Μάιος - Ἰούνιος 2014, Ἔτος 4ο, Φύλλο 20ο.

2014-08-01 10:59

·        Ἡ Ἀνάσταση ἀλλάζει ριζικά τή ζωή μας

     τοῦ Νικολάου Π. Βασιλειάδη

     Πρίν ἀπό τήν Ἀνάσταση δέν εἴχαμε πέσει ἁπλῶς σέ ἔσχατη πτώχευση, οὔτε ζούσαμε ἁπλῶς μέ ἀναμονή καί ἀγωνία. Βρισκόμασταν καί μόνοι, ἐγκαταλελειμμένοι μέσα στήν παγερή ἐρημιά. Ξένοι ἀπό τόν Θεό, τόν πλάστη μας, καί τούς ἀγγέλους του. Σέρναμε τά βήματά μας στόν κόσμο τῆς φθορᾶς μόνοι, μέ μόνο σύντροφο τήν ὕλη, μόνιμο συνοδοιπόρο τό ἄγχος στή σκέψη τοῦ θανάτου καί μοναδικό κτῆμα τήν ἀσφυξία, πού νιώθαμε καθώς βλέπαμε ὅτι ἡ ζωή μᾶς τελειώνει σέ σύντομο χρόνο. Γευόμασταν τό πικρό καί ἁλμυρό νερό τῆς ἁμαρτίας, πού μεγάλωνε τή δίψα μας. Ἤ πίναμε ἀπό βαλτονέρια, μέ ἀποτέλεσμα νά δηλητηριάζεται ἡ ὕπαρξή μας καί νά σέρνεται στή μιζέρια καί τήν καταφρόνια.

     Μέ τήν Ἀνάσταση ὅλα τοῦτα τελείωσαν. Ἡ ζωή μᾶς ἄλλαξε ριζικά. Πῆρε καινούρια μορφή. Ἀπόκτησε νέα διάσταση. Χάρη στήν τριήμερη Ἀνάσταση τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου μας οἱ ἀγωνίες ἔσβησαν, ἡ ἀναμονή τελείωσε, ἡ ζωή μᾶς πλούτισε ἀφάνταστα. Εὐθύς μετά τήν Ἀνάσταση οἱ ἄγγελοι μᾶς περίμεναν στόν κενό τάφο, γιά νά μᾶς ρωτήσουν καί νά μᾶς βεβαιώσουν: "Τί ζητεῖτε τόν ζῶντα μετά τῶν νεκρῶν; ουκ ἔστιν ὧδε, ἄλλ' ἠγέρθη" (Λούκ. κδ' 5-6): Γιατί ζητᾶτε μεταξύ τῶν νεκρῶν αὐτόν, ποῦ τώρα εἶναι πιά ζωντανός; Δέν βρίσκεται ἐδῶ στόν τάφο· ἔχει ἀναστηθεῖ. Ἄγγελοι μᾶς βεβαίωναν κατά τή θεία Ἀνάληψή του πώς θά τόν ξαναδοῦμε πάλι νά ἔρχεται μέ τόν ἴδιο τρόπο θριαμβευτής στή γῆ. Οἱ ἄγγελοι, φίλοι μας πιά, σταμάτησαν νά φρουροῦν τήν πύλη τοῦ Παραδείσου. Τώρα φρουροῦν ἐμᾶς τούς ἴδιους ἐδῶ στή γῆ, γιά νά μᾶς ὁδηγήσουν, ὅταν θά' ρθεῖ ἡ ὥρα, οἱ ἴδιοι στόν πάμφωτο καί παμπόθητο Παράδεισο, πού ἄνοιξε γί μας ὁ "πρωτότοκος ἐκ τών νεκρων" Κύριός μας.

     Χάρη στήν λαμπροφόρο Ἀνάσταση τοῦ Σωτῆρος, ἐθνικοί καί Ἰουδαῖοι γίναμε ἕνας λαός, ἐνωθήκαμε σ' ἕνα σῶμα. Ὁ Ἀναστημένος Κύριος ἑνώνοντάς μας μέ τόν ἑαυτό του, ἔκανε ἕνα νέο ἄνθρωπο. Καί τό σπουδαιότερο εἶναι πώς ἐθνικούς καί Ἰουδαίους, ἑνωμένους σ' ἕνα σῶμα, μᾶς ἔκανε πάλι φίλους μέ τόν Θεό, ἀφοῦ μέ τόν Σταυρό καί τήν Ἀνάστασή του θανάτωσε ὁριστικά τήν ἔχθρα, πού ὑπῆρχε. Ὅλοι συμφιλιωμένοι, ἀνανεωμένοι, σφριγηλοί, γεμάτοι νέα ζωή, δέ γλυτώσαμε ἁπλῶς ἀπό τό ἄγχος στή σκέψη τοῦ θανάτου· γίναμε ἤ καλύτερα εἴμαστε πιά, συμπολίτες τῶν ἁγίων καί οἰκιακοί του Θεοῦ (Ἐφεσ. β' 15-20).

