Σέ ἕναν ἐκπαιδευτικό γιά τήν κατήχηση. (Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς)
τοῦ Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Ἐξοργίζεσθε μὲ μερικοὺς συναδέλφους σᾶς οἱ ὁποῖοι δὲν βλέπουν εὐμενῶς τὴν Κατήχηση στὰ σχολεῖα. Καὶ ἔχετε δίκιο. H ὀργὴ σᾶς εἶναι ὀργὴ δικαίου καὶ τέτοια ὀργὴ ἔχει ἀξία ἐνώπιόν του Θεοῦ. Δὲν ὠφελεῖ ὅμως μονάχα νὰ ὀργιζόμαστε, ἀλλὰ καὶ νὰ πείθουμε. Χρειάζεται ἀκόμη, νὰ προσευχόμαστε στὸ Θεὸ γιὰ ἐκείνους ποῦ ἀπὸ ἀνοησία ἐξεγείρονται ἐνάντια στὸ νόμο τοῦ Θεοῦ στὰ σχολεῖα. Νὰ τοὺς ἀνοίξει ὁ Θεὸς τὰ μάτια καὶ νὰ δοῦν ὅτι πριονίζουν τὸ κλαδὶ πάνω στὸ ὅποιο κάθονται. Γιατί πραγματικά, ὅλη ἡ διαπαιδαγώγηση τῆς χριστιανικῆς νεολαίας βασίζεται στὴν ἀσάλευτη πέτρα τῆς διδαχῆς τοῦ Χριστοῦ.
Σὲ μᾶς ἦταν ἔτσι γιὰ χίλια χρόνια ἀπὸ τότε ποῦ βαπτιστήκαμε, ἔτσι πρέπει νὰ εἶναι καὶ σήμερα καὶ αὔριο καὶ στὸν αἰώνα τοῦ αἰῶνος. Τέτοια ἀγωγή, κατὰ τὸ παρελθόν, δὲν μᾶς ἔκανε νὰ ντρεπόμαστε καὶ οὔτε θὰ μᾶς κάνει καὶ στὸ μέλλον. Αὐτὸ μας ἔδωσε πρωτοκλασάτους ἄνδρες, ποῦ εἶναι στολίδια τῆς ἱστορίας μας, ὅπως τὰ ἄστρα εἶναι στολίδια στὸ οὐράνιο στερέωμα. Καὶ μάλιστα τεράστιο ἀριθμὸ τέτοιων ἀνδρῶν καὶ γυναικών, ἀστέρων στὸ στερέωμα τῆς ἐθνικῆς μας ἱστορίας. Μὰ τί ἄλλο θὰ μποροῦσε ν' ἀποτελεῖ τὸ σκοπὸ τῆς ἀγωγῆς ἀπὸ τὸ νὰ δώσει ἀνθρώπους, σωστοὺς ἀνθρώπους. Ἡ ἐπιστήμη τῆς ἀγωγῆς, σὲ μᾶς ἀλλὰ καὶ σὲ ὅλους τους βαπτισμένους λαούς, πρέπει ἀπαραίτητα νὰ ἁρμόζει μὲ τὴ διδαχὴ τοῦ Χριστοῦ. Ἂν ἡ ἀγωγή, ἀποχωριστεῖ ἀπὸ τὴ διδαχὴ τοῦ Χριστοῦ, τότε δὲ χάνεται μὲν ἡ διδαχὴ τοῦ Χριστοῦ ἀλλὰ χάνεται ἡ ἀγωγὴ καὶ οἱ σωστοὶ ἄνθρωποι. Ἂν πάλι ἡ ἀγωγὴ χαθεῖ στὸ σχολεῖο, τότε τὸ σχολεῖο γίνεται ἐπικίνδυνο γιὰ ἀνθρώπους καὶ λαούς. Γιατί, ἄνθρωπος μορφωμένος καὶ δίχως χαρακτήρα, εἶναι περισσότερο ἐπικίνδυνος γιὰ τὸν ἑαυτό του καὶ τοὺς ἄλλους ἀπ' ὅ,τι ὁ ἄνθρωπος ποῦ εἶναι ἀγράμματος καὶ ἀνάγωγος. Αὐτὸς εἶναι ἀνάγωγος λόγω ἀδυναμίας, ἐνῶ ὁ πρῶτος κατὰ πεποίθηση.
