Κυριακή Β' Λουκά
Ἀγάπη πρός τούς ἐχθρούς
Ὁ Κύριος στό ὅρος τῆς Γαλιλαίας παραδίδει στούς μαθητές τοῦ τόν τέλειο νόμο τῆς Καινῆς Διαθήκης μέ τήν «ἐπί τοῦ ὅρους ὁμιλία» του. Καί συγκεφαλαιώνει μέσα σέ λίγες λέξεις τό πνεῦμα τοῦ νέου νόμου τοῦ λέγοντας: Ὅπως θέλετε νά σᾶς συμπεριφέρονται οἱ ἄνθρωποι, ἔτσι νά τούς συμπεριφέρεσθε κι ἐσεῖς. Καί ἐξηγεῖ τήν τόσο περιεκτική αὐτή ἐντολή του. Ἐάν ἀγαπᾶτε μόνον ἐκείνους ποῦ σᾶς ἀγαποῦν, ποιά ἀμοιβή σᾶς ἀνήκει ἀπό τόν Θεό; Καμία. Διότι καί οἱ ἁμαρτωλοί τό ἴδιο κάνουν. Καί ἐάν κάνετε τό καλό σ' ἐκείνους ποῦ σᾶς εὐεργετοῦν, ποιά ἀνταμοιβή μπορεῖ νά ἔχετε ἀπό τόν Θεό; Καμία. Διότι καί οἱ ἁμαρτωλοί ἔτσι ἐνεργοῦν. Καί ἐάν δανείζετε σ' ἐκείνους ἀπό τούς ὁποίους ἐλπίζετε νά πάρετε πίσω τά δανεικά, ποιά ἀνταπόδοση ἀπό τόν Θεό σᾶς ἀνήκει; Καμία. Διότι καί οἱ ἁμαρτωλοί δανείζουν σέ ἄλλους ἁμαρτωλούς γιά νά πάρουν πίσω ὁλόκληρο τό ποσό πού δάνεισαν ἤ καί σέ καιρό ἀνάγκης νά πάρουν κι αὐτοί ἴσα δάνεια. Ἐσεῖς ὅμως νά ἀγαπᾶτε τούς ἐχθρούς σας καί νά τούς εὐεργετεῖτε καί νά τούς δανείζετε, χωρίς νά περιμένετε καμία ἀνταπόδοση ἀπό αὐτούς.
Στό τμῆμα αὐτό τῆς «ἐπί τοῦ ὅρους ὁμιλίας» τοῦ ὁ Κύριος κάνει μία σύγκριση ἀνάμεσα στήν ψεύτικη ἀγάπη τοῦ κόσμου καί στήν πραγματική ἀγάπη πού πρέπει νά ἔχουν οἱ μαθητές του. Καί ζητᾶ τήν ἀνιδιοτελῆ ἀγάπη, καί ὄχι τήν ψεύτικη συμφεροντολογική ἀγάπη τοῦ κόσμου, ἡ ὁποία δέν ἔχει πνευματική ἀξία. Διότι ποιά ἀξία ἔχει νά κάνεις τό καλό ἐπειδή περιμένεις ἀνταπόδοση; Ἡ ἀγάπη ἀξίζει µὄνο ὅταν τήν κάνεις γιά τόν Θεό, χωρίς νά ὑπολογίζεις ποιός εἶναι ὁ ἀποδέκτης τῆς ἀγάπης σου. Ἡ ἀγάπη πού ζητᾶ ὁ Χριστός πρέπει νά ἀγκαλιάζει ὅλους τους ἀνθρώπους, ἀκόμη καί τούς δύστροπους, τούς ἄδικους, τούς ἐχθρούς.
Βέβαια µἴα τέτοια ἀγάπη πρός τούς ἐχθρούς µἄς φαίνεται δύσκολη ἤ καί ἀκατόρθωτη. Πῶς νά ἀγαπήσουμε καί νά εὐεργετοῦμε κι αὐτούς ἀκόμη ποῦ µἄς πληγώνουν, µἄς ἀδικοῦν, µἄς βρίζουν, µἄς πολεμοῦν;
Ὅμως αὐτό εἶναι τό μέτρο τῆς ἀληθινῆς ἀγάπης, τό μέτρο τῆς τελειότητας. Σ' αὐτήν τήν ὑψηλή κορυφή τῆς ἁγιότητας μᾶς καλεῖ ὁ Κύριος. Καί δέν εἶναι αὐτό ἐξωπραγματικό. Τέτοια ἀγάπη ἔδειξαν ἅγιοι καί πιστοί της Ἐκκλησίας μας. Ἡ ἀγάπη τούς αὐτή ἦταν πού ἐντυπωσίασε τόν κόσμο καί ἄλλαξε τόν κόσμο· ἦταν ἡ σφραγίδα τῆς γνησιότητάς τους. Τέτοια ἀγάπη μᾶς ἔδειξε ὁ Κύριος, ὁ Ὁποῖος σταυρώθηκε γιά μᾶς πού ἤμασταν ἀποστάτες καί ἐχθροί του καί ἀπό τό σταυρό τοῦ συγχώρησε τούς σταυρωτές του.