     Χάρη στή λαμπροφόρο Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου, μποροῦμε νά ψάλλουμε χαρμόσυνα:  "Γένος ἀνθρώπων  ἀφθαρσίαν ενδέδυται"· "ἀφθαρσίαν καὶ ζωήν, πάντες ἐλάβομεν": Δηλαδή τό ἀνθρώπινο γένος, πού ζοῦσε μέσα στά ὅρια τοῦ χρόνου, τά ξεπέρασε· τώρα βαδίζει πρός τήν αἰωνιότητα. Ὅλοι κληρονομήσαμε ἀφθαρσία καί αἰώνια ζωή.

     Αὐτή ἡ πραγματικότητα, τήν ὅποιαν προγευόμαστε ἐν μέρει κάθε φορᾶ πού προσευχόμαστε, πού λατρεύουμε τόν Θεό, πού συμμετέχουμε στά ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι κάτι πού ἄλλαξε ριζικά τή ζωή μας· τόν ὅλο μας προσανατολισμό. Δέν εἶναι καθόλου μικρό νά ξυπνᾶς ἀπό τόν ὕπνο, ν' ἀνοίγεις τό πρωί τά μάτια σου, ν' ἀτενίζεις τό φῶς τοῦ ἥλιου καί νά σκέφτεσαι πώς, ὅταν τελειώσει τούτη ἡ ἐναλλαγή ἡμέρας καί νύκτας, θά ξυπνήσεις γιά ν' ἀτενίσεις τό ἀνέσπερο φῶς τοῦ Ἡλίου τῆς δικαιοσύνης. Σέ διαπερνᾶ ἕνα νέο ρεῦμα ζωογόνο, ὅταν στοχάζεσαι πώς μόνος νεκρός εἶναι τώρα ὁ θάνατος· πώς τό τέλος σου δέν εἶναι μηδέν, νιρβάνα, ἀπώλεια. Χάρη στήν Ἀνάστασή σου ἔχει δωρηθεῖ ἡ ἐλεύθερη εἴσοδος κι ἡ εὐφρόσυνη ἀναπνοή σ' ἕνα χῶρο ὁλωσδιόλου διαφορετικό ἀπ' αὐτόν τῆς γής· στό χῶρο τοῦ ἀπείρου Θεοῦ, "ἔνθα ἡ πυρίπνους του Πνεύματος δρόσος"· ἐκεῖ ὅπου πνέει ἁπαλά ἡ δροσιστική αὔρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ γεμάτη μυστικά μύρα, Αὐτή πού ἐνῶ ἀποπλέει ἄυλη φωτιά, ταυτόχρονα δροσίζει! Ἐκεῖ θά πίνουμε τό ζωντανό νερό, πού ἀναπηδᾶ ὁλόδροσο ἀπό τήν πηγή τῆς αἰώνιας ζωῆς.

     Καί μόνο πού γράφω τοῦτες τίς γραμμές μέσα στόν ἀσύδοτο χορό τῶν πειρασμῶν τοῦ κόσμου, καί μέσα στήν ἀποθέωση τῆς ὕλης, νιώθω μία ἀγαλλίαση, πού ὑπερβαίνει ὅλες τίς χαρές. Συγκλονίζομαι ἀπό θεῖο ρίγος. Γεμίζω μέ μυστική ἀνέκφραστη ἐλπίδα πού ξεπερνᾶ ὅλες τίς ἐλπίδες.

     Λυποῦμαι εἰλικρινά ὅσους δέν γεύτηκαν ἀκόμα τοῦτα τά πανευφρόσυνα σκιρτήματα. Ὅσους δέ λούστηκαν ἀκόμα μέσα στό φῶς τῆς Ἀναστάσεως, ἀλλά ἀσφυκτιοῦν στό πηκτό σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου. Ὅσους πορεύονται τόν ἀνηφορικό τους δρόμο στή σκιά καί στή φθορά, προσκυνώντας εἴδωλα. Ὅσους ζοῦν μία ζωή ἄχρωμη κι ἐπίπεδη. Ἀλήθεια· γιατί τόσοι ἀδελφοί μας χάνονται στήν ἁμαρτία; Κρατώντας τήν ἀναμμένη
ἀναστάσιμη λαμπάδα μου θά 'θελα νά τούς ἐξηγήσω ὅλα ὅσα νιώθω· μά δέν μπορῶ. Γι' αὐτό τούς προτείνω τό ἀναστάσιμο φῶς καί τούς λέω μ' ὅλη τή θέρμη τῆς ψυχῆς μου:

     -Αδέλφια, θέλετε νά λυτρωθεῖτε ἀπό τήν ἀβεβαιότητα καί τή μοναξιά σας; "Χριστός Ἀνέστη!". Θέλετε νά πλουτίσετε καί νά ζεστάνετε τή ζωή σας; "Χριστός Ἀνέστη!". Θέλετε νά 'χετε στενή φιλία μέ τόν Θεό καί τούς ἀγγέλους; "Χριστός Ἀνέστη!". Ζητᾶτε φῶς; "Χριστός Ἀνέστη!".

     Ὅσοι ἀποδέχονται τό λόγο μου ἀνάβουν τή δική τους λαμπάδα καί μοῦ ἀπαντοῦν: "Ἀληθῶς Ἀνέστη!". Ἔτσι ἔχουμε ὅλοι -κι αὐτοί κι ἐγώ- πάντα Πάσχα!

