Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2011, Φύλλο 5ο.

2014-07-28 12:09

• Η ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
  

     Ἡ εἴσοδος τῆς Θεοτόκου στὸ Ναὸ τῆς Ἱερουσαλήμ θέλει νὰ φανερώσει τὸ ἀκατανόητο ὕψος τῆς ἁγνότητας καὶ ἁγιότητὰς Της. Μέσα στὰ ἀπρόσιτα Ἅγια τῶν Ἁγίων διαφυλάχτηκε ἡ ἁγνότητὰ Της καὶ καλλιεργήθηκε ἡ ἁγιότητὰ Της. Μόνο μέσα σὲ ἕνα τέτοιο ἱερὸ χῶρο μποροῦσε νὰ προφυλαχτεῖ ἡ ἀπαιτούμενη ἁγνότητὰ Της ἀπὸ τὴν ἀφάνταστη ἁμαρτωλότητα τοῦ κόσμου. Μόνο ἡ συνοίκηση μὲ τοὺς ἁγίους ἀγγέλους θὰ μποροῦσε νὰ καλλιεργήσει τὴν ἁγιότητὰ Της. Ἡ ἀνθρώπινη ἀνομία εἶχε τέτοια δύναμη καὶ ὁρμὴ ὥστε ἄν ἡ Παρθένος Μαρία βρισκόταν στὸν κόσμο δὲ γνωρίζουμε ἄν θὰ μποροῦσε νὰ διατηρήσει τὸ ὕψος τῆς ἁγιότητας ποὺ χρειαζόταν νὰ δεχτεῖ τὸν ἀπόλυτα ἅγιο Θεὸ στὰ σπλάχνα Της.

     Στὸ πρόσωπο τῆς Θεοτόκου ἔχουμε ὑπέρβαση τῆς πεπτωκυίας ἀνθρωπίνης φύσεως καὶ ἀποκατάσταση τῆς πρότερης προπτωτικῆς. Αὐτὴ γεννήθηκε βεβαίως μὲ τὴν πτωτικὴ φύση, ὡς κληρονόμος τῆς ἁμαρτίας τῶν πρωτοπλάστων γεναρχῶν μας. Ὅμως ἡ θεία χάρις σταδιακὰ τὴν ἐξύψωνε ἀπὸ τὴ νηπιακὴ Της ἡλικία μέχρι τὸν Εὐαγγελισμὸ Της, ὅποτε μὲ τὴν ἐπισκίαση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καθαρίστηκε ἀπόλυτα ἀπὸ τὸ προπατορικὸ ἁμάρτημα καὶ πῆρε τὴν προπτωτικὴ ἀδιάφθορη φύση. Μόνο ἔτσι ἀπαλλαγμένη ἀπὸ τὸ ἄχθος τῆς πτωτικῆς
φύσεως καὶ τὴ φθορὰ τῆς ἁμαρτωλότητας, μποροῦσε νὰ ἐπιτελέσει τὴν ὑπέρτατη ἀποστολὴ Της. Οἱ εὐσεβεῖς διηγήσεις περὶ τῆς θαυμαστῆς διαμονῆς Της στὸ Ναὸ ἐκφράζουν ἀκριβῶς αὐτὴ τὴν πίστη τῆς προοδευτικῆς καθάρσεὼς Της.