Βέβαια ἡ ἀγάπη πρός τούς ἐχθρούς δέν εἶναι ἀνθρώπινο κατόρθωμα. Εἶναι δῶρο Θεοῦ καί μόνο μέ τή δική του Χάρη ἀποκτᾶται. Εἶναι μία κατάσταση ὑπερκόσμια, ἅγια, ἀνώτερη καί ἀληθινή. Ἄν θέλουμε λοιπόν κι ἐμεῖς νά τήν ἀποκτήσουμε, θά πρέπει νά τό ζητᾶμε αὐτό καθημερινά ἀπό τόν Θεό καί ἐμεῖς ταυτόχρονα νά ἀγωνιζόμαστε νά γίνουμε ἄνθρωποι τῆς ἀγάπης.
Ὅμοιοι μέ τόν Θεό
Ἐάν ἔχετε μία τέτοια ἀγάπη, λέει ὁ Κύριος, θά εἶναι μεγάλη ἡ ἀμοιβή σας ἀπό τόν Θεό. Θά γίνετε στή Βασιλεία τῶν οὐρανῶν παιδιά τοῦ ὑψίστου Θεοῦ, μέ τόν Ὁποῖο θά μοιάζετε πνευματικῶς. Διότι κι Αὐτός εἶναι εὐεργετικός στούς ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι εἶναι πονηροί καί δείχνουν ἀχαριστία στίς τόσες εὐεργεσίες του. Νά γίνεσθε λοιπόν σπλαχνικοί πρός τόν πλησίον καί συμπονετικοί στίς δυστυχίες του καί τίς ἀνάγκες του, ὅπως καί ὁ οὐράνιος πατέρας σᾶς εἶναι εὔσπλαχνος καί ἐλεήμων πρός ὅλους.
Στό ἱερό κείμενο ὁ Κύριός μας λέει ποιά εἶναι ἡ ἀμοιβή καί ἡ δωρεά αὐτῶν πού θά δείχνουν μία τέτοια ἀγάπη καί εὐσπλαχνία πρός ὅλους τους συνανθρώπους τους. Σέ ἄλλους Μακαρισμούς ὁ Κύριος ὑπόσχεται τή Βασιλεία του, τήν κληρονομία τῆς γής καί τοῦ οὐρανοῦ, τά οὐράνια ἀγαθά του. Ἐδῶ ὅμως ὁ Κύριος δίνει τή μεγαλύτερη δωρεά. Ὅποιος μπορεῖ νά ἀγαπᾶ τούς ἐχθρούς του καί νά τούς εὐεργετεῖ, θά ἀποκτήσει τή μεγαλύτερη χάρη, θά φθάσει στό σημεῖο πού μπορεῖ νά ζήσει ὁ ἄνθρωπος. Ποιό εἶναι αὐτό; Μέ τήν ἀγάπη αὐτή ὁ ἄνθρωπος θά γίνει κατά χάριν θεός, υἱός τοῦ ὑψίστου Θεοῦ. Θά ἀποκτήσει τά θεϊκά χαρακτηριστικά. Καί ἐξηγοῦν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας: Καμία ἄλλη ἀρετή δέν μᾶς κάνει τόσο ὅμοιους μέ τόν Θεό ὅσο ἡ ἀγάπη καί ἡ συμπάθεια καί ἡ εὐσπλαχνία πρός τούς ἐχθρούς μας, πρός τούς πονηρούς καί ἀχάριστους ἀνθρώπους. Αὐτή ἡ ἀγάπη μᾶς προσδίδει τά χαρακτηριστικά του Θεοῦ. Μᾶς κάνει κατά χάριν θεούς. Μποροῦμε νά τό ἐννοήσουμε αὐτό; Θά γίνουμε κάποια μέρα ὅμοιοι μέ τόν Θεό. Βέβαια ὅμοιοι στήν οὐσία τοῦ Θεοῦ δέν μποροῦμε νά γίνουμε. Θά γίνουμε ὅμως ὅμοιοι κατά χάριν στά θεϊκά του ἰδιώματα. Θά μᾶς πλουτίσει ὁ Θεός μέ τά δικά του χαρακτηριστικά. Τί μεγαλύτερο μποροῦμε νά ποθήσουμε ἄραγε; Τί ἁγιότερο, τί ὑψηλότερο; Ἄς μάθουμε λοιπόν νά ἀγαπᾶμε, καί ἡ ἀγάπη αὐτή θά μᾶς ἁγιάσει, θά μᾶς σώσει καί θά μᾶς δοξάσει.
Ὁ Σωτήρ, 1985, Χριστιανική Φοιτητική Δράση