·        Πεντηκοστή: «Μυστήριον μέγα τέ καί σεβάσμιον...»

     τοῦ Χάρη Ἀνδρεόπουλου,

     «Πεντηκοστήν ἐορτάζομεν καί Πνεύματος ἐπιδημίαν καί προθεσμίαν ἐπαγγελίας καί ἐλπίδος συμπλήρωσιν. Καί τό μυστήριον ὅσον, ὡς μέγα τέ καί σεβάσμιον...». Δηλαδή, μᾶς λέει ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, γιορτάζουμε τήν Πεντηκοστή καί τήν ἔλευση τοῦ Πνεύματος καί τό χρόνο ἐκπληρώσεως τῆς ὑποσχέσεως καί τήν ἐκπλήρωση ἐκείνου στό ὁποῖο εἴχαμε ἐλπίσει. Καί πόσο μεγάλο εἶναι αὐτό τό μυστήριο! Πόσο μεγάλο καί πόσο ἀξιοσέβαστο!

     Συμπληρώθηκαν πενήντα μέρες ἀπό τήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μᾶς Ἰησοῦ Χριστοῦ καί δέκα ἀπό τήν ἄνοδό Του στούς οὐρανούς καί ὁ ἄγ. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος μᾶς προτρέπει: «Περί τῆς ἑορτῆς βραχέα φιλοσοφήσωμεν, ἴνα πνευματικῶς ἐορτάσωμεν... Καί οὐδέν οὕτως εὐφραίνει καλόν τῶν φιλοκάλων οὐδένα, ὡς τό πανηγυρίζειν πνευματικῶς τόν φιλέορτον». Δηλαδή: Ἄς ἐξετάσουμε γιά λίγο φιλοσοφικά τά σχετικά μέ τήν ἑορτή, γιά νά γιορτάσουμε πνευματικά... Καί κανένα καλό δέν εὐχαριστεῖ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ἀγαποῦν τό καλό, ὅσο τό νά γιορτάζει πνευματικά ὁ πανηγυριστής. Ἄς ἀκολουθήσουμε τή συμβουλή τοῦ ἁγίου Γρηγορίου, κι' ἄς προσπαθήσουμε νά δώσουμε τό νόημα αὐτῆς τῆς μεγάλης γιορτῆς, τό νόημα τό πνευματικό.

     Τό θαυμαστό γεγονός τῆς καθόδου τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στήν κοινότητα τῶν μαθητῶν -ἡ Πεντηκοστή- προσδιορίζεται ἀπό τούς ἱστορικούς ἐπιστήμονες καί χρονικά καί συγκεκριμένα ὅτι ἔγινε ἕνα Σάββατο ἤ μία Κυριακή κατά τά τέλη Μαΐου τοῦ '30. Ὁ Λουκᾶς ἀρχίζει τή διήγησή του γιά τή κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέ χρονικό προσδιορισμό ἐπισημαίνοντας ὅτι τό γεγονός τῆς ἐπιφοίτησης ἔγινε ὅταν ἔφθασε ἡ ἡμέρα τῆς ἰουδαϊκῆς Πεντηκοστῆς (Πράξ. 2,1).

     Μετά τήν Ἀνάσταση καί τήν Ἀνάληψη τοῦ Χριστοῦ, ἡ εὐρύτερη ὁμάδα τῶν μαθητῶν τοῦ («ὄχλος ὀνομάτων ὡς ἑκατόν εἴκοσι», Πράξ. 1,15) ἤσαν «προσκαρτεροῦντες ὁμοθυμαδόν τή προσευχή καί δεήσει» (Πράξ. 1, 14) στό ὑπερῶον τῆς Ἱερουσαλήμ. Ὅμως αὐτή ἡ σύναξη δέν ἀποτελοῦσε ἀκόμα τήν Ἐκκλησία. Ἦταν μία συνάθροιση ἀνθρώπων πού τούς ἔνωναν κοινές μνῆμες καί κοινές ἐλπίδες. Ἀνθρώπων πτοημένων, δίχως σαφῆ ἐπίγνωση γιά τό τί προσκαρτεροῦν καί γιά ποιό ἔργο ἔχουν κληθεῖ. Πρίν ἀπό λίγες ἀκόμη μέρες ρωτοῦσαν τόν Διδάσκαλό τους, ἄν μέσα στήν ἴδια αὐτή χρονιά θά ἐλευθέρωνε τόν ἰουδαϊκό λαό ἀπό τό ζυγό τῶν Ρωμαίων καί θά ἀποκαθιστοῦσε τό Βασίλειο τοῦ Ἰσραήλ (Πράξ. 1, 6). Οἱ ἄνθρωποι αὐτοί καί ἡ συνάθροισή τους μεταμορφώνονται ριζικά μέ τό γεγονός τῆς Πεντηκοστῆς.

