά ἔχεις αὐτομεμψία μέ διάκριση, γιά νά ἀποφεύγεις τήν ἐσωτερική κατάκριση· ἔτσι θά διορθωθεῖς.
- Γέροντα, ὁ Ἀββάς Ἰσαάκ γράφει: «Ἐάν ἀγαπᾶς τήν καθαρότητα, εἰσελθῶν ἔργασαι ἐν τή ἀμπέλω τῆς καρδίας σου, ἐκρίζωσον ἐκ τῆς ψυχῆς σου τά πάθη, ἔργασαι μή γνῶναι κακίαν ἀνθρώπου». Τί ἐννοεῖ;
- Ἐννοεῖ νά στραφεῖς στόν ἑαυτό σου καί νά κάνεις δουλειά στόν ἑαυτό σου. Οἱ Ἅγιοι πῶς ἁγίασαν; Εἶχαν στραφεῖ στόν ἑαυτό τους καί ἔβλεπαν μόνο τά δικά τους πάθη. Μέ τήν αὐτοκριτική καί τήν αὐτομεμψία πού εἶχαν, ἔπεσαν τά λέπια ἀπό τά μάτια τῆς ψυχῆς τους καί ἔφτασαν νά βλέπουν καθαρά καί βαθιά. Ἔβλεπαν τόν ἑαυτό τούς κάτω ἀπό ὅλους τους ἀνθρώπους καί ὅλους τους θεωροῦσαν καλύτερους ἀπό τόν ἑαυτό τους. Τά δικά τους σφάλματα τά ἔβλεπαν μεγάλα καί τά σφάλματα τῶν ἄλλων πολύ μικρά, γιατί ἔβλεπαν μέ τά μάτια τῆς ψυχῆς τους καί ὄχι μέ τά γήινα μάτια. Ἔτσι ἐξηγεῖται ὅταν ἔλεγαν: «Ἐγώ εἶμαι χειρότερος ἀπό ὅλους τους ἀνθρώπους». Τά μάτια τῆς ψυχῆς τούς εἶχαν καθαρίσει καί εἶχαν γίνει διόπτρες, γι' αὐτό καί ἔβλεπαν τά μικρά τους σφάλματα - τά ξυλαράκια - σάν δοκάρια. Ἐμεῖς ὅμως, ἐνῶ τά σφάλματά μας εἶναι δοκάρια, δέν τά βλέπουμε ἤ τά βλέπουμε σάν ξυλαράκια. Κοιτᾶμε τούς ἄλλους μέ τό μικροσκόπιο καί βλέπουμε τά δικά τους ἁμαρτήματα μεγάλα, ἐνῶ τά δικά μας δέν τά βλέπουμε, γιατί δέν καθάρισαν τά μάτια τῆς ψυχῆς μας.
Ἡ βάση εἶναι νά καθαρίσουν τά μάτια τῆς ψυχῆς. Ὅταν ὁ Χριστός ρώτησε τόν τυφλό: «πῶς βλέπεις τώρα τούς ἀνθρώπους;», ἐκεῖνος Τοῦ ἀπάντησε: «σάν δέντρα», γιατί δέν εἶχε ἀποκατασταθεῖ ὅλο τό φῶς του. Ὅταν ἀποκαταστάθηκε ὅλο τό φῶς του, τότε ἔβλεπε καθαρά. Θέλω νά πῶ ὅτι ὁ ἄνθρωπος, ὅταν φτάσει σέ καλή
πνευματική κατάσταση, ὅλα τά βλέπει καθαρά, ὅλα τά σφάλματα τῶν ἄλλων τά δικαιολογεῖ, μέ τήν καλή ἔννοια, γιατί τά βλέπει μέ τό θεϊκό μάτι καί ὄχι μέ τό ἀνθρώπινο.
(Ἀπό τό ἀρτιέκδοτο βιβλίο «Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι Ἐ΄: Πάθη καί Ἀρετές» τοῦ Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος» τῆς Σουρωτῆς, 2006)
https://www.xfd.gr