Οἱ μέριμνες στόν πνευματικό μας ἀγώνα
Τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου
Ἀλλά ἄν καί ἡ ἀργία προξενεῖ τόσα κακά, δέ γεννοῦν λιγότερα καί οἱ περισσές ὑποθέσεις καί δουλειές καί μέριμνες, διότι αὐτές εἶναι ἐκεῖνες οἱ ἄκανθες, οἱ ὁποῖες, ὅπως λέει ὁ Κύριος, καταπνίγουν τό σπόρο τῶν θείων λόγων καί ἐμπνεύσεων καί ἐμποδίζουν ἤ νά μή γίνεται καθόλου τό καλό καί ἡ ἀρετή ἤ νά γίνεται μέ κακό τρόπο. "Τό δέ εἰς τάς ἀκάνθας πεσόν, οὗτοι εἰσιν οἱ ἀκούσαντες, καί ὑπό μεριμνῶν καί πλούτου καί ἡδονῶν τοῦ βίου πορευόμενοι συμπνίγονται καί οὐ τελεσφορούσι" (Λούκ. η΄ 14). Αὐτοί οἱ πολυδοῦλοι, ἄν ἔχουν νά πᾶνε στήν ἀκολουθία ἤ στό κήρυγμα ἤ ἄν θέλουν νά διαβάσουν κανένα ψυχωφελές βιβλίο, ἤ ἄν θέλουν νά μεταλάβουν συχνά τά θεία μυστήρια, δέν ἔχουν ποτέ καιρό. Ἀπό τή μία ὑπόθεση ἔρχονται στήν ἄλλη καί δέ βρίσκουν τρόπο ποτέ νά γλυτώσουν ἀπό τή μία δουλειά, χωρίς νά παγιδευθοῦν σέ ἄλλη. Γι' αὐτό καί μοιάζουν μέ ἕνα σχοινί δεμένο μέ πολλούς καί μύριους κόμπους, τό ὁποῖο δέν πρόκειται ποτέ νά λυθεῖ. Μέ αὐτή τήν τέχνη ὁ διάβολος κρατάει αἰχμαλωτισμένους ἐκείνους, πού θέλουν νά βγοῦν μέν ἀπό τά χέρια του, ἀλλά δέ βρίσκουν τό δρόμο, διότι ὁ πονηρός καί πανοῦργος κάνει μέ αὐτούς ἐκεῖνο πού ἔκανε ὁ Φαραώ μέ τούς Ἑβραίους, ὅταν μελετοῦσαν νά πᾶνε νά θυσιάσουν στό Θεό στήν ἔρημο. Δηλαδή τούς καταφορτώνει μέ νέες καί μεγαλύτερες ὑποθέσεις καί μέριμνες, γιά νά μήν ἔχουν καιρό ὄχι νά κάνουν τό καλό, ἀλλά οὔτε καν νά τό σκεφτοῦν: "σχολάζουσι γάρ· διά τοῦτο κεκράγασι λέγοντες· ἐγερθῶμεν καί θύσωμεν τῷ Θεῶ ἠμῶν. βαρυνέσθω τά ἔργα τῶν ἀνθρώπων τούτων, καί μεριμνάτωσαν ταῦτα καί μή μεριμνάτωσαν ἐν λόγοις κενοίς" (Ἐξοδ. ε΄ 8, 9). Κατ' αὐτόν τόν τρόπο καί οἱ καθημερινές φροντίδες καί ὑποθέσεις καί πραγματεῖες γίνονται τόσες παγίδες, γιά νά προσκολλοῦν στή γῆ αὐτούς τούς ταλαίπωρους, ἤ γιά νά τό ποῦμε καλύτερα, γιά νά προσκολλῶνται αὐτές οἱ φροντίδες στήν καρδιά τους, ὅπως προσκολλᾶται ὁ κισσός στά δέντρα μέ χίλια κλαδιά, καί πιπιλίζουν ὅλη τήν τροφή τῆς εὐλάβειας πού ἔχουν, καί τούς καθιστοῦν νά θεωροῦν τά μέσα ὡς σκοπό, καί τό σκοπό ὡς μέσα: "χρῶνται τῷ Θεῶ καί καρποῦνται τόν κόσμον", ὅπως λέει ὁ ἱερός Αὐγουστίνος στό "περί Πόλεως Θεού".