     Τό γεγονός τῆς καθόδου τοῦ Ἁγίου Πνεύματος βρίσκει τούς μαθητές ἀπροετοίμαστους, γιατί στό διάστημα τῶν λίγων ἡμερῶν πού εἶχαν μεσολαβήσει δέν μπόρεσαν νά συλλάβουν τί ἐσήμαινε γι' αὐτούς ἡ ἐπαγγελία τοῦ Ἰησοῦ νά μήν ἀπομακρυνθοῦν ἀπ' τά Ἱεροσόλυμα καί νά περιμένουν τήν ἐκπλήρωση τῆς ὑπόσχεσης ἀπό τό Θεό (Πράξ. 1,4). Γι' αὐτό καί ὁ Λουκᾶς ξαφνιάζει μέ τή διήγησή του: «καί ἐγένετο ἄφνω ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἦχος, ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας καί ἐπλήρωσεν ὅλον τόν οἶκον οὐ ἤσαν καθήμενοι» (Πράξ. 2, 1 - 2). Ἀμέσως ἀκολουθεῖ καί τό ὀπτικό φαινόμενο, ἀφοῦ παρουσιάσθηκαν γλῶσσες σάν φλόγες φωτιᾶς, οἱ ὁποῖες μοιράσθηκαν καί κάθισαν ἀπό μία στόν καθένα ἀπό τούς μαθητές (Πράξ. 2,3). Ἐδῶ τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, ὁ λόγος, ἡ σοφία καί σέ προέκταση τό διδασκαλικό ἔργο παρουσιάζεται ὡς γλώσσα καί ἡ καθαρτική δύναμη τοῦ πνεύματος μεταμορφώνεται σέ πῦρ, σέ φωτιά, γιά νά δειχθεῖ ἔτσι ὅτι τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καθαρίζει καί ἐξαγνίζει. Οἱ πύρινες γλῶσσες καθαίρουν, ὅπως συγχωροῦν καί τιμωροῦν οἱ φορεῖς τοῦ ἱερατικοῦ ἔργου.

     Ἡ κάθοδος τοῦ Πνεύματος μέ τή μορφή τῶν πυρίνων γλωσσῶν ἔχει συνεπῶς καί πρακτικότερο λόγο κι ὄχι μόνο τόν ἐντυπωσιασμό τοῦ κόσμου. Οἱ μαθητές τοῦ Ἰησοῦ, στήν εὐρύτερη ἐκδοχή, εἶχαν λάβει τήν ἐντολή νά κηρύξουν τό Εὐαγγέλιο σ' ὅλα τά ἔθνη (Μάτθ. 28, 19), τώρα, ὅμως, ἔρχεται τό Ἅγιο Πνεῦμα μέ τή μορφή τῶν γλωσσῶν καί μέ τήν πύρινη γλώσσα πού τούς δίνει, δίνει συγχρόνως καί τή κατευθυντήρια ὁδό τῆς διδασκαλικῆς τους δράσης μά καί τῆς ἀδιάκοπης ἐπαγρύπνησης ὥστε νά διατηρηθεῖ καθαρό τό περιεχόμενο τῆς πίστης τους. Ἡ σύντομη διήγηση τοῦ Λουκᾶ κατακλείεται μέ τό ἀποτέλεσμα τῆς καθόδου τοῦ Ἁγίου Πνεύματος: ὅλοι οἱ μαθητές πλημμύρισαν ἀπό Ἅγιο Πνεῦμα καί ἄρχισαν νά μιλοῦν σέ ἄλλες γλῶσσες, ἀνάλογα μέ τήν ἱκανότητα πού τούς ἔδινε τό Ἅγιο Πνεῦμα. Αὐτοί οἱ κατατρομαγμένοι ὡς τότε μαθητές, ἄνθρωποι ἁπλοί, ὄχι διανοούμενοι - «ἀγράμματοι καί ἰδιῶται» (Πράξ, 4,13), καθώς σημειώνει καί ὁ Λουκᾶς - ἀρχίζουν νά κηρύττουν στούς ὄχλους «τά μεγαλεία τοῦ Θεοῦ» (Πράξ. 2, 11) , μέ τήν ἄνεση καί τή σοφία πολύπειρων ρητόρων.

     Τώρα πιά ξέρουν τί εἶναι καί τί ἐπαγγέλονται, γνωρίζουν τό νόημα τῶν γεγονότων πού προηγήθηκαν καί σέ ποιά προοπτική ζωῆς καλοῦν μέ τό κήρυγμα τούς τούς ἀνθρώπους. Τούς καλοῦν νά βαφτιστοῦν γιά νά λάβουν κι' αὐτοί «τήν δωρεάν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» - νά μετάσχουν στήν πάντοτε ἀνοικτή πιά δυνατότητα τῆς Πεντηκοστῆς. Γιά τόν Λουκᾶ σημασία ἔχει ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα κατέρχεται στούς μαθητές καί τούς ἐμπνέει νά μιλοῦν, ὅτι δέν μιλοῦν αὐτοσχεδιάζοντες ἀλλά ὅπως τό Ἅγιο Πνεῦμα τούς ὁδηγεῖ καί οἰκονομεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ. Ἡ φανέρωση τοῦ ἁγιαστικοῦ καί λυτρωτικοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας στόν κόσμο γίνεται μέ μία πανηγυρική ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος σ' ὅλους τους μαθητές καί στόν μεγαλύτερο βαθμό.