     Ἡ εὐλογημένη εἴσοδος τῆς Παρθένου Μαρίας στὸ Ναὸ ἀποτελεῖ τὴν ἀπαρχὴ τῆς πραγματοποιήσεως τῆς προαιώνιας βουλῆς τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου. Στὴν ὑμνολογία τῆς μεγάλης ἑορτῆς ψάλλουμε πὼς «Σήμερον τῆς εὐδοκίας Θεοῦ τὸ προοίμιον καὶ τῆς τῶν ἀνθρώπων σωτηρίας ἡ προκήρυξις». Ἀποτελεῖ τὴ χαραυγὴ τῆς λυτρώσεως τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ἀπὸ τὴ δουλεία τῆς ἁμαρτίας. Γι' αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία μᾶς ἑορτάζει λαμπρὰ τὸ γεγονός. Ὡς συνειδητοὶ πιστοὶ τοῦ Χριστοῦ, εἴμαστε θερμοὶ καὶ ἀέναοι τιμητὲς τοῦ ἱεροῦ προσώπου τῆς Θεομήτορος, διότι ἡ συμβολὴ Της στὸ ἔργο τῆς σωτηρίας μᾶς ὑπῆρξε καθοριστικός. Μὲ ἄκρατο
ἐνθουσιασμὸ ὑμνοῦμε τὴ μεγάλη ἑορτὴ καὶ γεραίρουμε τὴ Θεοτόκο, ψάλλοντας «ἐν ἐνὶ στόματι» μαζὶ μὲ τὸν ἱερὸ ὑμνογράφο τῆς ἡμέρας «Χαῖρε, τῆς οἰκονομίας τοῦ Κτίστου ἡ ἐκπλήρωσις».

                       Ἀπὸ τὸ «ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΩΝ ΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ», τοῦ κ. ΛΑΜΠΡΟΥ  ΣΚΟΝΤΖΟΥ, Θεολόγου - Καθηγητοῦ.

• TO NOHMA ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΩΝ ΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
  

     Ἡ ἑορτὴ τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου εἶναι μία σημαντικὴ θεομητορικὴ ἑορτή, τὴν ὁποία ἑορτάζουν μὲ σεβασμὸ καὶ λαμπρότητα οἱ ὀρθόδοξοι πιστοὶ σὲ ὅλο τὸν κόσμο. Καθιερώθηκε γύρω στὸν 6ο αἰώνα στὴν Ἱερουσαλήμ μὲ βάση τὴν ἀρχαία παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὁ ἅγιος Σωφρόνιος Ἱεροσολύμων (634-638) κάνει λόγο στὰ γραπτὰ του γιὰ τὴν ἑορτὴ αὐτή. Στὴν Κωνσταντινούπολη καθιερώθηκε γύρω στὰ τέλη τοῦ Ζ΄ ἤ τὶς ἀρχὲς τοῦ Ἡ΄ αἰώνα. Κατ' αὐτὴν ἑορτάζεται τό γεγονός τῆς εἰσόδου τῆς Παναγίας μας στό Ναό τοῦ Σολομῶντος, ὅταν ἦταν τριῶν ἐτῶν.

     Βεβαίως δὲν ὑπάρχουν βιβλικὲς μαρτυρίες γιὰ τὸ γεγονὸς αὐτὸ. Πληροφορίες ἀντλοῦμε ἀπὸ τὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας, ἡ ὁποία διέσωσε πάμπολλα γεγονότα, τὰ ὁποῖα δὲν ἱστοροῦνται στὰ Ἱερὰ Εὐαγγέλια, ἰδιαιτέρως δὲ ἀπὸ τὸ πρωτοευαγγέλιο τοῦ Ἰακώβου.