Ἔπειτα, ἄν ὑποθέσουμε ἀκόμη, ὅτι οἱ περισσές φροντίδες αὐτές δέ φτάνουν σέ τόση ὑπερβολή, ἀλλά ἀφήνουν σέ μερικούς λίγο καιρό γιά νά κάνουν κανένα καλό, ὅμως πῶς εἶναι δυνατό νά κάνουν αὐτοί τό καλό ὅπως πρέπει καί μέ ὅλη τήν τελειότητα; Οἱ κυνηγοί καί ὅταν κοιμοῦνται ἀκόμη, φαίνεται πώς δέν ἀναπαύονται, ἐπειδή ὀνειρεύονται ἤ τά θηρία πού τούς φεύγουν ἤ τά θηρία πού φτάνουν. Ὥστε τό σῶμα τούς βρίσκεται μέν στό κρεβάτι, ἀλλά ἡ φαντασία τούς εἶναι στά δάση. Τό ἴδιο συμβαίνει καί σ' ἐκείνους πού καταγίνονται σέ πολλές ὑποθέσεις καί φροντίδες. Ἄν αὐτοί στέκονται στήν Ἐκκλησία, ἄν ἀκοῦν κάποιο κήρυγμα, ἄν κάνουν ποτέ καμιά προσευχή, ὁ νοῦς τούς πάντοτε περιφέρεται καί κατ' αὐτόν τό λίγο χρόνο καί συλλογίζονται πῶς μποροῦν νά ἀποκτήσουν κανένα κέρδος, πῶς νά κάνουν αὐτή τή δουλειά, πῶς νά τελειώσουν ἐκείνη τήν ὑπόθεση πού τούς λείπει. Ὥστε τό μέν κορμί τούς εἶναι στήν Ἐκκλησία, ἀλλά ὁ νοῦς τούς βρίσκεται στίς πλατεῖες. Αὐτοί κοιμοῦνται πολλές φορές στό στρῶμα καί ὁ νοῦς τούς φαντάζεται τίς ὑποθέσεις καί ὑπηρεσίες τους. Ἐπειδή κατά τό μέγα Βασίλειο, "τόν κατειλημένον ὁμοζύγω ἕτερος θόρυβος φροντίδων ἐκδέχεται· ἐν ἀπαιδία, παίδων ἐπιθυμία· ἐν παίδων κτήσει, περί τροφῆς φροντίς· γυναικός φυλακή· οἴκου ἐπιμέλεια· οἰκετῶν προστασίαι· αἵ κατά τά συμβόλαια βλάβαι· αἵ ἐν τοῖς δικαστηρίοις συμπλοκαί· τῆς ἐμπορίας οἱ κίνδυνοι· αἵ τῆς γεωργίας διαπονήσεις· πάσα ἡμέρα ἰδίαν ἤκει φέρουσα τῆς ψυχῆς ἐπισκότισιν· καί αἵ νύκτες τάς φροντίδας παραλαβοῦσαι ἐν ταῖς αὐταῖς φαντασίαις ἑξαπατῶσι τόν νουν" (Ἐπιστολαί ἅ΄). Ἑπομένως, ἐσύ ποῦ βρίσκεσαι σέ τέτοια ταραχή, ἀδελφέ, νομίζεις πῶς ὁ Θεός πρόκειται νά σού μιλήσει μέ τίς ἐμπνεύσεις του; Πιστεύεις ὅτι θά λάβεις καρπό στήν ψυχή σου ἀπό τά θεία λόγια ποῦ ἀκοῦς; Καί ἄν, ὅταν διηγεῖσαι σέ ἕνα φίλο σου κανένα γεγονός, ἄν ἐκεῖνος δέν προσέχει στά λόγια σου καί γυρίζει νά μιλάει μέ ἄλλους, ἐσύ διακόπτεις τό λόγο, καί οὔτε ποῦ θέλεις νά τοῦ περιγράψεις τήν ὑπόθεσή σου, πῶς ἔπειτα θέλεις νά μιλᾶ ὁ Θεός στή δική σου καρδιά, τήν ἴδια στιγμή ποῦ αὐτή εἶναι γεμάτη ἀπό ἑκατό λογισμούς; Ὅταν ἐσύ προσέχεις στίς ὑποθέσεις σου, καί ὄχι στίς ἐμπνεύσεις καί τίς φωνές τίς δικές του; "Όπου ἀκρόαμα οὐκ ἐστί, μή ἐκχέης λαλιάν, καί ἀκαίρως μή σοφίζου" (Σοφία Σειράχ λβ΄ 4).
Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Πνευματικά Γυμνάσματα
Ἀπό τό https://www.xfd.gr