     * Ἡ ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος δέν ἀποτελεῖ, ὅμως, μία μαγική προσθήκη ἱκανοτήτων καί χαρισμάτων στόν ἄνθρωπο. Εἶναι μία ἀπελευθέρωση τῶν δυνατοτήτων τῆς ζωῆς πού δέν ἔχει τίποτα τό ἄλογο καί «ὑπερφυσικό». Τό Πνεῦμα ἐπιφοιτᾶ στή φύση μᾶς μεταβάλλοντας ὄχι τό λόγο τῆς φύσης (αὐτό πού εἶναι ἡ φύση μας), ἀλλά τόν τρόπο ὑπάρξεώς μας, τόν τρόπο συστάσεως τῆς ὑπόστασής μας. Ἡ Πεντηκοστή - ἡ ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος - εἶναι τό ἰδρυτικό καί συστατικό της Ἐκκλησίας γεγονός. Δέν ἔχουμε, ὅμως, ἁπλῶς τήν ἵδρυση ἑνός θεσμοῦ. Γεννιέται μέ τήν Πεντηκοστή ἡ «καινή κτίσις τῆς χάριτος», ἡ δυνατότητα τῆς ἀθάνατης ζωῆς ἡ χαρισμένη ἀπ' τόν Θεό στόν ἄνθρωπο. Γι' αὐτό καί ἡ Πεντηκοστή δέν εἶναι ἕνα γεγονός πού συντελέσθηκε «ἐφ' ἅπαξ», ἀλλά τό γεγονός πού πάντοτε καί συνεχῶς συνιστᾶ καί συγκροτεῖ τήν Ἐκκλησία. Σέ κάθε εὐχαριστιακή σύναξη ἡ Ἐκκλησία ἐπικαλεῖται τό Ἅγιο Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, γιά νά τελέσει τήν ὑπαρκτική μεταβολή πού προαναφέραμε: «Καταπεμψον τό Πνεῦμα σου τό Ἅγιον ἐφ' ἠμᾶς καί ἐπί τά προκείμενα δῶρα ταῦτα. Καί ποίησον τόν μέν ἄρτον τοῦτον τίμιον Σῶμα τοῦ Χριστοῦ σου, τό δέ ἐν τῷ ποτηρίω τούτω τίμιον Αἷμα τοῦ Χριστοῦ σου, μεταβαλῶν τῷ Πνεύματί σου τῷ Ἁγίω». Ἐπικαλούμαστε τό Πνεῦμα τό Ἅγιο «ἐφ' ἠμᾶς καί ἐπί τά προκείμενα δῶρα» ζητώντας ἀκριβῶς τή μεταμόρφωση τῆς ζωῆς, τήν ἀφθαρτοποίηση τῆς ζωῆς: νά μεταβληθοῦν τά δῶρα καί οἱ μετέχοντες στά δῶρα σέ κτίση καινή, σέ σῶμα Χριστοῦ. Τήν ἀνακαινιστική δύναμη τοῦ Πνεύματος τῆς Πεντηκοστῆς ἐκφράζει θαυμάσια καί τό κεκραγάριο τοῦ Μεγάλου Ἑσπερινοῦ της ἑορτῆς:

     «Πάντα χορηγεῖ τό Πνεῦμα τό ἅγιον, βρύει προφητείας, ἱερέας τελειοί, ἀγραμμάτους σοφίαν ἐδίδαξεν, ἁλιεῖς θεολόγους ἀνέδειξεν, ὅλον συγκροτεῖ τόν θεσμόν τῆς Ἐκκλησίας. Ὁμοούσιε καί ὁμόθρονε, τῷ πατρί καί τῷ Υἱῶ, Παράκλητε, δόξα σοί»

·    Πατερικὴ Σοφία

Περί τῆς Ἀναλύψεως τοῦ Χριστοῦ 

     Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ          
     «Βλέπετε αὐτή τή κοινή γιά μᾶς ἑορτή καί εὐφροσύνη, τήν ὁποία ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός ἐχάρισε μέ τήν ἀνάσταση καί ἀνάληψή του στούς πιστούς; Ἐπήγασε ἀπό θλίψη.

     Βλέπετε αὐτή τή ζωή, μᾶλλον δέ τήν ἀθανασία; Ἐπιφάνηκε σέ μᾶς ἀπό θάνατο.

     Βλέπετε τό οὐράνιο ὕψος, στό ὁποῖο ἀνέβηκε κατά τήν ἀνύψωσή του ὁ Κύριος καί τήν ὑπερδεδοξασμένη δόξα ποῦ δοξάσθηκε κατά σάρκα; Τό πέτυχε μέ τή ταπείνωση καί τήν ἀδοξία. Ὅπως λέγει ὁ ἀπόστολος γι' αὐτόν, «ἐταπείνωσε τόν ἑαυτό τοῦ γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, καί μάλιστα σταυρικοῦ θανάτου, γι' αὐτό κι ὁ Θεός τόν ὑπερύψωσε καί τοῦ χάρισε ὄνομα ἀνώτερο ἀπό κάθε ὄνομα, ὥστε στό ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ νά καμφθεῖ κάθε γόνατο ἐπουρανίων καί ἐπιγείων καί καταχθονίων καί νά διακηρύξει κάθε γλώσσα ὅτι ὁ
Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ Κύριος σέ δόξα Θεοῦ Πατρός». (Φιλιπ. 2: 8-11).