     Σὲ ἡλικία λοιπὸν τριῶν ἐτῶν, ἡ Θεοτόκος, ὁδηγήθηκε ἀπὸ τοὺς γονεῖς της στὸ ναὸ τοῦ Σολομῶντος, ὅπου τρέφονταν ὑπερφυσικῶς ἀπὸ τοὺς ἀγγέλους, καθὼς ὁ Θεὸς τὴν ἑτοίμαζε γιὰ νὰ δεχθεῖ τὸν Υἱὸ του. Κατὰ τὴν εἴσοδὸ της στὸ ναὸ τήν συνόδευσαν κορίτσια πού κρατοῦσαν ἀναμμένες λαμπάδες. Σύμφωνα μέ τήν περιγραφὴ τῆς Εἰσόδου τῆς Θεοτόκου στὸ Ναό, στὸ ἀπόκρυφο Εὐαγγέλιο τοῦ Ἰακώβου, ἡ παρουσία τῶν κοριτσιῶν μὲ τὶς λαμπάδες, αἰτιολογεῖται ὡς προσπάθεια, προκειμένου ἡ Θεοτόκος νὰ μὴ στραφεῖ πρὸς τὰ πίσω, ἀναζητώντας τοὺς γονεῖς της. Στὴν εἰκόνα ὅμως, ὁ ἁγιογράφος, μὲ τὶς ἀναμμένες λαμπάδες τῶν κοριτσιῶν θέλει νὰ δείξει τὴ νοητὴ λαμπάδα, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὴν Παναγία μας, ἡ ὁποία ἐπρόκειτο νὰ φωτίσει τοὺς καθισμένους στὸ σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας.  Στὸ ναὸ ἔμεινε ἕως τὴν ἡλικία τῶν δώδεκα ἐτῶν. Ἡ Παναγία ἔμεινε στὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων, πράγμα πρωτάκουστο, καθὼς ἐκεῖ ἔμπαινε μόνο ὁ Ἀρχιερέας μία φορὰ τὸ χρόνο, τὴν ἑορτὴ τοῦ ἐξιλασμοῦ. Ἡ
παραμονὴ τῆς Θεοτόκου στὸ ναὸ συνδυάστηκε μὲ ἄσκηση στὴν προσευχή, μὲ καλλιέργεια τῶν ἀρετῶν καὶ γενικὰ μὲ τὴν ἑτοιμασία προκειμένου νὰ δεχτεῖ τὸ νυμφίο Χριστό. Ἐδῶ νὰ τονίσουμε ὅτι ἡ καθιέρωση τῆς ἑορτῆς δὲν ἀποσκοποῦσε ἁπλὰ στὴ μνημόνευση ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος, ἀλλὰ στὴν ἐπισήμανσὴ του ὅτι κάθε ἀνθρώπινη ὕπαρξη ἔχει δημιουργηθεῖ γιὰ νὰ γίνει ἕνας ζωντανὸς ναὸς τοῦ Θεοῦ!
     Γενικά, κατὰ ἀντιστοιχία, ἡ Ἐκκλησία, καλεῖ σήμερα τὸν ἄνθρωπο, ν' ἀποσυρθεῖ στὸ ναὸ τῆς καρδιᾶς του, νὰ προετοιμάσει τὴν ἔλευση τοῦ Κυρίου μὲ τὴ σιωπὴ καὶ τὴν προσευχή, μακριὰ ἀπὸ τὶς ἀπολαύσεις καὶ τὶς μέριμνες τοῦ κόσμου.

• ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΩΝ ΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

     Ἄς μετοικίσωμε κὶ ἐμεῖς τοὺς ἑαυτοὺς μας, ἀδελφοί, ἀπὸ τὴ γῆ στὰ ἄνω· ἄς μεταφερθοῦμε ἀπὸ τὴν σάρκα ἐπάνω στὸ πνεῦμα· ἄς μεταθέσωμε τὸν πόθο ἀπὸ τὰ πρόσκαιρα στὰ μόνιμα· ἄς καταφρονήσωμε τὶς σαρκικὲς ἡδονές, ποῦ ἔχουν εὑρεθῆ ὡς δέλεαρ κατά τῆς ψυχῆς καί παρέρχονται γρήγορα· ἄς ἐπιθυμήσωμε τά πνευματικὰ χαρίσματα ποῦ μένουν ἄφθαρτα· ἄς ὑψώσωμε ἀπὸ τὴν κάτω τύρβη τὴ  στάσι καὶ τὴν διάνοιὰ μας· ἂς τὴν ἀνεβάσωμε στὰ οὐράνια ἄδυτα, ἐκεῖνα τὰ ἅγια τῶν ἁγίων, ὅπου τώρα κατοικεῖ ἡ Θεοτόκος.