Διάσπαση στὴν πίστη ἑνὸς ἀνθρώπου, προκαλεῖ ἀναπόφευκτα καὶ διάσπαση στὸ χαρακτήρα. Αὐτὸ μαρτυρεῖ τόσο ἡ βιβλικὴ ἱστορία ὅσο καὶ γενικότερα ἡ ἱστορία τῶν βαπτισμένων λαῶν. Τοὺς βασιλεῖς τοῦ Ἰσραὴλ ποῦ ἐξέπιπταν ἀπὸ τὸ Θεό, τοὺς ἀκολουθοῦσε καὶ ἡ ἠθικὴ πτώση. Γιατί καθὼς τὸ ποτάμι εἶναι ἑνωμένο μὲ τὴν πηγὴ καὶ τὸ φῶς μὲ τὸν ἥλιο, ἔτσι εἶναι καὶ ἡ ἠθικὴ ζωὴ μὲ τὴν πίστη. Ἐγὼ εἰμὶ ἡ ὁδὸς (Ἴω. 14, 6), εἶπε ὁ Χριστός, ἐγὼ εἰμὶ τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν (Ἴω. 4, 11), ἐγὼ εἰμὶ τὸ φῶς τοῦ κόσμου (Ἴω. 8, 12). Ποῦ θὰ ὁδηγήσουμε τὰ παιδιὰ μακριὰ ἀπὸ αὐτὴ τὴν Ὁδὸ παρὰ στὴν καταστροφή; Μὲ τί θὰ ποτίσουμε τὶς διψασμένες ψυχὲς τοὺς ἔξω ἀπὸ τοῦτο τὸ Ζῶν Ὕδωρ; Μὲ τὰ θολωμένα λασπόνερα ποῦ πίνουν καὶ τὰ ζωντανά; Μὲ τί θὰ τὰ φωτίσουμε πέρα ἀπὸ αὐτὸ τὸ Φῶς;....
Μά, λένε, ἡ κατήχηση δὲν εἶναι γιὰ τὴν μοντέρνα ἐποχή μας. Δὲν ξέρω, μονάχα βλέπω ὅτι καὶ στὴ μοντέρνα ἐποχή μας, οἱ καλλίτεροι ἄνθρωποι εἶναι ἐκεῖνοι ποῦ κρατοῦν τὴν πίστη τοῦ Θεοῦ καὶ φυλάττουν τὸ νόμο Του. Οὔτε καὶ ξέρω ποιὰ ἄλλη ἐπιστήμη θὰ μποροῦσε νὰ ἀντικαταστήσει τὴν ἐπιστήμη τοῦ Χριστοῦ στὴν ἀγωγὴ τῆς νεολαίας. Κοιτάξτε, δὲν ὑπάρχει καμία ἄλλη ἐπιστήμη γιὰ τὸν ἄνθρωπο, γιὰ τὸ ποιὸ εἶναι τὸ νόημα τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου καὶ πῶς πρέπει νὰ εἶναι ὁ σωστὸς ἄνθρωπος, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἐπιστήμη τῆς πίστης.
Ἔτσι, κανένας δὲ μπορεῖ νὰ θέσει ἄλλο θεμέλιο ἀγωγῆς -οὔτε στὴν ἐποχή μας μήτε καὶ γιὰ χιλιάδες χρόνια μετὰ ἀπὸ ἐμᾶς- πέρα ἀπὸ ἐκεῖνο τὸ ζωντανὸ Θεμέλιο ποῦ ἔθεσε τὸν ἴδιο τὸν Ἑαυτό Του καὶ εἶπε: ὅτι χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδὲν (Ἴω. 15, 5).
Εἰρήνη ὑμὶν καὶ εὐλογία παρὰ Θεοῦ.
Ἀπὸ τὸ βιβλίο «Ἐμπνευσμένα Κείμενα Ὀρθοδόξου Πνευματικότητος», Ἐκδόσεις «Ὀρθόδοξος Κυψέλη», Θεσσαλονίκη 2007.