     Ἐάν λοιπόν ὁ Θεός ὑπερύψωσε τό Χριστό του γιά τό λόγο ὅτι ταπεινώθηκε, ὅτι ἀτιμάσθηκε, ὅτι πειράσθηκε, ὅτι ὑπέμεινε ἐπονείδιστο σταυρό καί θάνατο γιά χάρη μας, πώς θά σώσει καί θά δοξάσει καί θά ἀνυψώσει ἐμᾶς, ἄν δέν ἐπιλέξωμε τήν ταπείνωση, ἄν δέν δείξουμε τήν πρός τούς ὁμοφύλους ἀγάπη, ἄν δέν ἀνακτήσωμε τίς ψυχές μας διά τῆς ὑπομονῆς τῶν πειρασμῶν, ἄν δέν ἀκολουθοῦμε διά τῆς στενῆς πύλης καί ὁδοῦ, ποῦ ὁδηγεῖ στήν αἰώνια ζωή, τόν σωτηρίως καθοδηγήσαντα σ' αὐτήν; «διότι, καί ὁ Χριστός ἔπαθε γιά μας, ἀφήνοντάς μας ὑπογραμμό (παράδειγμα), γιά νά παρακολουθήσουμε τά ἴχνη του». (Α' Πέτρ. 2:21).

     Ἡ ἐνυπόστατος Σοφία τοῦ ὑψίστου Πατρός, ὁ προαιώνιος Λόγος, πού ἀπό φιλανθρωπία ἑνώθηκε μ' ἐμᾶς καί μᾶς συναναστράφηκε, ἀνέδειξε τώρα ἐμπράκτως μία ἑορτή πολύ ἀνώτερη καί ἀπό αὐτή τήν ὑπεροχή. Γιατί τώρα γιορτάζουμε τή διάβαση, τῆς σ' αὐτόν εὐρισκομένης φύσεώς μας, ὄχι ἀπό τά ὑπόγεια πρός τήν ἐπιφάνεια τῆς γής, ἀλλά ἀπό τή γῆ πρός τόν οὐρανό τοῦ οὐρανοῦ καί πρός τόν πέρα ἀπό αὐτόν θρόνο τοῦ δεσπότη τῶν πάντων.

     Σήμερα ὁ Κύριος ὄχι μόνο στάθηκε, ὅπως μετά τήν ἀνάσταση, στό μέσο τῶν μαθητῶν του, ἀλλά καί ἀποχωρίσθηκε ἀπό αὐτούς καί, ἐνῶ τόν ἔβλεπαν, ἀναλήφθηκε στόν οὐρανό καί εἰσῆλθε στ' ἀληθινά ἅγια τῶν ἁγίων «καί ἐκάθησε στά δεξιά τοῦ Πατρός πάνω ἀπό κάθε ἀρχή καί ἐξουσία καί ἀπό κάθε ὄνομα καί ἀξίωμα, πού γνωρίζεται καί ὀνομάζεται εἴτε στόν παρόντα εἴτε στόν μέλλοντα αἰώνα». (Εφ. 1:20)

     Γιατί λοιπόν στάθηκε στό μέσο τους κι ἔπειτα τούς συνόδευσε; «Τούς ἐξήγαγε, λέγει, ἔξω ἕως τή Βηθανία», ἀλλά «καί ἀφοῦ σήκωσε τά χέρια του, τούς εὐλόγησε». (Λουκ. 24:50). Τό ἔκαμε γιά νά ἐπιδείξει τόν ἑαυτό τοῦ ὁλόκληρο σῶο καί ἀβλαβῆ, γιά νά παρουσιάσει τά πόδια ὑγιῆ καί βαδίζοντα σταθερά, αὐτά πού ὑπέστησαν τά τρυπήματα τῶν καρφιῶν, τά ὁμοίως ἐπί τοῦ σταυροῦ καρφωμένα χέρια, τήν ἴδια τή λογχισμένη πλευρά, ἄν ἔφεραν πάνω τους, τούς τύπους τῶν πληγῶν, πρός διαπίστωση τοῦ σωτηριώδους πάθους.

     Ἐγώ δέ νομίζω ὅτι διά τοῦ «στάθηκε στό μέσο τῶν μαθητῶν» δεικνύεται καί τό ὅτι αὐτοί στηρίχθηκαν στή πίστη πρός αὐτόν, μέ αὐτή τή φανέρωση καί εὐλογία του. Γιατί δέν στάθηκε μόνο στό μέσο ὅλων αὐτῶν, ἀλλά καί στό μέσο τῆς καρδιᾶς τοῦ καθενός, γιατί ἀπό ἐκείνη τήν ὥρα οἱ ἀπόστολοι τοῦ Κυρίου ἔγιναν σταθεροί καί ἀμετακίνητοι.

