Εἶναι ἀπαραίτητο νά νηστεύουμε;
Ἁγίου Κασσιανοῦ τοῦ Ρωμαίου
Πρῶτα θά κάνω λόγο γιά τήν ἐγκράτεια στά φαγητά, ἡ ὁποία εἶναι ἀντίθετή της γαστριμαργίας, καί γιά τόν τρόπο τῶν νηστειῶν καί τήν ποσότητα τῶν φαγητῶν.
Καί αὐτά, ὄχι ἀπό τόν ἑαυτό μου, ἀλλά καθώς παραλάβαμε ἀπό τούς ἁγίους Πατέρες.
Ἐκεῖνοι λοιπόν, δέν ἔχουν παραδώσει ἕναν κανόνα νηστείας, οὔτε ἕναν τρόπο τῆς διατροφῆς, οὔτε τό ἴδιο μέτρο, γιατί δέν ἔχουν ὅλοι τήν ἴδια δύναμη, εἴτε λόγω ἡλικίας, εἴτε ἀσθενείας, εἴτε καλύτερης συνήθειας τοῦ σώματος.
Ἔχουν ὅμως παραδώσει σέ ὅλους ἕναν σκοπό, νά ἀποφεύγουμε τήν ἀφθονία καί νά ἀποστρεφόμαστε τό χορτασμό τῆς κοιλιᾶς.
Ἔχουν δεῖ στήν πράξη ὅτι εἶναι ὠφελιμότερο καί βοηθᾶ στήν καθαρότητα τό νά τρώει κανείς μία φορά τήν ἡμέρα ἀπό τό νά τρώει κάθε τρεῖς ἤ τέσσερις ἤ ἑφτά ὧρες.
Γιατί λένε, ἐκεῖνος πού ἐπεκτείνεται ὑπέρμετρα στήν νηστεία, ὑπέρμετρα κατόπιν τρώει. Καί ἀπό αὐτό, ἄλλοτε ἐξαιτίας τῆς ὑπερβολῆς τῆς ἀποχῆς ἀπό τήν τροφή ἀτονεῖ τό σῶμα καί γίνεται πιό ἀπρόθυμο γιά τίς πνευματικές ἐργασίες, καί ἄλλοτε ὅταν γεμίσει ἀπό τό βάρος τῶν τροφῶν προκαλεῖ ἀμέλεια καί ἐξασθένηση τῆς ψυχῆς.
Καί πάλι οἱ ἅγιοι Πατέρες δοκίμασαν καί εἶδαν ὅτι δέν εἶναι γιά ὅλους κατάλληλη ἡ διατροφή μέ χόρτα, οὔτε μέ ὄσπρια, οὔτε ὅλοι μποροῦν νά τρέφονται μόνο μέ ξερό ψωμί.
Καί ἄλλος, καθώς εἶπαν, ἐνῶ τρώει δύο λίτρες ψωμί, πεινᾶ ἀκόμη, ἐνῶ ἄλλος τρώει μία λίτρα ἤ ἕξ οὐγγιές καί χορταίνει.
Σέ ὅλους λοιπόν, ὅπως εἶπα, ἕνα κανόνα ἐγκράτειας ἔχουν παραδώσει, τό νά μήν ξεγελιοῦνται μέ τό χορτασμό τῆς κοιλίας, οὔτε νά παρασύρονται ἀπό τήν ἡδονή τοῦ λάρυγγα.
Γιατί δέν εἶναι μόνο ἡ διαφορά τῆς ποιότητας τῶν τροφῶν, ἀλλά καί ἡ ποσότητα πού ἀνάβει τά πυρωμένα βέλη τῆς πορνείας.
Γιατί μέ ὁποιαδήποτε τροφή ὅταν γεμίσει ἡ κοιλιά, γεννᾶ τό σπόρο τῆς διαφθορᾶς. Καί πάλι δέν εἶναι μόνο ἡ κραιπάλη τοῦ κρασιοῦ πού φέρνει μέθη στή διάνοια, ἀλλά καί ἡ ἀφθονία τοῦ νεροῦ καί κάθε τροφῆς ἡ ὑπερβολική χρήση, τή ζαλίζει καί φέρνει νύστα σ'αὐτήν.
Αἰτία τῆς καταστροφῆς τῶν Σοδομιτῶν δέν ἦταν ἡ κραιπάλη τοῦ κρασιοῦ καί τῶν διαφόρων φαγητῶν, ἀλλά ἡ ἀφθονία τοῦ ἄρτου, κατά τόν προφήτη.
Τίς τροφές τίς χρησιμοποιοῦμε τόσο ὥστε νά ζήσουμε, ὄχι γιά νά σκλαβωθοῦμε στίς ὁρμές τῆς ἐπιθυμίας.
Ἡ μετρημένη καί μέσα σέ λογικά ὅρια τροφή βοηθᾶ στήν ὑγεία τοῦ σώματος, δέν ἀφαιρεῖ τήν ἁγιότητα.
Ἀκριβής κανόνας ἐγκράτειας ὅπως παρέδωσαν οἱ Πατέρες εἶναι νά σταματοῦμε νά τρῶμε πρίν χορτάσουμε. Καί ὁ Ἀπόστολος πού εἶπε: «Μή φροντίζετε γιά τή σάρκα, πῶς νά ἱκανοποιήσετε τίς ἐπιθυμίες της», δέν ἐμπόδισε τήν ἀναγκαία κυβέρνηση τῆς ζωῆς, ἀλλά ἀπαγόρευσε τήν φιλήδονη φροντίδα.
Ἄλλωστε, γιά τήν τέλεια καθαρότητα τῆς ψυχῆς, δέν ἀρκεί μόνη ἡ ἐγκράτεια στά φαγητά ἄν δέν συντρέχουν καί οἱ ὑπόλοιπες ἀρετές. Τή μερική καθαρότητα τῆς ψυχῆς, μέσω τῆς σωφροσύνης, ἰδιαίτερα κατορθώνουν ἡ νηστεία καί ἡ ἐγκράτεια.
Γιατί εἶναι ἀδύνατον ἐκεῖνος πού ἔχει γεμάτη τήν κοιλιά του, νά κάνει νοερό πόλεμο ἐναντίον τοῦ πνεύματος τῆς πορνείας.
Ὥστε λοιπόν πρῶτος ἀγώνας μας ἄς εἶναι νά συγκρατοῦμε τήν κοιλιά μας καί νά ὑποδουλώνουμε τό σῶμα.
Ὄχι μόνο μέ νηστεία, ἀλλά καί μέ ἀγρυπνία καί κόπο καί πνευματικά ἀναγνώσματα καί μέ τό νά μαζεύουμε τήν καρδιά μας πάνω στό φόβο τῆς κολάσεως καί στόν πόθο τῆς βασιλείας τῶν Οὐρανῶν.
Ἀπόσπασμα ἀπό τή «Φιλοκαλία»
Ἀπό τό https://www.romfea.gr/foni-ierarxon/20190-2013-11-07-17-16-23