     Διότι ἔτσι θὰ εἰσέλθουν σ᾽ αὐτὴν ἐπωφελῶς γιὰ μᾶς μὲ θεάρεστη παῤῥησία καὶ τὰ ἄσματά μας καὶ οἱ δεήσεις
μας πρὸς αὐτὴν κι ἔτσι ἐκτὸς ἀπὸ τὰ παρόντα μὲ τὴ μεσιτεία της θὰ γίνωμε κληρονόμοι καὶ τῶν μελλόντων καὶ μενόντων ἀγαθῶν, μὲ τὴ χάρι καὶ φιλανθρωπία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου μας ποὺ ἐγεννήθηκε ἀπὸ αὐτὴν γιὰ μᾶς, στὸν ὁποῖο πρέπει δόξα, τιμὴ καὶ προσκύνησις, μαζὶ μὲ τὸν ἄναρχο Πατέρα του καὶ τὸ συναΐδιο καὶ ζωοποιὸ Πνεῦμα, τώρα καὶ πάντοτε καὶ στοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Γένοιτο.

Από το «Λόγος εἰς τὰ Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου», Τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ.

• ΠΑΤΕΡΙΚΗ ΣΟΦΙΑ
  

     Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς

     (...) Ἀλλὰ ἐπειδὴ βέβαια ἐκεῖνοι ἐπέτυχαν ἔτσι τὰ ζητούμενα μὲ τὴν προσευχή τους καὶ εἶδαν τὴν πρὸς αὐτοὺς θεία ἐπαγγελία νὰ ἐκπληρώνεται ἐμπράκτως, σπεύδοντας καὶ αὐτοὶ νὰ ἐκπληρώσουν τὴν πρὸς τὸ Θεὸ ὑπόσχεσι ὡς φιλαλήθεις καὶ θεοφιλεῖς καὶ φιλόθεοι συγχρόνως, εὐθὺς μετὰ τὸν ἀπογαλακτισμὸ ὁδηγοῦν τὴν ἀληθινὰ ἱερὰ καὶ θεόπαιδα καὶ τώρα θεομήτορα παρθένο στὸ ἱερὸ τοῦ Θεοῦ καὶ στὸν ἱεράρχη ποὺ εὑρισκόταν σ᾽ αὐτό. Αὐτὴ δέ, γεμάτη θεία χάρι καὶ τέλειο νοῦ ἀκόμη καὶ σ᾽ αὐτὴ τὴν ἡλικία, ἀντιλαμβανόταν ἀπὸ τότε, καὶ μάλιστα καλύτερα ἀπὸ τοὺς ἄλλους τὰ τελούμενα σ᾽ αὐτήν, καὶ ἔδειξε μὲ ὅποιον τρόπο μποροῦσε ὅτι δὲν ὁδηγεῖται, ἀλλὰ αὐτὴ μόνη της μὲ ἐλεύθερη γνώμη προσέρχεται στὸ Θεό, σὰν νὰ εἶναι ἀπὸ ἑαυτοῦ της πτερωμένη πρὸς τὸν ἱερὸ καὶ θεῖο ἔρωτα και νὰ θεωρῇ ἀγαπητὴ καὶ νὰ ἀναγνωρίζῃ ὡς ἀξία της τὴν εἴσοδο καὶ κατοικία στὰ ἅγια τῶν ἁγίων.