     Στάθηκε λοιπόν στό μέσο τους καί τούς λέγει, «εἰρήνη σέ σᾶς», τούτη τή γλυκιά καί σημαντική καί συνηθισμένη τοῦ προσφώνηση. Τήν διπλή εἰρήνη, πρός τό Θεό πού εἶναι γέννημα τῆς εὐσέβειας καί αὐτή πού ἔχουμε οἱ ἄνθρωποι μεταξύ μας. Καί καθώς τούς εἶδε φοβισμένους καί ταραγμένους ἀπό τήν ἀνέλπιστη καί παράδοξη θέα, γιατί νόμισαν ὅτι βλέπουν πνεῦμα - φάντασμα, αὐτός τούς ἀνέφερε πάλι τούς διαλογισμούς τῆς καρδιᾶς τῶν, καί ἀφοῦ ἔδειξε ὅτι εἶναι αὐτός ὁ ἴδιος, πρότεινε τή διαβεβαίωση διά τῆς ἐξετάσεως καί ψηλαφήσεως. Ζήτησε φαγώσιμο, ὄχι γιατί εἶχε ἀνάγκη τροφῆς, ἀλλά γιά ἐπιβεβαίωση τῆς ἀναστάσεώς του.

     Ἔφαγε δέ μέρος ψητοῦ ψαριοῦ καί μέλι ἀπό κηρύθρα, πού εἶναι καί αὐτά σύμβολα τοῦ μυστηρίου του. Δηλαδή ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ ἕνωσε στόν ἑαυτό τοῦ καθ' ὑπόσταση τή φύση μας, πού σάν ἰχθύς κολυμποῦσε στήν ὑγρότητα τοῦ ἡδονικοῦ καί ἐμπαθοῦς βίου, καί τήν καθάρισε μέ τό ἀπρόσιτο πῦρ τῆς Θεότητός του. Μέ κηρύθρα δέ μελισσιοῦ μοιάζει ἡ φύση μας γιατί κατέχει τό λογικό θησαυρό τοποθετημένο στό σῶμα σάν μέλι στή κηρύθρα. Τρώγει ἀπό αὐτά εὐχαρίστως γιατί καθιστά φαγητό τοῦ τή σωτηρία τοῦ καθενός ἀπό τούς μετέχοντας τῆς φύσεως. Δέν τρώει ὁλόκληρο, ἀλλά μέρος «ἀπό κηρύθρα μέλι» ἐπειδή δέν πίστευσαν ὅλοι καί δέν τό παίρνει μόνος του, ἀλλά προσφέρεται ἀπό τούς μαθητές, γιατί τοῦ φέρνουν μόνο τούς πιστεύοντες σ' αὐτόν, χωρίζοντάς τους ἀπό τούς ἀπίστους.

     Κατόπιν τούς ὑπενθύμισε τούς λόγους τοῦ πρίν τό πάθος, πού ὅλοι πραγματοποιήθηκαν. Τούς ὑποσχέθηκε νά τούς στείλει τό ἅγιο Πνεῦμα, τούς εἶπε νά καθίσουν στήν Ἱερουσαλήμ μέχρι νά λάβουν δύναμη ἀπό ψηλά. Μετά τή συζήτηση ὁ Κύριος τους ἔβγαλε ἀπό τό σπίτι καί τούς ὁδήγησε ἕως τή Βηθανία καί ἀφοῦ τούς εὐλόγησε, ὅπως ἀναφέραμε, ἀποχωρίσθηκε ἀπό αὐτούς καί ἀνυψώθηκε πρός τόν οὐρανό, χρησιμοποιώντας νεφέλη σάν ὄχημα καί ἀνῆλθε ἐνδόξως στούς οὐρανούς, στά δεξιά τῆς μεγαλοσύνης τοῦ Πατρός, καθιστώντας ὁμόθρονο τό φύραμά μας.

     Καθώς οἱ Ἀπόστολοι δέν σταματοῦσαν νά κοιτάζουν τόν οὐρανό, μέ τή φροντίδα τῶν ἀγγέλων πληροφοροῦνται ὅτι ἔτσι θά ἔλθει πάλι ἀπό τόν οὐρανό καί «θά τόν ἰδοῦν ὅλες οἱ φυλές τῆς γής, νά ἔρχεται πάνω στίς νεφέλες τοῦ οὐρανοῦ». (Ματθ. 24:30). Τότε οἱ μαθητές ἀφοῦ προσκύνησαν ἀπό τό Ὅρος τῶν Ἐλαιῶν, ἀπό ὅπου ἀναλήφθηκε ὁ Κύριος, ἐπέστρεψαν στήν Ἱερουσαλήμ χαρούμενοι, αἰνώντας καί εὐλογώντας τό Θεό καί ἀναμένοντες τήν ἐπιδημία τοῦ θείου Πνεύματος.