     Γι᾽ αὐτὸ καὶ ὁ ἀρχιερεὺς τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ ἀντιλήφθηκε τότε ὅτι ἡ κόρη εἶχε ἔνοικη τὴν θεοειδῆ χάρι παραπάνω ἀπὸ ὅλους, ἔπρεπε νὰ τὴν ἀξιώσῃ τὸ ἀνώτερο ἀπὸ ὅλους, νὰ τὴν εἰσαγάγῃ στὰ ἅγια τῶν ἁγίων καὶ νὰ πείσῃ αὐτὸ ποὺ γινόταν ὅλους τοὺς τότε ἀνθρώπους ν᾽ ἀγαποῦν, μὲ τὴν σύμπραξι καὶ ἀπόφασι τοῦ Θεοῦ μαζί, ποὺ ἔστελλε ἀπὸ ἄνω δι᾽ ἀγγέλου ἀπόῤῥητη τροφὴ στὴν παρθένο ἐκεῖ. Μὲ αὐτὴν τὴν τροφὴ ἐδυνάμωνε καλύτερα τὴ φύσι της καὶ συντηροῦσε καὶ τελειοποιοῦσε τὸν ἑαυτό της κατὰ τὸ σῶμα καθαρώτερα καὶ ἀνώτερα ἀπὸ τὶς ἀσώματες δυνάμεις, ἔχοντας ὡς ὑπηρέτες τοὺς οὐρανίους νόες, διότι δὲν εἰσήχθηκε ἁπλῶς καὶ μόνο στὰ ἅγια τῶν ἁγίων, ἀλλὰ καὶ κατὰ κάποιον τρόπο παραλήφθηκε ἀπὸ τὸν Θεὸ σὲ συνοίκησι μὲ αὐτὸν γιὰ ὄχι ὀλίγα ἔτη· ὥστε ἔτσι στὸν κατάλληλο καιρὸ ν᾽ ἀνοιχθοῦν οἱ οὐράνιες μονὲς καὶ νὰ δοθοῦν γιὰ ἀΐδια κατοίκια σὲ ὅσους πιστεύουν στὴν παράδοξη γέννα της.

• ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ

     «Ὁ καθαρώτατος ναὸς τοῦ Σωτῆρος, ἡ πουτίμητος παστὰς καὶ παρθένος...».

     Στὸ κοντάκιο τῆς ἑορτῆς τῶν Εἰσοδίων, ἡ Θεοτόκος χαρακτηρίζεται ὡς «πολυτίμητος παστὰς καὶ παρθένος». Ἡ Ἐκκλησία μᾶς ἐκθειάζει τὴν παρθενία της, ἡ ὁποία διατηρήθηκε, πρό, κατὰ καὶ μετὰ τὴν γέννηση τοῦ Κυρίου, γι' αὐτὸ καὶ μακαρίζει τὴν παρθενία ὡς τὴν ἀνώτατη ἔκφραση ἀφιερώσεως τοῦ ἀνθρώπου στὸ Θεό. Λέει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: «Ὁ γάμος εἶναι καλός, γι' αὐτὸ καὶ ἡ παρθενία θαυμαστή. Γιατὶ εἶναι ἀνώτερη τοῦ καλοῦ»..Ἡ παρθενία, ὅμως, δὲν εἶναι κατόρθωμα τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ εὐλογία Θεοῦ. Ὁ Ὅσιος Κασσιανὸς λέει: «Τὸ δῶρο τῆς παρθενίας δὲν κατορθώνεται μόνο μὲ τὴ σωματικὴ ἀποχή, ὅσο μὲ τὴν ἁγιοσύνη καὶ τὴν καθαρότητα τῆς ψυχῆς, ποὺ ὁρίστηκε νὰ κατορθώνεται μὲ τὸν φόβο τοῦ Θεοῦ».

• ΕΝΑΣ ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΑΓΙΟΣ
  

Ο ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΩΝ Ο ΜΕΤΑΝΟΕΙΤΕ

     Ὁ Ὅσιος Νίκων γεννήθηκε κοντὰ στὴν Τραπεζούντα περὶ τὸ 930 μ.Χ., ἀπὸ οἰκογένεια πλουσίων γαιοκτημόνων. Ἀπὸ μικρὴ ἡλικία ἐπέδειξε ἰδιαίτερες ἀρετές. Κάποια ἡμέρα, πηγαίνοντας νὰ ἐπιθεωρήσει τὰ κτήματα τοῦ πατέρα του, εἶδε τὸν πόνο τῶν ἀνθρώπων καὶ τὸν ἔκανε νὰ συλλογιστεῖ τὴ ματαιότητα τῶν ἐπιγείων ἀγαθῶν. Αὐτὴ ἡ περισυλλογὴ τὸν ὁδήγησε κρυφὰ ἀπὸ τοὺς δικοὺς του σὲ ἕνα μοναστήρι κοντὰ στὸν Πόντο, μὲ τὸν ἡγούμενο τῆς μονῆς, μετὰ ἀπὸ θεῖο φωτισμό, νὰ τὸν ὑποδέχεται μὲ χαρά. Σύντομα ὁ Νίκων ἔγινε πρότυπο μοναχοῦ, μὲ ἀπόλυτη ὑπακοὴ καὶ μεγάλο ἀγώνα. Ἀσκοῦνταν σὲ ὅλες τὶς ἀρετές, ἐπιδεικνύοντας ὅμως ἰδιαίτερη προκοπὴ στὴ νηστεία καὶ τὴν προσευχή. Μετὰ ἀπὸ δύο χρόνια κοινοβιακῆς ζωῆς, ὁ Νίκων ἀποσύρθηκε μόνος του σὲ ἕνα κελὶ ὅπου ἀφήνονταν ὧρες ὁλόκληρες στὴν προσευχὴ τῶν δακρύων.

     Ὕστερα ἀπὸ θεία ἐντολὴ ἄρχισε τὸ ἀποστολικὸ του ἔργο, διδάσκοντας στὸν κόσμο τὴν πρόνοια τοῦ Θεοῦ,
διακηρύττοντας παντοῦ τὸ: «Μετανοεῖτε, ἤγγικε γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν», στὰ χνάρια τοῦ Κυρίου καί τοῦ Τιμίου Προδρόμου. Ὁ ὅσιος ἀφοσιώθηκε ὁλοκληρωτικὰ στὴν ἐκτέλεση τῆς θείας ἐντολῆς, διερχόμενος πόλεις καὶ χωριά, πέρα ἀπὸ κάθε δυσκολία ἤ λογισμό. Μετὰ ἀπὸ τρία χρόνια κηρυττικοὺ ἔργου, ξεκίνησε γιὰ τὴν Κρήτη ποὺ μόλις εἶχε ἀπελευθερώσει ὁ Νικηφόρος Φωκᾶς (961 μ. Χ), ἀπὸ τοὺς Ἄραβες. Ὕστερα ἐπέστρεψε στὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ καταλήξει περὶ τὸ 970 μ. Χ. στὴ Σπάρτη. Οἱ κάτοικοι τῆς Σπάρτης ζήτησαν τὴ βοήθεια τοῦ Ἁγίου γιὰ μία φονικὴ ἐπιδημία ποὺ ἔπληξε τὴν πόλη τους. Πράγματι ὁ Ἅγιος διὰ τῆς προσευχῆς τοῦ γλίτωσε τὴν πόλη καὶ ἀποφάσισε νὰ μείνει ἐκεῖ γιὰ τὸ ὑπόλοιπο τῆς ζωῆς του, ἐμβαθύνοντας τὸ ἀποστολικὸ του ἔργο.
     Ὁ ὅσιος λίγα χρόνια ἀργότερα ἀσθένησε βαριὰ καὶ παρέδωσε τὴν ψυχὴ του στὸν Κύριο, περίπου τὸ 1000 μ.Χ. Ἡ μνήμη τοῦ Ὁσίου Νίκωνος τιμᾶται στὶς 26 Νοεμβρίου καὶ εἶναι ὁ πολιοῦχος τῆς Σπάρτης.