     Ὅπως λοιπόν ἐκεῖνος ἔζησε καί ἀπεβίωσε, ἀναστήθηκε καί ἀναλήφθηκε, ἔτσι κι' ἐμεῖς ζοῦμε καί πεθαίνουμε καί θά ἀναστηθοῦμε ὅλοι. Τήν ἀνάληψη ὅμως δέν θά πετύχουμε ὅλοι, ἀλλά μόνο ἐκεῖνοι γιά τούς ὁποίους ζωή εἶναι ὁ Χριστός καί ὁ θάνατος εἶναι κέρδος, ὅσοι πρό τοῦ θανάτου σταύρωσαν τήν ἁμαρτία διά τῆς μετανοίας, μόνο αὐτοί θά ἀναληφθοῦν μετά τήν κοινή ἀνάσταση σέ νεφέλες πρός συνάντηση τοῦ Κυρίου στόν ἀέρα. (Α' Θεσ. 4:17).

     Ἄς ἔρθουμε στό ὑπερῶο μας, στό νοῦ μᾶς προσευχόμενοι, ἄς καθαρίσουμε τούς ἑαυτούς μας γιά νά πετύχουμε τήν ἐπιδημία τοῦ Παρακλήτου καί νά προσκυνήσουμε Πατέρα καί Υἱό καί ἅγιο Πνεῦμα, τώρα καί πάντοτε καί στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Γένοιτο».

·     Διδάγματα ἀπὸ τὸ Γεροντικὸ

     Μήν κατηγορεῖς κανένα· νά λές: Ὁ Θεός γνωρίζει τόν καθένα καί νά μή συμφωνεῖς μ' αὐτόν πού κατηγορεῖ· νά μή χαίρεσαι πού κατηγορεῖ ἀλλά οὔτε καί νά τόν μισεῖς. Αὐτό εἶναι τό νόημά του νά μήν κρίνουμε.

·     Ἀπὸ τὴν ὑμνολογία τῆς περιόδου

     Ἐνῶ ἡ πανάγια Σάρκα τοῦ Κυρίου μᾶς ἀναπαυόταν στή γῆ, ἡ ψυχή Τοῦ συνέχιζε τό ἀπολυτρωτικό ἔργο στόν Ἅδη. Ἐκεῖ δόθηκε ἡ πιό ἀποφασιστική «μάχη» ὅλων τῶν ἐποχῶν. Ἀναμετρήθηκε ἡ ζωή μέ τό θάνατο, ὁ παράδεισος μέ τόν Ἅδη, ὁ Χριστός μέ τό διάβολο. Ἀπό τήν τιτάνια αὐτή πάλη νικήθηκε κατά κράτος ὁ διάβολος, καταπατήθηκε καί κουρελιάστηκε ὁ θάνατος καί ἄνοιξε διάπλατα ὁ παράδεισος γιά τούς πιστούς του Χριστοῦ. Αὐτό τό μεγάλο θρίαμβο ἀποτυπώνει θαυμάσια ἕνα ἀπό τά ἐξαίσια τροπάρια τῆς ἑορτῆς: «Σήμερον ὁ Ἅδης στένων βοᾶ΄ Κετελήθη μου τό κράτος΄ ὁ ποιμήν ἐσταυρώθη καί τόν Ἀδάμ ἀνέστησεν΄ ὧν πέρ ἐβασίλευον ἐστέρημαι, καί οὖς κατέπιον ἰσχύσας, πάντας ἐξήμεσα΄ ἐκένωσε τούς τάφους ὁ σταυρωθεῖς΄ οὐκ ἰσχύει τοῦ θανάτου τό κράτος...».

τοῦ κ. Λάμπρου Σκόντζου, Θεολόγου - καθηγητῆ.  

·     Ἕνας ἄγνωστος Ἅγιος:  Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Δουλᾶς
     Ὁ Μάρτυς Δουλᾶς καταγόταν ἀπὸ τήν Κιλικία καὶ εἶναι ἄγνωστο πότε ἄθλησε. Διακρινόταν γιὰ τὰ φιλανθρωπικὰ ἔργα του, τὸν ὑπὲρ τοῦ Χριστοῦ ζῆλο καὶ τὶς προσπάθειές του πρὸς προσέλκυση στὴ Χριστιανικὴ πίστη τῶν εἰδωλολατρῶν. Γιὰ τὴ δράση του συνελήφθη καὶ ὁδηγηθεὶς ἐνώπιον τοῦ Μαξίμου ὁμολόγησε τὸν Χριστό. Ὁ Μάξιμος, ἀφοῦ μάταια προσπάθησε μὲ κολακεῖες, ὑποσχέσεις καὶ ἀπειλὲς νὰ τόν μεταπείσει, διέταξε τὸ σκληρὸ βασανισμό του. Ἀφοῦ τὸν περιέλουσαν μὲ καυτὸ λάδι, τοῦ κατεξέσχισαν τὶς σάρκες. Τὶς πληγές, γιὰ νὰ κάνουν τὸ μαρτύριο ὀδυνηρότερο, ἔτριψαν μὲ ξύδι καὶ ὄστρακα. Συνέτριψαν τὶς σιαγόνες του, τοῦ ἐτρύπησαν τὴν κοιλία καὶ τὸν ὑπεχρέωσαν νὰ τρέχει σὲ μεγάλη ἀπόσταση. Λόγῳ τῶν φοβερῶν κακώσεων, ὁ Μάρτυς ἀπέθανε καθ' ὁδόν. Ἡ μνήμη τοῦ τιμᾶται στίς 15 Ἰουνίου.